گیاه شناسی:
ختمی، گیاهی است علفی و پایا به ارتفاع تا 1/5 متر و پوشیده از کرک. برگ های این گیاه با پهنک بزرگ وشامل 5-3 لب دندانه دار است. ختمی گل هایی به رنگ سفید مایل به گلی یا ارغوانی دارد که در قسمت های انتهایی ساقه اکثراً به صورت 3 تایی دیده می شوند. انواع زینتی آن دارای گل هایی به رنگ های مختلف بوده، ولی از نظر خواص، تا حد زیادی به گونه اصلی شبیه می باشند.قسمت مورد استفاده ختمی گل، ریشه و برگ آن است.
ترکیبات مهم:
گل و برگ ختمی دارای حدود 9-6 درصد موسیلاژ می باشد که بیشترین درصد آن، کمی قبل از گل دادن آن است. همچنین ترکیبات فلاونوئیدی و مقدار بسیار کمی اسانس، از دیگر مواد گل و برگ ختمی هستند.
اثرات مهم:
به عنوان نرم کننده گلو، خلط آور و ضد سرفه بسیار مفید است. اثر ضد سرفه آن از طریق کاهش ورم و التهابات گلو و راه های بالای تنفسی می باشد.
همچنین مصرف خوراکی آن، باعث کاهش تورم لایه مخاطی روده ومعده می گردد.
استفاده موضعی له شده برگ تازه ختمی، جهت کاهش درد و التهاب نیش حشرات، مفید است.
طریقه و مقدار مصرف:
بر روی 10-5 گرم گل و یا برگ، و یا مخلوط این دو، یک لیوان آب سرد اضافه کنید. (حداقل نیم ساعت خیس بخورد.) سپس آن را به خوبی هم بزنید و بگذاریدیک تا دو ساعت به حال خود بماند( هرچه بیشتر خیس بخورد و هم زده شود بهتر است، چون مواد آن بهتر استخراج شده و تاثیر بیشتری دارد.) سپس آن را صاف کنید و صاف شده را به دفعات، در روز میل نمایید.
(این میزان روزانه بین 5-3 بار می توان مصرف کرد).
منبع:نشریه دنیای تغذیه - ش100