تغذیه، شیر دهی و شیر مادر

آیا بطری پلاستیکی برای کودکان بی خطر است؟
 

مطالعات اخیر پیشنهاد می کنند که بطریهای شفاف پلاستیکی ممکن است برای کودک خطر داشته باشد زیرا حاوی ماده شیمیایی BPA ( بیسفنول – آ ) است. گرم کردن بطری می تواند باعث آزاد شدن BPA به داخل شیر خشک یا شیر مادر شود.
به طورکلی این بطریها ایمن و بی خطر هستند و محققین هیچ اشکالی در استفاده از بطریهای کودک نیافته اند و هیچ خطری در ظرفهای دیگر حاوی BPA نیز به دست نیاورده اند.
با این حال اگر می خواهید مطمئن شوید که بطریهای شما برای استفاده مناسب هستند آنها را در مایکروویو گرم نکنید. در عوض شیر خشک یا شیر مادر را روی اجاق گرم کنید. سپس آنرا در بطری بریزید. کاربرد ظروف پلاستیکی سبک ساخته شده از پلاستیک مات و رنگی نیز بی خطر هستند.
*******

آیا کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند در هوای گرم نیاز به آب دارند؟
 

خیر. وقتی کودک هر زمان که می خواهد بتواند از شیر مادر تغذیه کند مشکل کم آبی پیدا نخواهد کرد. معمولا در آب و هوای گرم دفعات شیر خوردن بیشتر می شود اما هر بار با مقدار کمتر. در این حالت هر بار چربی کمتری هم به بدنش وارد می شود. بنابر این هر چه دفعات شیر دهی بیشتر باشد آب بیشتری هم به بدن کودک می رسد.
*******

چگونه می توانم بفهم که کودکم به مقدار کافی شیر می خورد؟
 

نوزاد از روز سوم تا چهارم نیاز به 8 تا 15 بار شیر دهی در روز دارد. تا پایان هفته اول این مقدار به 6 تا 8 بار در روز می رسد.
یک توصیه کلی این است که تا می توانید به او شیر بدهید و برای شیردهی زمان مشخصی در نظر نگیرید.
علائمی وجود دارد که نشان می دهد کودک شما به اندازه کافی شیر می خورد:
* اگر در دو تا سه هفته اول حداقل شش تا هشت بار در روز شیر می خورد.
* اکر سینه هایتان بعد از شیر دهی خالی می شود و احساس می کنید نرمتر شده است.
* اگر رنک و قوام پوست کودکتان طبیعی است (اگر او را به آرامی نیشگون بگیرید رنگ پوست سریعا بر می گردد)
* اگر تا روز پنجم تولد دفعاتی که پوشکش را خیس می کند مرتبا بیشتر شود یا در طول روز حداقل 6 تا 8 بار پوشکش را خیس کند. ادرار باید کم رنگ و بدون بو باشد.
* وقتی می بینید مک زدن را به صورت طبیعی انجام می دهد.
* وقتی مدفوع زرد یا تیره او تا روز پنجم کم کم روشنتر می شود.
علائمی که نشان می دهد کودک به اندازه لازم شیر نمی خورد:
* اگر بعد از گذشت چند روز از تولد وزنش به اندازه زمان تولد بر نگردد.
* اگر سینه شما بعد از شیر دهی نرمتر نشود.
* اگر کودک بیشتر مواقع روز بیقرار و خواب آلوده باشد.
* اگر کودکتان موقع شیر خوردن چانه اش گود می افتد یا با سر و صدا شیر می خورد (این نشان می دهد روش شیر دهی شما غلط است.)
* اگر در طول 24 ساعت بعد از روز پنجم کمتر از شش تا هشت بار پوشکش را خیس می کند.
* اگر کودکتان بعد از هفته اول مرتبا زرد شود.
* اگر کودک تا حدود سه هفته رشد نکند.
* اگر بعد از هفته اول پوستش همچنان چروکیده باشد
در صورتی که هر یک از علائم فوق را مشاهده کردید با مرکز بهداشتی درمانی محله خود و یا پزشک کودکتان تماس بگیرید.
*******

چگونه در هر نوبت می توانم بفهمم کودکم به مقدار کافی شیر خورده و باید شیردهی را قطع کنم؟
 

ممکن است هیچ وقت نتوانید از این مسئله مطمئن شوید! گاهی وقتی کودک خواب آلوده می شود به نظر می رسد سیر شده اما به محض این که از سینه مادر دور می شود دوباره شیر طلب می کند یا وقتی او را می خوابانید بعد از چند دقیقه بیدار می شود و از گرسنگی گریه می کند. مهم این است که به هر حال هر بار کودک شما و غریزه مادری بهترین راهنمای شماست. برای پایان دادن به شیر دهی هر بار که شیر می دهید به او فرصت دهید تا به اندازه ای که مایل است بخورد و اگر حین شیر خوردن مکث کرد یا به نظرتان رسید که خواب آلوده شده یک فرصت کوتاه برای استراحت به او بدهید. او را بنشانید یا سرش را روی شانه تان بگذارید و پشتش را نوازش کنید. ممکن است آروغ نزند، اصلا مهم نیست. شاید لازم باشد پوشکش را عوض کنید تا قسمت دوم شیر خوردن را شروع کند. توصیه می شود برای بخش دوم شیر دهی از پستان مقابل استفاده کنید در این صورت کودک کالری کافی را بدست می آورد. میزان چربی که در این حالت به کودک می رسد گاهی حتی پنج برابر بیشتر از زمان شروع شیردهی است.
*******

به مرور که کودک رشد می کند تولید شیر چه تغییراتی می کند؟
 

در چند روز و چند هفته اول و گاهی تا چند ماه بعد از تولد تولید شیر در حداکثر است. یکی از دلایل آن ترشح هورمون شیر ساز و دیگری مصرف مداوم شیر تولید شده به وسیله کودک است. گاهی مادر احساس می کند در فواصل شیر دهی پستان ها کاملا پر هستند. بعد از شش ماهگی تولید شیر به مرور کم می شود و شیر فقط وقتی تولید می شود که کودک سینه مادر را بمکد و شیر سازی را تحریک کند. هر چه دفعات شیر خوردن بیشتر باشد تولید شیر هم بیشتر می شود. بعد از ماه ششم مادر در فواصل شیر دهی احساس پری در سینه نمی کند چون از این زمان به بعد شیر فقط و فقط به اندازه ای که کودک لازم دارد تولید می شود و شیری ذخیره نمی شود. به هر حال میزان مورد نیاز کودک به او می رسد.
گاهی مادر از اینکه سینه هاش کاملا پر نیست نگران می شود و تصور می کند معنای آن این است که شیر کافی ندارد بخصوص اگر تعداد دفعات شیر خوردن کودک کمتر شود یا هر بار فقط چند دقیقه شیر بخورد. در چنین مواردی بهتر است مادر از سینه مقابل هم شیر دهی کند و اگر کودک گریه کرد می تواند مطمئن شود که سیر شده و نیاز به شیر بیشتر ندارد.
*******

شیر دهی چه اثری بر ظاهر سینه ها دارد؟
 

بسیاری از خانم ها که به کودکشان شیر می دهند نگران بد شکل شدن سینه هایشان هستند. واقعیت این است که بجز شیر دهی عوامل دیگری هم در طول زندگی بر شکل ظاهری پستان تاثیر می گذارند مثل سن ، وزن کم یا زیاد و حتی جاذبه زمین!!
در طول بارداری پستان ها بزرگ می شوند و نوک سینه و اطراف آن (هاله پستان) تیره تر می شود. چند روز پس از زایمان سینه ها بزرگتر و سنگین تر و آماده شیر دهی می شوند. حدود ده تا چهارده روز بعد از تولد نوزاد، اندازه پستان به حداکثر اندازه ای که در طول حاملگی داشته بر می گردد و تا زمانی که شیر دهی ادامه دارد به همان اندازه باقی میماند. زمانی که وزن مادر به اندازه پیش از بارداری برگردد سایز سینه ها هم به اندازه قبل از حاملگی بر می گردد، هر چند ممکن است دقیقا همان اندازه نباشد. نا امید نشوید!
شش ماه یا بیشتر بعد از قطع شیر دهی بافت چربی به تدریج جایگزین بافت شیرساز می شود و مجراهای شیری را پر می کند. تمرینات ورزشی هم می تواند باعث محکم شدن عضلات سینه ای شود که زیر بافت پستان هستند و همین موجب بهتر شدن شکل آنها خواهد شد.
*******

چرا بعضی کودکان فقط از یک سینه شیر می خورند؟
 

اکثر نوزادان ترجیح می دهند فقط از یک سینه تغذیه کنند و وقتی مادر سینه مقابل را امتحان می کند از خوردن شیر سر باز می زنند. دلیل آن می تواند تفاوت در نوک سینه ها یا اشکالاتی در تکنیک شیر دادن باشد. وقتی کودک بزرگتر می شود دلیل نپذیرفتن یک سینه ممکن است این باشد که شیر کافی در آن وجود ندارد. به عقیده پزشکان کودکانی که مشکلات فیزیکی دارند (مثل گرفتگی بینی یا عفونت گوش) ممکن است ترجیح دهند از یک سینه خاص که با آن راحتترند تغذیه کنند. عفونت یک پستان هم ممکن است موجب شود کودک از مکیدن آن اجتناب کند چون در این حالت طعم شیر تغییر می کند.
*******

چه راه حلی وجود دارد که کودک من از هر دو سینه ام شیر بخورد؟
 

پاسخ به این سوال بستگی زیاد به سن کودک و مقدار شیری دارد که در سینه شما وجود دارد. اگر مادر شیر کافی داشته باشد و کودک مشکلی برای تغذیه نداشته باشد می توان مدتی او را به حال خود گذاشت تا از هر طرف که راحت تر است تغذیه کند. وقتی کودک با یک سینه راحت است لزومی نمی بیند دیگری را امتحان کند. توصیه می شود اگر کودک شما زیر 6 هفته سن دارد دقت کنید تا از هر دو طرف به او شیر بدهید. این باعث می شود شیر در هر دو پستان تولید و ذخیره شود. ضمنا به عنوان یک قاعده کلی زمانی که کودکتان گرسنه است همیشه تلاش کنید از سینه ای که به آن تمایل نشان نمی دهد شیر دادن را آغاز کنید چون در این حالت احتمال پذیرش در او بیشتر است اما توجه داشته باشید هنگامی که خیلی گرسنه است ممکن است این کار او را به شدت عصبانی کند.
بعضی پزشکان توصیه می کنند برای چنین کودکانی بهتر است حین خوردن شیر از یک سینه مادر خروج شیر از سینه مقابل را به کودک نشان دهد تا او را ترغیب به خوردن کند.
نکته آخر این که نگران اینکه شیردهی از یک سینه باعث تفاوت در اندازه و شکل سینه مقابل شود نباشید.این اتفاق رخ نخواهد داد.
*******

آیا اندازه سینه تاثیری در مقدار شیری که می توانم به کودکم بدهم دارد؟
 

خیر! مهمترین تفاوت پستان یک خانم باردار با خانمی که شیر نمی دهد در میزان چربی بافت پستان است. یک خانم شیرده باید بتواند شیر تولید کند وآن را در بافت پستان ذخیره کند. بیشتر خانم ها گمان می کنند که اندازه سینه ها باید در اواخر بارداری بزرگ شود در حالیکه بعضی خانمها حتی در پایان حاملگی سینه های کوچک دارند و با این وجود می توانند به خوبی شیر دهی کنند.
*******

آیا با وجود این که نوک سینه ام فرو رفته است می توانم شیر دهی کنم؟
 

اگر کودکتان مشکلی در شیر خوردن ندارد تو رفتگی نوک سینه مانعی برای شیر دهی نیست هر چند خود شما ممکن است هنگام مکیدن کودک کمی احساس درد کنید. حدود 10% خانم ها نوک سینه فرورفته دارند.
این فرورفتگی درجات مختلف دارد و گاهی فقط در یک پستان دیده می شود. در مواردی که فقط یکی از سینه ها نوک فرو رفته دارد ممکن است کودک ترجیح بدهد از سینه دیگر شیر بخورد. باید حوصله خرج دهید و با کمی مقاومت به کودک یاد بدهید که از سینه دیگر هم شیر بخورد. گاهی نوک سینه بعد از زایمان با مکیدن نوزاد بیرون می آید. می توانید در روزهای قبل از شیردهی از دستگاه مکش یا شیردوش استفاده کنید تا نوک سینه تان را بیرون بکشد. بهتر است قبل از زایمان یاد بگیرید در آینده چگونه به کودکتان کمک کنید تا بتواند تا جائی که ممکن است حجم بیشتری از سینه شما را در دهان خود جای دهد تا حتی اگر نوک سینه فرو رفته بود با فشار به بافت اطراف، شیر مورد نیازش را بمکد.
منبع:www.ninisite.com