جالوت

به لحاظ اهمیت نقطه نظرات مستشرقان پیرامون مباحث اسلامی،در این نوشتار ترجمه یکی از مقالات دایرة المعارف قرآن ـ لیدن (هلند) ـ تحت عنوان جالوت ارائه خواهد شد.امید است ترجمه این قبیل آثار گامی باشد در جهت آشنایی با دیدگاه های اسلام شناسان غربی.

جالوت دشمن بنی اسرائیل که به دست داود به هلاکت رسید.

نام جالوت (جالوت معرّب Golisth است و احتمالاً متأثر از واژه عبری Galut به معنای تبعید است؛قس Vajda djalut) سه بار در قرآن در آیه 249 تا 251 سوره بقره به کار می رود و در این آیات وی به عنوان دشمن دیرینه بنی اسرائیل در جنگ توصیف می شود.بیان قرآن در آیات مذکور آمیزه ای است از دو داستان کتاب مقدس،یکی قصه نبرد جدعون با مدیانیان1 ـ به ویژه آن قسمت داستان که در آن خدا به جدعون آموخت تنها مردانی را برگزیند که به اندازه ملاقه با کف دستشان از رودخانه آب نوشیدند.2 ـ و دیگری داستان جنگ های شاؤل و داود با فلسطینیان.3 روایات «قصه های پیامبران».(قصص الانبیاء)،جالوت را پادشاه عمالیقیان می داند و روایت کتاب مقدس،او را قهرمان فلسطینیان بر می شمارد.4 در روایات قصص الانبیاء از عبارت ساده «داود جالوت را کشت».(قرآن،251:2)،داستانی منسوب به وهب بن منبه (وفات 732/114) ساخته می شود که ریشه هایش را می توان در افسانه های تفسیر عهدین جست و جو کرد.در روایت وهب،داود سنگ های نیاکانش ابراهیم،اسحاق و یعقوب را گرد هم آورد و آنها را در خورجینش نهاد.

هنگامی که رو در روی جالوت قرار گرفت دست در خورجینش کرد و آن سه سنگ به یک سنگ بدل شد.سپس آن یک سنگ را در فلاخنش نهاد و به سوی جالوت پرتاب کرد.سنگ واحد دوباره به سه سنگ تبدیل شد،سنگ نخست کلاه خود جالوت را شکافت و او را به هلاکت رساند؛سنگ دوم پهلوی راست و سومین سنگ پهلوی چپش را متلاشی کرد.

جای تعجبی ندارد که روایات اسلامی به پیروزی معجزه آسای سپاه کم شمار داود جوان بر سپاه بسیار و رعب انگیز جالوت،به عنوان پیش گویی غزوه بدر می نگرد،زیرا محقق پس از پژوهش در می یابد که آیه «بسا گروهی اندک که بر گروهی بسیار به اذن خدا پیروز شدند،و خداوند با شکیبایان است».(249:2، بقره)، در همه روایاتی از این دست که سپاه اندک درستکاران(البته طبق نظر راوی)،سپاه عظیم دشمنانشان را شکست داده اند،آورده شده است.5