تکلیف نماز و روزه جاهل به مسأله­ی غسل

شخصی براساس آموخته های خود[1] به این کیفیّت غسل کرده است که: ابتدا سر و گردن، بعد سمت راست، سپس سمت چپ و پس از آن عورت و ناف را مثل سایر اعضا می شسته و مواظبت نمی کرده که عورت و ناف را یک بار با سمت راست و یک بار با سمت چپ بشوید:

الف. آیا غسل او صحیح است؟

ب. حکم نماز و روزه هایی را که با اتکا به این غسل انجام داده، چیست؟

حضرت آیةالله بهجت؛ معمولاً در غسل ها، ناف و عورتین هم غسل داده می شود. به حد واجب آن ولو توجه هم نداشته باشد، لذا اگر احتمال شسته شدن این طوری بوده، آن غسل ها صحیح بوده و نماز و روزه ها هم درست بوده است.

حضرت آیةالله خامنه ای؛ شستن تمام عورت و ناف، یک بار با طرف راست و بار دیگر با طرف چپ، لازم نیست، بلکه شستن نصف آن ها با هر طرف کفایت می کند و نیز توجه به شسته شدن این اعضا به طور جداگانه لازم نیست، بلکه همین مقدار که به نیّت غسل طرف راست بدن و سپس طرف چپ را شسته باشد و به این اندام ها نیز آب رسیده باشد، کافی است؛ هرچند هنگام غسل توجّه به آن ها نداشته باشد؛ و بر فرض یقین به شسته نشدن قسمتی از بدن، غسل صحیح نیست و نمازهایی که با این حال خوانده باید اعاده شود، ولی روزه ها صحیح است.

حضرت آیةالله سیستانی؛ ترتیب بین راست و چپ واجب نیست؛ گرچه بهتر است.

حضرت آیةالله فاضل لنکرانی1؛ الف. اگر ناف و عورت او با سمت راست شسته نمی شده غسل او باطل است والاّ صحیح می باشد.

ب. روزه های او در هر حال صحیح است، ولی اگر غسل باطل باشد نمازها باطل بوده و باید قضا کنید.

کفایت غسل از وضو

کدام یک از غسل های واجب و مستحب برای نماز کفایت از وضو می کند؟

حضرت امام خمینی(ره)[2] و حضرت آیةالله اراکی[3]؛ سی که غسل جنابت کرده نباید برای نماز وضو بگیرد، ولی با غسل های دیگر نمی شود نماز خواند و باید وضو هم بگیرد.

حضرت آیةالله بهجت[4]؛ سی که غسل جنابت کرده، نباید برای نماز وضو بگیرد، ولی در غسل های دیگر برای نماز باید وضو بگیرد.

حضرت آیةالله تبریزی1 [5]؛ کسی که غسل جنابت کرده نباید برای نماز وضو بگیرد، بلکه با غسل های دیگر واجب غیر از غسل استحاضه متوسطه و غسل های مستحب که در مسأله ی 651 توضیح المسایل می آید نیز می تواند بدون وضو نماز بخواند، اگرچه احتیاط مستحب آن است که وضو هم بگیرد.

حضرت آیةالله خامنه ای[6]؛ غیر از غسل جنابت بقیه ی غسل ها کفایت از وضو نمی کند.

حضرت آیةالله خویی1[7]؛ کسی که غسل جنابت کرده، نباید برای نماز وضو بگیرد، بلکه با غسل های دیگر واجب غیر از غسل استحاضه ی متوسطه و غسل های مستحب که در مسأله ی 651 رساله می آید نیز می تواند بدون وضو نماز بخواند، اگرچه احتیاط مستحب آن است که وضو هم بگیرد.

حضرت آیةالله سیستانی[8]؛ کسی که غسل جنابت کرده نباید برای نماز وضو بگیرد، بلکه با غسل های دیگر واجب غیر از غسل استحاضه ی متوسطه و با غسل های مستحب که در مسأله ی 634 رساله می آید نیز می تواند بدون وضو نماز بخواند، اگرچه احتیاط مستحب آن است که وضو هم بگیرد.

حضرت آیةالله شبیری زنجانی[9]؛ کسی که غسل جنابت کرده نباید برای نماز وضو بگیرد، البته در صورتی که احتمال عدم صحت غسل انجام شده را بدهد می تواند رجاءً وضو بگیرد و با غسل های واجب دیگر غیر از غسل استحاضه یا غسل های مستحب که استحباب آن ثابت است و تفصیل آن در مسأله ی 951 رساله می آید، نیز می تواند بدون وضو نماز بخواند اگرچه احتیاط مستحب آن است که وضو بگیرد و در غسل هایی که می باید رجاءً انجام داد باید وضو گرفت.

حضرت آیةالله صافی گلپایگانی[10]؛ کسی که غسل جنابت کرده نباید برای نماز وضو بگیرد، ولی با غسل های دیگر نمی شود نماز خواند و باید وضو هم بگیرد.

حضرت آیةالله فاضل لنکرانی1؛ خیر. فقط با غسل جنابت است که می تواند بدون وضو نماز خواند.

حضرت آیةالله گلپایگانی1[11]؛ کسی که غسل جنابت کرده نباید برای نماز وضو بگیرد، ولی با غسل های دیگر نمی شود نماز خواند و باید وضو هم گرفت.

حضرت آیةالله مکارم شیرازی[12]؛ با هر غسلی می توان نماز خواند و وضو واجب نیست، خواه جنابت باشد یا غیر آن، واجب باشد یا مستحب، ولی احتیاط مستحب آن است که در غیر غسل جنابت وضو بگیرد.

حضرت آیةالله نوری همدانی[13]؛ کسی که غسل جنابت کرده نباید برای نماز وضو بگیرد، بلکه با غسل های دیگر واجب غیر از غسل استحاضه متوسطه و همچنین با غسل های مستحب که در ضمن مسأله ی 645 رساله تا بند 9 ذکر شده است (غسل های مستحبی که استحبابش محرز است) نیز می تواند بدون وضو نماز بخواند؛ گرچه احتیاط مستحب آن است که وضو هم بگیرد.

حضرت آیةالله وحید خراسانی[14]؛ کسی که غسل جنابت کرده، نباید برای نماز وضو بگیرد، بلکه با غسل های دیگر واجب غیر از غسل استحاضه ی متوسطه و با غسل های مستحب که در مسأله ی 650 رساله می آید نیز می تواند بدون وضو نماز بخواند؛ گرچه احتیاط مستحب آن است که وضو هم بگیرد.