مراسم بعد از خطبه: بیعت مردان

با پایان یافتن خطابه،مردم به سوی پیامبر(ص)و امیر المؤمنین(ع)هجوم آوردند،و با ایشان به عنوان بیعت دست می دادند و تبریک و تهنیت می گفتند.

پیامبر(ص)دستور دادند تا دو خیمه بر پا شود.در یکی خود جلوس فرمودند و به امیر المؤمنین (ع)دستور دادند تا در خیمه دیگر جلوس فرماید.مردم دسته دسته در خیمه پیامبر(ص)حضور می یافتند و پس از بیعت و تبریک به خیمه امیر المؤمنین(ع)می آمدند و به عنوان امام و خلیفه بعد از پیامبرشان با حضرتش بیعت می کردند و با لقب«امیر المؤمنین»بر آنحضرت سلام می کردند،و این مقام والا را تبریک و تهنیت می گفتند.برنامه بیعت و تهنیت تا سه روز ادامه داشت و حضرت این مدت را در غدیر اقامت داشتند.

مسئله جالب در این بیعت آن بود که کسانی که در غدیر پیش از همه با امیر المؤمنین بیعت نمودند و خود را از دیگران جلو انداختند که زودتر از همه بیعت خود را شکستند و پیمان خود را زیر پا گذاشتند.

جالب اینکه عمر بعد از بیعت، این کلمات را بر زبان می راند:«افتخار برایت باد،گوارایت باد،ای پسر ابی طالب!خوشا بحالت ای ابا الحسن،اکنون مولای من و مولای هر مرد و زن مؤمنی شده ای»!

بیعت زنان

از طرف دیگر،پیامبر (ص)دستور دادند تا ظرف آبی آورده و پرده ای بر روی آن زدند.امیر المؤمنین(ع)دست خود را در ظرف آب نهاده و زنان در سوی دیگر پرده با قرار دادن دست خود در ظرف آب،با آنحضرت بیعت کردند.

یاد آوری می شود که حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا علیها السلام در غدیر حضور داشتند،و کلیه همسران پیامبر(ص)نیز در آن مراسم حاضر بودند.

عمامه سحاب

در این مراسم،پیامبر(ص)عمامه خود را که«سحاب»نام داشت،به عنوان تاج افتخار بر سر امیرالمؤمنین (ع)گذاشتند و انتهای عمامه را از پشت سر بر دوش آنحضرت قرار دادند.

شعر غدیر

در مراسم پر شور غدیر،حسان بن ثابت از پیامبر(ص)اجازه خواست تا به مناسبت این واقعه عظیم شعری درباره امیر المؤمنین(ع)بگوید.

حضرت فرمودند:بگو ببرکت خداوند.

حسان در جای بلندی قرار گرفت و گفت:«ای بزرگان قریش،سخن مرا به گواهی و امضای پیامبر (ص)گوش کنید».سپس اشعاری را که همانجا سروده بود خواند که بعنوان یک سند تاریخی از غدیر ثبت شد و به یادگار ماند.

جبرئیل در غدیر

اتمام حجت دیگر این بود که مردی زیبا روی در کنار مردم می گفت:

«بخدا قسم روزی مانند این روز هرگز ندیدم.چقدر کار پسر عمویش را محکم نمود!برای او پیمانی بست که جز کافر به خدا و رسولش آن را بر هم نمی زند.

وای بر کسی که پیمان او را بشکند».

عمر نزد پیامبر(ص)آمد و گفت:شنیدی این مرد چه می گفت؟!حضرت فرمودند:او را شناختی؟گفت :نه.حضرت فرمودند.

«او روح الامین جبرئیل بود.تو مواظب باش این پیمان را نشکنی.اگر چنین کنی خدا و رسول و ملائکه و مؤمنان از تو بیزار خواهند بود»!

معجزه غدیر

امضای الهی بر غدیر،معجزه ای بود که پس از اعلام ولایت توسط پیامبر(ص)بوقوع پیوست.حارث فهری نزد حضرت آمد و معترضانه پرسید:آیا این ولایت که امروز اعلام کردی از جانب خدا بود؟پیامبر(ص)فرمود:آری از جانب خدا بود.

در اینجا حارث خطاب به خداوند گفت:«خدایا!اگر آنچه محمد می گوید حق و از جانب توست سنگی از آسمان بر ما ببار یا عذاب دردناکی بر ما بفرست»!!

همین که سخن حارث تمام شد و به راه افتاد،خداوند سنگی از آسمان بر او فرستاد که از مغزش وارد و از دبرش خارج گردید و همانجا او را هلاک کرد.

با این معجزه،بار دیگر بر همگان مسلم شد که«غدیر»از منبع وحی سر چشمه گرفته و فرمان الهی است و منکرین آن مستحق عذاب اند.

پایان مراسم غدیر

پس از سه روز،مراسم غدیر پایان پذیرفت و آن روزها به عنوان«ایام الولایة»در ذهنها نقش بست.گروهها و قبائل عرب،پس از وداع با پیامبر(ص)و معرفت کامل به جانشین آنحضرت راهی شهر و دیار خود شدند و پیامبر(ص)عازم مدینه گردیدند.

خبر واقعه غدیر در شهرها منتشر شد و به سرعت شایع گردید و به گوش همگان رسید،و بدین گونه خداوند حجتش را بر مردم تمام کرد.

اتمام حجت جهانی در غدیر

جا داشت بیش از یکصد و بیست هزار نفر حاضر در غدیر،هر یک به سهم خود خطبه غدیر را حفظ کنند و متن آن را در اختیار فرزندان و فامیل و دوستان خود قرار دهند.

البته فضای جامعه مسلمین پس از رحلت پیامبر(ص)که گفتن و نوشتن معارف و سنن پیامبر و سنن پیامبر(ص)سالهای متمادی در آن ممنوع بودسبب شد که مردم نتوانند سخنان سرنوشت ساز پیامبر دلسوزشان در آن مقطع حساس را بازگو کنند و در فکر اجرای آن در عینیت جامعه باشند .پیداست که مطرح کردن غدیر مساوی با برچیدن بساط غاصبین خلافت بود،و آنان هرگز اجازه چنین کاری را نمی دادند.

اما غدیر،بصورتی در سینه ها جای گرفت که عده زیادی خطابه غدیر یا قسمتی از آن را حفظ کردند و برای نسلهای آینده به یادگار گذاشتند،و هیچکس را قدرت منع از انتشار چنین خبر مهمی نبود.لذا بین قاطبه مسلمین،هیچ حدیثی به اندازه«حدیث غدیر»روایت کننده ندارد،و گذشته از تواتر آن،از نظر رجال و درایت فوق العاده است.

پیامبر(ص)با توجه به آینده بلند مدت دین الهی تا آخرین روز دنیا و دامنه وسیع مسلمین در حد جهانی،جانشینان خود تا روز قیامت را در این خطابه رسمی به جهانیان معرفی فرمودند .

اگر گروههایی از مسلمین در طول زمانها همچنان در مقابل جانشینان حقیقی پیامبرشان سر تعظیم فرود نیاورده و نمی آورند،ولی جمع عظیم شیعیان در طول تاریخ،فقط علی بن ابی طالب و یازده امام(ع)از فرزندان او را جانشینان پیامبر(ص)می دانند.

اگر اجتماع آن روز مسلمین،خلافت بلا فصل امیر المؤمنین(ع)را در مرحله عمل ندیدند،ولی بسیاری از نسلهای بعدی مسلمانان وصی واقعی پیامبرشان را شناختند که این بالاترین هدف از«غدیر»بود.

خطابه غدیر ص 15

محمد باقر انصاری