شپش (Lice لایس) از جمله حشرات انگلی است که سر، مژه و ابروهای فرد را به عنوان محل زندگی خود انتخاب می‌کند چون انسان تنها زیستگاه این حشره‌ی مسری و واگیردار است.
زندگی و حیات شپش وابستگی تام و تمام با پوست سر دارد و هیچ زیستگاه دیگری نمی‌تواند داشته باشد. غذای این حشره انگلی عمدتا خون است و معمولا چندین برابر وزن و جثه خود خون می‌خورد. جمعیت هدف شپش بیشتر کودکان و خردسالان هستند و از این رو این حشره بیشتر در مدارس ابتدایی و مهد کودک‌ها بین کودکان شیوع پیدا می‌کند.
Credit: Gilaranco
استفاده از لوازم شخصی مانند کلاه، روسری، شانه، سنجاق سر و... عامل اصلی انتقال شپش از فردی به فرد دیگر است. فرد یا کودک مبتلا به شپش می‌تواند ناقل آن به دیگران و در درجه اول اعضای خانواده خود باشد. این حشره مشکل خطرناکی ایجاد نمی‌کند اما چون خارش زیاد و خارج از تحمل ایجاد می‌کند فرد را اذیت و به قول معروف کلافه می‌کند.
فردی که به شپش مبتلا شده است معمولا خارش شدید و آزاردهنده دارد و بر روی پوست نواحی سر، گردن و شانه‌های او برجستگی‌های قرمز کوچک دیده می‌شود. از دیگر علایم ابتلای به شپش وجود ذرات زیر همانند شوره سر است که به پایه مو محکم چسبیده‌اند و به سختی از آن جدا می‌شوند.
شپش قابل درمان است و راه‌های متعددی برای ریشه‌کن کردن آن وجود دارد. نکته در خور ذکر این که هنگام درمان شپش لازم است همه لباس‌ها و ملحفه‌های موجود در خانه را با آب داغ و پاک کننده‌های قوی شست‌وشو دهید و در معرض نور آفتاب بگذارید تا ضدعفونی کامل انجام شود.
از بین بردن شپش با اسپند
Credit: Saifi Rano
یک راه برای از بین بردن شپش که در اصطلاح پزشکی ابتلای به آن را پدیکولوزیس (Pediculosis) می‌گویند، استفاده از اسپند است. این راه‌کار بسیار ساده و بی‌خطر است و توصیه می‌شود که در زمان تکثیر شپش یعنی مهر ماه حتی بر روی کودکانی که مبتلا به شپش نیستند نیز انجام شود.
برای از بین بردن شپش با اسپند باید یک قاشق غذاخوری سر پر اسپند آسیاب شده را به یک لیوان آب جوش برای موهای کوتاه و دو قاشق سر پر اسپند آسیاب شده را با دو لیوان آب جوش برای موهای بلند به مدت 15دقیقه روی کتری دم کنید. سپس کل موها را با آن آغشته کرده و 45 دقیقه با کلاه پلاستیکی یا کیسه پلاستیکی موها را بپوشانید. بعد با آب رقیق و بدون استفاده از هر گونه شوینده‌ای (نه شامپو نه صابون و نه هیچ چیز دیگر!) موها را آبکشی کنید.
مقابله با شپش با استفاده از سرکه و سس مایونز
Credit: OLWomen
روش دیگر برای خلاص شدن از شر شپش شستن سر با سرکه و یا آغشته کردن مو و پوست به سس مایونز است.
دکتر محمد فکری در این باره می‌گوید: «سرکه موجب رفع چسبندگی و سست شدن کپسول تخم‌های شپش شده و شانه دندانه‌ریز به جدا شدن آن‌ها از موها کمک می‌کند.»
این متخصص پوست و مو می‌افزاید: «همچنین می‌توان شب هنگام سر و موها را با سس مایونز آغشته کرد به طوری که در تمام طول شب با استفاده از کلاه روی سر باقی بماند و روز بعد شست‌وشو داد. مایونز موجب بسته شدن سوراخ‌های تنفسی شپش و از بین رفتن آن می‌شود.»
درمان دارویی شپش
Credit: Farsad
مهم‌ترین داروی انتخابی در درمان شپش فرآورده‌های پرمترین است که به صورت شامپو و کرم پنج درصد در بازار موجود است. یکی از فرآورده‌ها شامپو پرمترین ـ ایروکس است.
در این روش ابتدا باید موها را با یک شامپوی دیگر به خوبی بشویید و سپس موها را آب کشیده و خشک کنید. آن گاه مقدار کافی از شامپو پرمترین ـ ایروکس را به سر بزنید تا تمام موها و پوست سر به خوبی به شامپو آغشته شود و اجازه دهید 10 دقیقه در همان حالت باقی بماند. سپس موها را شسته و آبکشی کنید.
می‌توانید نظر کارشناسان بنیدانا را درباره درمان شپش اینجا بخوانید.
منابع: saten، avandfarmedical، health
