این عرقیات طبع گرم دارند:
گلاب، عرق آویشن، عرق بادرنجبویه، عرق بومادران، عرق بهار نارنج، عرق پونه، عرق چهل گیاه، عرق دارچین، عرق رازیانه، عرق زیره، عرق شوید، عرق کاکوتی، عرق گزنه، عرق نسترن، عرق نعناع و عرق هل.
عرق آویشن: (طبیعت گرم دارد)
آویشن گیاهی است علفی، از ریشه نعناعیان که در بیماری های تنفسی و جهاز هاضمه و معطر کردن لبنیات و دم کرده آن مصرف زیاد دارد. ثابت شده گیاه آویشن برای درمان آسم، سرفه های خشک مکرر، آمفیزم و برونشیت است. چای دم کرده آن را نیز برای درمان عفونت گوش میانی، نفخ و تهوع استفاده می کنند. عصاره آویشن حاوی ماده ای به نام «تیمول» است که برای بیماری آسم مثمر ثمر بوده است. حمام آویشن برای مبتلایان به دردهای عضلانی، مفصلی و روماتیسمی مفید شناخته شده است.
مسکن، مقوی معده، معالج بیماریهای قارچی پوست، ضد ورم بینی و گلو می باشد. تقویت کننده قوه ی بینایی، ضد انگل، درمان کننده ی بی خوابی و تصفیه کننده ی خون نیز می باشد.
درمان کننده سرفه، تنگی نفس، درد مفاصل، سیاتیک، خونریزی های رحمی، کوفتگی عضلات و ضد عفونی کننده مجاری تنفسی است، ضد ریزش مو، محرک قوای رئیسه، ضد درد عادت ماهانه، اشتهاآور، ضد نفخ، بالابرنده فشار خون و رقیق کننده ی آن، تسکین دهنده ی سرفه و آسم و سرماخوردگی، ضد میکرب، زکام، ضد صرع و تشنج، رفع تشویش، سمپاتیک، نقرس، ترشحات زنانگی و خلط آور است. این گیاه در سوء هاضمه، اسهال، آسم و بی اختیاری ادرار کودکان نیز کاربرد دارد. اصولاً آویشن یک گیاه همه فن حریف است.
طریقه ی مصرف:
- یک فنجان در روز می توان عرق آن را مصرف کرد.
- یک فنجان در یک لیوان آب 2 تا 3 بار در روز بعد از غذا میل شود.
* در دوران بار داری از مصرف آن خودداری نمایید.
عرق آلاله: (طبیعت گرم و خشک دارد)
ضد اسهال، ضد استفراغ، ضد نفخ شکم و دل پیچه می باشد.
طریقه ی مصرف:
- بعد از هر غذا یک استکان میل شود.
عرق اسطوخودوس: (طبیعت گرم دارد)
این گیاه معطر، مقوی، آرام بخش، خواب آور ملایم، از بین برنده ی نفخ و اسهال، کاهش دهنده ی سرفه، مدر، نیروبخش، رفع کننده ی انواع سردرد و سرگیجه، درمانگر برونشیت مزمن، معرق، درمانگر تنگی نفس، درد مفاصل، پایین آورنده تب، لرزش اعضای بدن، رافع فراموشی و درمانگر نقرس است.
تقویت کننده اعصاب، معالج زکام، پایین آورنده تب، ضد تشنج و صرع، درمان بیماری های عصبی، مقوی سیستم عصبی، درمان خستگی عصبی، حالات هیجانی، ضد اسپاسم، مسکن، ضدعفونی کننده، مفید برای بیماری های ریوی، برای تنظیم سیکل قاعدگی خانم ها، رفع اضطراب و افسردگی نیز می باشد.
طریقه ی مصرف:
- قبل از غذا یک فنجان در روز میل نمایید.
- یک فنجان در یک لیوان آب به صورت شربت مصرف شود.
- یک استکان از آن را با کمی قند صبح و شام میل نمایید.
عرق اکالیپتوس: (طبیعت گرم دارد)
ضدعفونی کننده و تب بر، میکروب کش، قابض، ضد نزله می باشد.
طریقه ی مصرف:
- قبل از هر غذا یک فنجان میل نمایید. جهت میکروب کشی و ضدعفونی کننده هوای داخل منزل و رفع سرماخوردگی یک فنجان را در نیم لیتر آب ریخته و روزی سه مرتبه بخور دهید.
عرق اترج: (طبیعت گرم دارد)
مؤثر جهت درمان اسهال و استفراغ، نفخ و دل درد و دل پیچه، تقویت قلب و معده و کبد و روده، لطافت پوست، رفع عطش و سکسکه، صفراوی، تأمین ویتامین ث به عنوان نوشیدنی، ضد درد و گرفتگی اسپاسم.
طریقه ی مصرف:
- با نصف لیوان آب یا غلیظ تر در صورت اسهال میل شود و یا به صورت شربت صبح و شب مصرف شود.
2 فنجان در روز میل نمایید.
عرق بابونه: (طبیعت گرم دارد)
مفید برای امراض پوستی، تقویت پوست، مفید برای جوش و لک صورت، رفع افسردگی، آرام بخش، درمان عوارض گوارشی، صفرا بُر، ضد درد هنگام دندان بندی کودکان، نیرو بخش، تب های بلغمی و همچنین عفونت های دردناک را تسکین می دهد.
ضد انگل، ضدعفونی کننده، مقوی معده، هضم کننده، اشتهاآور، قاعده آور، مدر، بادشکن، تقویت اعصاب و خواب آور که بهتر است گرم مصرف شود. جوشانده گیاه بابونه نیز دارای خواص فوق می باشد. برطرف کننده ی خستگی و افسردگی و ضد تشنج نیز می باشد.
ضد التهاب و اسپاسم، تقویت اعصاب و قوای جنسی، ضد تورم، مرطوب کننده و سفید کننده ی پوست، مقوی معده، با غرغره کردن بوی دهان و جوش دهان را از بین می برد. حمام با آن اثر قاطع در رفع بیماری ها دارد، مخصوصاً برای محفوظ نگه داشتن زخم از آلودگی و بهبود آن خصوصاً برای زخم های عمیق فیستول ها، زخم انگشتان، رفع التهاب و درمان ورم چشم و ترک ها و برای خارش های پوستی و اگزما و التهابات واریسی، شستشو با آن بسیار مؤثر است. از عصاره ی بابونه جهت تقویت موی سر نیز استفاده می شود. درمان کننده سر درد و میگرن، تسکین دهنده دردهای عضلانی، مسمومیت های غذایی، رفع گوش درد و سنگینی گوش، برای رفع زردی، رفع کرم معده و کرم روده، درمان کننده ی کم خونی، ضد آلرژی و رفع بی خوابی نیز مؤثر است.
یکی از مهم ترین خواص بابونه درمان زخم معده و ورم روده است. بابونه ترشح شیر را در مادران شیرده افزایش می دهد.
طریقه ی مصرف:
- بعد از غذا یک فنجان در یک لیوان آب میل شود.
- 2 الی 3 فنجان در روز میل نمایید.
در مورد خوراکی تا نصف لیوان آب مخلوط و بعد از غذا میل شود همچنین به عنوان طعم دهنده و چای نیز مصرف می شود. داروهای آلتیب، آنتی میگرن، قطره بابونه، بخور پروستاتان، شیرین وش، کارامین و کامیل ساخته شده از این گیاه هستند.
عرق بادرنجبویه: (طبیعت گرم دارد)
تقویت کننده مغز، اعصاب، حافظه و قلب، بازکننده رگ های قلب، درمان کننده ی خستگی های روحی، عصبانیت و بی حوصلگی، رفع کننده ی سردردهای عصبی و ضد استفراغ در دوران بارداری می باشد.
ضد تشنج، شفابخش، هیستری مفید برای آلزایمر، ضد قولنج، بالابرنده فشار خون، خون ساز، آرام بخش، خواب آور، ضد رماتیسم، ضد درد، برونشیت و درمانگر دل پیچه است و نیز وزوز گوش را درمان می کند. نشاط آور است و خوش عطر و طعم برای تهیه ی شربت می باشد.
رفع کننده ی افسردگی روحی و تقویت حواس 5 گانه است و به افزایش فشار خون و درمان ناراحتی معده ناشی از اضطراب و نگرانی کمک می کند.
ضد ویروس است و در صنایع آرایشی بهداشتی به عنوان نرم کننده کاربرد دارد.
طریقه ی مصرف:
- یک فنجان در یک لیوان آب سرد میل شود.
- 2 فنجان در روز میل نمایید.
عرق برگ توت سیاه: (طبیعت گرم دارد)
مفید برای قند خون، درمان مرض قند، آرام بخش و تصفیه کننده ی خون می باشد.
طریقه ی مصرف:
- نصف استکان بعد از هر وعده غذا میل شود.
عرق برگ گردو: (طبیعت گرم دارد)
کاهش دهنده ی قندخون، تصفیه کننده ی خون، درمان کننده ی نقرس می باشد و ورم مفاصل را که از سردی باشد تسکین می دهد همچنین درمان کننده ی بیماری سل، ضدعفونی کننده ای قوی، مفید برای بیماری های جلدی، چاق کننده، مؤثر در معالجه ترشحات رحم، ورم پروستات، قابض و محرک جریان صفرا می باشد.
طریقه ی مصرف:
- یک فنجان در یک لیوان آب سرد میل شود
- حداکثر 3 فنجان در روز میل شود.
عرق بهارنارنج: (طبیعت گرم و معتدل دارد)
تقویت کننده مغز و اعصاب، نشاط آور، تقویت قلب، آرام بخش، رفع کننده ی بی خوابی های عصبی، رفع کننده ی افسردگی، تسکین دهنده ی ناراحتی های سینه و رفع سرفه، معطر، ضد نفخ، سکسکه و بی خوابی، رفع کننده ی تهوع و استفراغ و افزایش دهنده ی قوای جوانی می باشد.
مهم ترین خاصیت دارویی بهارنارنج تأثیر آن روی سیستم عصبی بدن است. بهار نارنج آرام بخش و ضد هیجانات دستگاه عصبی است.
بهارنارنج در تقویت معده و طب بسیار مؤثر است و تپش نامنظم قلب، تشویش و اضطراب را از بین می برد. برای کنترل تشنج ها و حمله قلبی هم بهار نارنج را توصیه می کنند. اگر مشکل بی خوابی یا بی خوابی دارید، حتماً پیش از خواب، مقداری عرق بهار نارنج یا چای آن را بنوشید. برای درست کردن چای بهار نارنج، کافی است 10 گرم از گل بهار نارنج را در دو لیوان آب جوش به مدت 20 دقیقه بجوشانید، سپس آن را صاف کرده و همراه یک قاشق سوپ خوری عسل میل کنید. با خوردن این چای، خواب خوش و آرامی خواهید داشت.
طریقه ی مصرف:
- روزی 2 فنجان میل نمایید.
مصرف یک لیوان از این عرق شب ها هنگام خواب به شما خواب راحتی خواهد داد. همراه با چای و شربت نیز مصرف می شود.
عرق بومادران: (طبیعت گرم دارد)
ضد ورم روده و معده، ضد روماتیسم و نقرس، رفع اختلالات قاعدگی و درد دوران قاعدگی، ضد انگل، ضد بواسیر، تصفیه کننده ی خون، ضد نقرس، برطرفت کننده ی دردهای استخوانی، تصفیه کننده ی خون و رافع خستگی، درمان یبوست، ضد بواسیر، درمان ضعف عضله ای قلب (میوکاردیت). احساس گرفتگی در ناحیه قلب (آنژین دو پوتارین)، ضد عفونت و سرماخوردگی می باشد.
اگر دست هایتان گزگز می کند و خواب می رود، حتماً استفاده کنید.
برای درمان سوء هاضمه، نفخ روده و سنگ کلیه، تب کهنه، صرع، جنون های خفیف، قولنج های کبدی و کلیوی، اختلالات بینایی و وجود خون در ادرار مفید است و قابض می باشد.
طریقه ی مصرف:
- یک فنجان در یک لیوان آب سرد صبح و عصر میل شود.
- بعد از غذا نصف فنجان در یک لیوان آب به صورت شربت مصرف شود.
- یک فنجان در روز میل نمایید.
عرق پونه: (طبیعت گرم دارد)
ضد سیاه سرفه و گریپ، خلط آور، بادشکن، قابض، بازکننده عروق، ضدعفونی کننده، رفع کننده ی بیماری نقرس، آسم، ضد سرماخوردگی، ضد نفخ، هضم کننده، صفرابُر، تصفیه کننده ی خون و قاعده آور می باشد.
اثر محرک بر ترشحات معده دارد و ضد باکتری، جلوگیری از استفراغ و ضعف معده و سوء هاضمه و محرک اعمال هضم، آرام بخش و ضد تشنج است.
برای سنگ کلیه و پر ادراری و بی اختیاری ادرار مفید است.
طریقه ی مصرف:
- یک فنجان در یک لیوان آب بعد از غذا یا همراه آن میل شود.
عرق ترب: (طبیعت گرم دارد)
رفع بیماری های کلیوی و دفع سنگ کلیه و مثانه، ضد رماتیسم و سیاه سرفه می باشد.
طریقه ی مصرف:
- روزی چند فنجان قبل از پیاده روی میل شود.
چهار عرق گرم: ( طبیعت گرم دارد)
تقویت کننده ی معده، مفید برای هضم غذا، رفع ناراحتی های روده، برای ناراحتی های معده و شکم مفید است.
طریقه ی مصرف:
- یک فنجان در یک لیوان آب سرد بعد از غذا ظهر و شب میل شود.
عرق چهل گیاه: (طبیعت گرم دارد)
ترکیبی از چهل گیاه دارویی است که تقویت معده، کمک به هضم غذا، بادشکن، ضد نفخ، ضد سردی، ضد تهوع و استفراغ از خواص آن است.
مقوی قلب و اعصاب، بازکننده ی رگ های قلب، مسکن دردهای قاعدگی، تنظیم کننده دستگاه گوارش، آرام بخش، رفع کمردرد و پادرد، تقویت قوای جنسی، تقویت عمومی، رفع ترشی معده، رافع سردردهای ناشی از سردی و ضد سوء هاضمه می باشد.
طریقه ی مصرف:
- یک فنجان در یک لیوان آب سرد به صورت شربت بعد از غذا میل شود.
عرق چهار گیاه: (طبیعت گرم دارد)
ضد نفخ، رفع سوء هاضمه، بادشکن، ضد دل پیچه، مقوی معده، رفع اسهال های عادی، تقویت اعصاب، آرام بخش، رفع خستگی، تقویت عمومی و خواب آور بودن از خواص آن است.
- روزی تا سه فنجان میل نمایید.
عرق خارخاسک: (طبیعت گرم دارد)
تصفیه خون، مدر قوی، مفید برای سیاه سرفه، تورم پروستات، کیسه صفرا، تصفیه خون، شستشو و رفع کلیه و مثانه و سنگ شکن بودن از خواص این گیاه است.
طریقه مصرف:
- سه فنجان در روز ناشتا میل نمایید.
عرق دارچین: (طبیعت گرم دارد)
مقوی قلب، برطرف کننده ی عفونت های گلو، پایین آورنده ی فشار، چربی و قندخون، معطر، رفع سردی، رفع ضعف بدن، خوشبو کننده ی شیرینی و غذا، مسکن، ضد میکروب، برای اعصاب، وسواس، جنون، خفقان و استسقا مفید است. جهت رفع بدبویی دهان عالی است.
شیخ الرئیس ابوعلی سینا در کتاب قانون می گوید: «دارچین گرمی بخش، بازدارنده و زداینده ی عفونت ها، لطیف، جذب کننده و علاج همه نیروهای تباه کننده است. محلول آن را بر لکه ها و نقطه های عدسی مالند و با سرکه علاج جوش های شیری است. در مداوای اگزما مفید است. برای زکام خوب است و دماغ را می پالاید و رطوبت را برمی چیند. مسکن درد گوش است و در ضمن داروهای آن است. خوردن و به چشم کشیدنش تم و تیرگی چشم را می برد و رطوبت غلیظ چشم را می زداید. داروی سرفه است و سینه را می پالاید، بند آمدنی کبد را توان بخشد، رطوبت معده را بر می چیند و معده را قوی می کند، بول و حیض را براند و برای تب و لرز مفید است. اگر با زیره سیاه باشد علاج بواسیر است. ضد حشرات موذی است» و حکیم مؤمن صاحب کتب تحفه نیز می گوید: « دارچین بغایت لطیف و مدر بول است. مفتح، مصلح عفونت و اخلاط و سموم است. حافظ قوت های نفسانی و طبیعی است. جلادهنده ی چشم است و چکاندن در چشم جهت قوه ی باصره و مالیدن آن بر چشم جهت اختلاج آن مفید است. برای گرم مزاج ها مضر است، مضر مثانه است، جهت یرقان، فالج، رفع دل مالش و ریاح داخل خوب است».
طریقه ی مصرف:
در چای، شربت، خوراک، چلو و پلو و سایر غذاها بریزید و از خواص دارچین و طعم لذیذ و بوی خوش آن میهمانان خود را غافلگیر کنید.
عرق دارچین زنجبیل: ( طبیعت گرم دارد)
معطر، طعم دهنده، محرک، بادشکن، مغذی، ضد تهوع و ضد اسپاسم می باشد.
طریقه ی مصرف:
- روزی حداکثر 4 قاشق غذاخوری به شکل شربت یا ترکیب با چای و سایر مواد غذایی میل شود.
* احتیاط: در افراد مبتلا به زخم های معده و روده، بیماری های پوستی، در دوران بارداری و بیماران دیابتی مصرف نشود.
عرق رازیانه (طبیعت گرم دارد)
معطرکننده، محرک، بادشکن، درمان بواسیر و نقرس، افزایش دهنده ی شیر مادر، معالج تأخیر وقوع زمان قاعدگی، هضم کننده و درمان کننده ی کم خونی و ضعف اعصاب و ازدیاد آهن خون است و مصرف آن فقط برای زنان می باشد.
رفع سنگ کلیه و مثانه، مدر و قاعده آور، ضد اسپاسم عضلات، مقوی قلب، مقوی معده، درمان سوء هاضمه، خلط آور، ضد نفخ، ضد قولنج، رفع بلغم، رفع اوره و اسیداوریک، اشتهاآور و مقوی است. رازیانه به علت داشتن هورمون زنانه رشد دخترها را جلو می اندازد.
مفید برای دردهای پهلو و تخلیه رحم است. این گیاه دارای آنیتول استروگولی، متیل اوژنول، کامفن، دیپانتن و غیره است.
طریقه ی مصرف:
- قبل از غذا یک فنجان در یک لیوان آب مصرف شود.
- یک فنجان در یک لیوان آب سرد به صورت شربت میل شود.
- (مصرف زیاد آن برای آقایان مفید نیست چون هورمون زنانه دارد)
رزماری: (طبیعت گرم دارد)
ضد سرماخوردگی و سیاه سرفه می باشد که باید با آن بخور داده شود یک لیوان در سه لیتر آب ریخته شود و بخور داده شود. مفید برای معده، ضد سرگیجه، ضد یرقان، نارسایی اعمال کبد، نیرودهنده و مقوی معده، رافع زردی و تورم کبد نیز می باشد.
طریقه ی مصرف:
- قبل از غذا مصرف شود.
رزمارت (اکلیل کوهی): (طبیعت گرم دارد)
ضد سیاه سرفه و سرگیجه، نیرودهنده و مقوی معده، برطرف کننده ی زردی و تورم کبد نیز می باشد.
طریقه ی مصرف:
برای رهائی از سردرد، بدون خوردن دارو، این عرق را مرتب بو کنید یا یک قطره از آن را در مجرای بینی خود بریزید.
* نکته: افراد مستعد میگرن نباید از این گیاه استفاده کنند.
عرق زنجبیل: (طبیعت گرم دارد)
تقویت معده و کبد، دفع بلغم، بادشکن، نیرودهنده قوای جنسی، رفع مسمومیت های غذایی و میوه ای.
طریقه ی مصرف:
بعد از هر غذا نصف استکان میل شود.
عرق زنیان: (طبیعت گرم دارد)
دفع سموم بدن، تقویت کننده ی قوای جنسی، رفع اعتیاد به مواد مخدر، ضد سکسکه، ضدعفونی کننده ی قوی، نیروبخش، ضد نفخ، درمان سوء هاضمه، ضد تهوع، خلط آور، مدر، ضد کرم، ضد اسپاسم، رفع ترشی معده و مقوی معده، ضد اسهال، دافع رطوبت های بدن و معده و بادشکن است.
ضد آسم، ضد انگل، ضد قارچ، معرق، تب بُر، قاعده آور، بیماری های پیسی، رفع گرفتگی گوش، درمان لاغری شدید، ضد تشنج، فلج اندام ها، رعشه و امراض عصبی نیز می باشد.
طریقه ی مصرف:
- مورد مصرف آن همراه با یک فنجان عرق کاسنی باید باشد. یک فنجان در یک لیوان آب بعد از غذا میل شود.
- در صورتی که طبع گرم دارید با عرق شاهتره و کاسنی میل کنید.
عرق زیره: (طبیعت گرم دارد)
کمی تند و تلخ است و ضد چاقی، ضد هیستری و تشنج، افزایش شیر مادران، بادشکن، هضم کننده ی غذا، رفع کننده ضعف اعصاب، درمان کننده ی کم خونی و پایین آورنده ی چربی خون و نیز تصفیه کننده ی خون و نیرودهنده نیز می باشد.
ضد تنگی نفس، ضد ناراحتی های معده و رفع کننده ی ناراحتی های روده است.
ضد نفخ، رفع ضعف اعصاب، نیرودهنده و مقوی معده، درمان سوء هاضمه، اشتهاآور، مدر، و نافع جهت قلنج است.
طریقه ی مصرف:
- این عرق حتماً باید بعد از غذا و با نصف لیوان آب مصرف شود.
- بعد از هر غذا یک استکان میل شود.
- جهت لاغر شدن حداقل به مدت چهل روز روزی 4 مرتبه میل کنید.
- برای لاغر شدن به جای آب مصرف شود.
عرق زیره سیاه (طبیعت گرم دارد)
ضدچاقی، نیرودهنده و هضم کننده ی غذا، بادشکن، ازدیاد شیر مادران، رفع ناراحتی های روده، معطر، طعم دهنده، ضد نفخ، ضد اسپاسم، ضد میکرب، قابض و رفع قلنج نفخی کودکان است.
طریقه ی مصرف:
- قبل از هر غذا یک استکان میل نمایید.
* عرق زیره سبز:( طبیعت گرم دارد)
ضد چاقی، نیرو دهنده و هضم کننده ی غذا، بادشکن، ازدیاد شیر مادران، رفع ناراحتی های روده، ضد چربی خون، ضد تنگی نفس و بادشکن می باشد.
طریقه ی مصرف:
- یک فنجان در نصف لیوان آب بعد از هر غذا میل شود.
عرق زعفران: (طبیعت گرم دارد)
سهولت هضم، پایین آورنده ی فشار خون و مسکن درد دندان می باشد.
طریقه ی مصرف:
- می توان عرق زعفران را به صورت شربت مصرف نمود.
عرق سنبل الطیب: (طبیعت گرم دارد)
خواب آور، مسکن، تقویت قلب، اشتهاآور، درمان تپش قلب، جلوگیری از التهاب روده، نیروبخش، درمان ناراحتی های عصبی و التهاب روده، رفع تشنج، مسکن، بادشکن، ضد هیستری، ضد صرع، مقوی اعصاب، کاهش فشار خون، ضد درد مفاصل و آرام بخش، رفع اضطراب و ضد قند خون است.
در درمان تحریکات عصبی، تشنج و میگرن و رفع سردردهای میگرنی مؤثر است. ضد افسردگی وضد دلپیچه نیز می باشد.
طریقه ی مصرف:
- یک فنجان دریک لیوان آب با نبات 3 بار در روز میل شود.
عرق سیر: ( طبیعت گرم دارد)
پایین آورنده ی فشار خون، قند خون و چربی خون، تقویت کار گلبول های قرمز، تنظیم کننده ی مقدار کلسترون، ضدعفونی کننده، مفید برای ورم معده، ضد باکتری و ضد سرطان است و برای جلوگیری از مسمومیت حاصل از نیکوتین سیگار و آلودگی هوا مفید می باشد. کم کننده یِ رطوبت معده و مفاصل، زیبایی پوست صورت نیز می باشد. خوردن مدام عرق سیر موهای سفید را سیاه می کند.
طریقه ی مصرف:
- بعد از هر غذا یک استکان میل کنید.
* توضیح: عرق سیر بویی از سیر در دهان شما نمی ماند.
عرق شنبلیه: (طبیعت گرم دارد)
تقویت قوای جنسی و مفید برای مسلولین، نیروبخش، ملین، مفید برای اشخاص ضعیف، پایین آورنده ی قند خون و مفید برای این بیماری، کاهش کلسترول خون، رفع کم خونی، ضد چربی خون، چاق کننده، اشتهاآور، جلوگیری از ریزش مو، خلط آور، ضد تب و بادشکن است. در استعمال خارجی برای معالجه ی زخم ها و قارچ های پوستی مفید است. ضدالتهاب گلو و بواسیر نیز می باشد.
همچنین این گیاه حاوی مقادیر زیادی آهن، فسفر و ویتامین D است.
طریقه ی مصرف:
- یک فنجان در یک لیوان آب سرد بعد از غذا میل شود.
- قبل از صبحانه نصف لیوان مصرف شود.
عرق شلغم: (طبیعت گرم دارد)
برطرف کننده ی سرفه های مزمن است و سینه را نرم می کند. اشتهاآور، مقوی دید چشم و در کاهش قند خون نیز مؤثر است.
طریقه ی مصرف:
- برای رفع عفونت بدن عرق شلغم هر 6 ساعت یک استکان میل شود.
عرق شیرین بیان: (طبیعت گرم دارد)
طعم و طرز مصرف عرق شیرین بیان از پودر و عصاره آن بهتر است.
درمان قاطع زخم معده و اثنی عشر، صفرابُر، رفع ترش کردن معده، درمان ورم معده و روده، درمان یرقان، افزایش فشارخون، برطرف کننده ی سرماخوردگی و گرفتگی صدا، ضد سرفه، نرم کننده ی سینه، مفید در امراض ریوی و دستگاه گوارش، مسکن تشنگی و التهاب معده، مقوی اعصاب، مفید برای ورم های چشم و گلو و بینی، خلط آور بسیار قوی و مفید برای اعصاب می باشد. همچنین مسهل است و التهاب پوستی را نیز درمان می کند.
طریقه ی مصرف:
- یک فنجان در یک لیوان آب سرد صبح قبل از صبحانه میل شود.
- نصف استکان در یک لیوان آب همراه با نبات بعد از غذا میل شود.
* (کسانی که فشارخون دارند با پزشک مشورت کنند.)
عرق شوید: (طبیعت گرم دارد)
جهت پایین آوردن کلسترول، ازدیاد شیر مادران، درمان لاغری، برطرف کردن دل درد و بیماری های روده، مقوی معده، هضم کننده ی غذا، کاهش چربی و فشار خون مفید است. همچنین مفید برای آرتروز، ضد اسیداوریک و بادشکن است و برای سنگ کلیه و سنگ مثانه نیز مفید می باشد.
طعم دهنده، معطر، نیرودهنده، مقوی معده، درمان سوء هاضمه به ویژه کودکان، رفع استفراغ، مسکن، مدر، آرام بخش، ضد تشنج، ضد سکسکه، رفع بی خوابی و همچنین مسکن درد معده و مقوی معده نیز می باشد.
طریقه ی مصرف:
- هر صبح قبل از صبحانه نصف استکان مصرف شود.
- یک فنجان در یک لیوان آب سرد بعد از غذا میل شود.
عرق طارونه: (طبیعت گرم دارد)
خواب آور، آرام بخش، درمان رماتیسم و دردمفاصل، تصفیه کننده ی خون، صفرابُر، ضد یرقان و رافع بیماری های پوستی است و نیز برای تقویت اعصاب نافع است. مخلوط آن با عرق بهار نارنج خواب آور بسیار قوی است. (کسانی که فشارخون دارند با پزشک مشورت کنند.)
طریقه ی مصرف:
- یک فنجان در یک لیوان آب سرد یا به صورت شربت مصرف شود.
هنگام خواب یک یا نصف لیوان مصرف شود.
عرق کاکوتی: (طبیعت گرم دارد)
تقویت کننده ی اعصاب، ضد انگل، ضد عفونی کننده ی مجاری تنفسی، تقویت دستگاه گوارش، درمان کننده ی بی خوابی و تقویت کننده ی قوه ی بینایی می باشد. مقوی معده، اشتهاآور، دفع سوء هاضمه، ضد نفخ و ضد قارچ، درمان درد مفاصل و سیاتیک، ضدعفونی کننده، ضداسپاسم در ناراحتی های گوارشی، ضداسهال و خلط آور نیز است.
مورد مصرف آن در دوغ و ماست می باشد.
عرق کنگر: (طبیعت گرم دارد)
خواب آور و آرام بخش می باشد.
عرق کرفس: (طبیعت گرم دارد)
درمان کننده ی روماتیسم و درد مفاصل، درمان درد شکم، تنگی نفس، تقویت کننده ی معده، درمان بواسیر، شست و شوی کلیه و مثانه، سنگ شکن، مقوی معده و ضد چاقی می باشد.
طریقه ی مصرف:
- روزانه یک فنجان در یک لیوان آب سرد میل شود.
عرق کلپوره: (طبیعت گرم دارد)
مقوی، رفع سردرد، درمان ضعف عمل دستگاه گوارش، رفع ناراحتی های هاضمه و دل درد، رفع کننده ی درد ناحیه قلب و تب بُر می باشد.
قند خون را به سرعت کاهش می دهد. برای طول عمر، یبوست، وبا، سرماخوردگی و اختلالات کبد مفید است. آرام بخش بودن نیز از دیگر خواص این عرق گیاهی می باشد.
طریقه ی مصرف:
- بعد از هر غذا یک استکان میل شود.
عرق گزنه: (طبیعت گرم دارد)
اثر قاطع در رفع بیماری های پوستی و جلدی، ضد چربی خون، ضد خون ریزی و بندآورنده ی هر گونه خون ریزی داخلی، بازکننده ی عروق، تسکین دهنده ی دردهای عضلانی و استخوانی، تقویت کننده ی اعمال هضم، ادرارآور، درمان کننده ی پروستات، افزایش دهنده ی گلبول های قرمزخون و زیادکننده ی شیر مادران می باشد.
گزنه مو را تقویت کرده و از ریزش موی سر جلوگیری می کند. برای استفاده از این خاصیّت 6 گرم سر شاخه و برگ ها و ریشه ی گزنه را به تنهایی و یا با 30 گرم چای کوهی، در یک لیتر آب جوش ریخته و آنقدر بجوشانید تا حجم مایع به نصف برسد. شب ها مقداری از این مایع را به سر بماید و صبح بشویید.
گزنه برای درمان بیماری قند مفید است بدین منظور یک فنجان چای گزنه را سه بار در روز میل کنید. اخلاط خونی را برطرف می کند اگر در ادرار خون وجود داشته باشد، گزنه آن را برطرف می سازد.
گزنه عرق آور، پاک کننده ی اخلاط سینه، ریه و معده است. نیروی جنسی را تقویت می کند. از نظر طبی این گیاه خواص عجیبی دارد. مدر است و به خصوص کسانی که از رماتیسم، نقرس و سنگ کلیه ناراحتند، باید به آن توجه کنند. ضد اسهال است به ویژه در اسهال های خطرناک که در هنگام شیوع وبا به وجود می آید، به کار می رود. عادت ماهانه زنان را تنظیم می نماید و یا چنان تأثیری دارد که اگر قاعدگی به طور غیر طبیعی قطع شود مجدداً آن را برقرار می کند. خون را تصفیه کرده و ضد کرم است. استعمال خارجی آن در موارد رماتیسم بسیار موفقیت آمیز بوده است.
استحکام لثه را زیاد می کند و تقویت کننده ی معده می باشد.
مصرف گزنه برای رفع خستگی عضلات و حتی بعضی اقسام فلج ها تجویز شده است. خاصیت این گیاه در ترشحات گزنده آن یعنی اسید فرمیک است که در واقع نوعی دارو برای افراد بیمار می باشد. جوشانده گزنه مواد زائدی که در مجرای ادرار جمع شده را دفع کرده و اخلاط ریه را از بین می برد. همچنین جوشانده آن یک داروی بسیار مؤثر برای تصفیه خون است و استسقاء را درمان می کند.
عرق گلبهار: (طبیعت گرم دارد)
برای لطافت پوست دست و صورت و نیز تقویت معده مفید می باشد.
طریقه ی مصرف:
- برای شادابی پوست می توانید از عرق گلبهار، به صورت ترکیبی (با عرق بهار نارنج، عرق پونه، عرق نسترن، گلاب، عرق کاسنی و یا عرق شاتره) و یا به تنهایی به صورت ماساژ دهید.
آرام بخش، ادرارآور، دفع کننده، تصفیه کننده ی خون، رفع التهاب ورم کلیه، نشاط آور، ضد استرس، آرام کننده ی اعصاب و عرق آور است و کلیه ها را تقویت می کند.
گل گاو زبان از نظر طب قدیم ایران سرد است.
سرماخوردگی را برطرف می کند و می توان برای از بین بردن سرفه از دم کرده گل گاوزبان استفاده کرد.
در درمان برونشیت مؤثر است و بی اختیاری دفع ادرار را درمان می کند.
تقویت قلب و اعصاب، ضد تهوع و ضدعفونی کننده ی دستگاه گوارش نیز می باشد.
نشاط آور، مقوی، نیکوکننده ی رخسار، شادابی صورت، خشونت سینه، گریپ، یرقان، در نزله های دستگاه تنفس خفقان و تنگی نفس، معالجه ورم کلیه (نفریت) نیز مؤثر است.
گل گاوزبان و برگ های آن دارای لعاب فراوان است. این گیاه دارای نیترات پتاسیم، رزین هاف مالات کلسیم، منگنز، منیزیوم، اسید فسفریک و آلانتوئین می باشد. برگ های تازه گل گاوزبان دارای مقدار زیادی ویتامین c می باشد و در بعضی کشورها آن را داخل سالاد می ریزند.
گل گاوزبان نیز تصفیه کننده ی خون و آرام کننده ی اعصاب است و در درمان سرفه های شدید و درمان سرخک و مخملک مفید است.
طریقه ی مصرف:
- همه وقت قابل استفاده است. برای افزودن خاصیت درمانی و مزه ی آن گاه سنبل الطیب و یا بابونه به آن می افزایند.
- قبل از خواب یک فنجان در یک لیوان آب به صورت شربت میل شود.
عرق مریم گلی(لپوره یا مریم نخودی): (طبیعت گرم دارد)
ضد دیابت، ضد رماتیسم، ضد سینوزیت، ضد انگل، ضد نفخ، ضد جوش و خارش و رفع سوء هاضمه، ضد سرفه، آرام بخش، ضد اسهال و پیچش شکم، ضد ضعف و لاغری، پاک کننده ی کبد، ضد فشار خون و تصفیه کننده ی خون است و در استعمال خارجی ضد عفونی کننده ی دهان و دندان و التهاب اندام های تنفسی می باشد.
عرق این گیاه برای کسانی که مزاج گرم و دموی دارند توصیه نمی شود.
طریقه ی مصرف
یک فنجان در یک لیوان آب سرد بعد از غذا میل شود.
عرق مخلصه: (طبیعت گرم دارد)
مقوی، ملین، نرم کننده معرق، تقویت معده و جگر، مفید برای ناراحتی های کمر و مفاصل و برای دفع سموم پادزهر قوی است و برای قولنج و دردهای عضلانی هم مفید می باشد.
طریقه ی مصرف:
نصف لیوان به صورت غلیظ مصرف شود.
عرق مرزه: ( طبیعت گرم دارد)
مقوی قوای جنسی، درمان نقرس و اسهال، ضد انگل، اشتهاآور و چاق کننده، تقویت نور چشم، ضد نفخ، ضد استفراغ، درمان مؤثر کرم معده کودکان، ضد قولنج، مقوی نیروی هاضمه و ضد نرمی استخوان است.
هضم غذا، تصفیه کنده ی خون، جلوگیری از نفخ شکم، مدر، ضد انگل(کرم کدو)، تقویت کودکان ضعیف، ورم معده، تسکین آسم، ناراحتی های دهان، گلو و ریه، مقوی عمومی دستگاه گوارش، توقف عادت ماهانه، و ضد رماتیسم نیز می باشد.
طریقه ی مصرف:
- یک فنجان در یک لیوان آب سرد بعد از غذا میل شود.
عرق مرزنجوش: ( طبیعت گرم و خشک دارد)
رفع سردردهای مزمن و بی خوابی، نیرودهنده، رفع کننده ی چربی خون است و برای درد سینه و سرفه مفید است.
طریقه ی مصرف:
- بعد از هر غذا یک استکان
- جهت زکام و آب ریزش بینی روزی دو مرتبه همراه با کمی آب گرم استنشاق کرده و شبی یک بار بخور دهید.
عرق نسترن: ( طبیعت گرم دارد)
ضد اسکوربوت، رفع کننده ی انقباضات غیر ارادی ماهیچه های معده، رفع کننده ی بیماری های ناشی از ورم و التهاب کلیه، ادرارآور و سرشار از ویتامین C و مفید برای کمبود این ویتامین، تقویت قلب و اعصاب، درمان پوکی استخوان، مدر، خلط آور، درمان سنگ کلیه، مفید برای دیابت. بیماری کبدی، رفع سردی، دفع کرم روده، درد معده و درمان اسهال از خواص این عرق گیاهی است.
طریقه ی مصرف:
- به صورت شربت همه وقت قابل استفاده است.
عرق نعنا: ( طبیعت گرم دارد)
ضد نفخ، ضد اسهال، برطرف کننده ی دل پیچه، رفع سردی، رفع استفراغ، اشتهاآور، معالج بواسیر، تقویت کننده ی دستگاه گوارش، برطرف کننده ی ناراحتی های معده و رفع بوی بد دهان تنها بخشی از خواص نعنا می باشد.
نعناع از نظر طب قدیم ایران نسبتاً گرم و خشک است و از نظر خواص دارویی از پونه قوی تر است.
از نعناع اسانس، روغن و تنتور تهیه می کنند که مصارف طبی مختلفی دارد. ضد تشنج و ضد سرفه است. یک فنجان چای گرم نعناع سینه را آرام می کند مسکن، آرام بخش و قاعده آور و برطرف کننده ی دل درد است.
عرق نعنا برطرف کننده ی سکسکه، ضدعفونی کننده، رفع سوء هاضمه، رفع تپش قلب، ضد درد، ضد گرفتگی عضلانی و تب بُر است و چای و روغن آن در حالات عصبی، بی خوابی، سرفه، میگرن، تهوع و دردهای شکم کاربرد دارد.
عرق نعنا آرام بخش ناراحتی های گوارشی است. مصرف نعناع موجب تقویت معده و رفع قولنج و دردهای روده و معده می شود.
در قرون وسطی از نعناع در معالجه بیماری ها، التیام زخم ها و درمان گزیدگی زنبور و سگ استفاده می کردند.
نعناع گیاهی بادشکن است و گاز معده و روده را از بین می برد و در تقویت معده و رفع درد شکم کاربرد دارد.
نعناع کبد را تمیز کرده، صفرا را رقیق می کند و کلسترول خون را پایین می آورد. نعناع ناراحتی های عصبی را نیز برطرف می کند.
طریقه ی مصرف:
- نصف لیوان آب با یک استکان بعد از غذا میل شود.
- بعد از غذا یک سوم لیوان با آب به صورت شربت میل شود.
عرق هل: (طبیعت گرم دارد)
مقوی معده، برطرف کننده ی سردرد، رفع کننده ی بی خوابی، مسکن دردهای عصبی صورت و کمر، برطرف کننده ی کم خونی، معطر و خوشبو و برطرف کننده ی بوی بد دهان، تقویت روده، رفع کننده ی نفخ شکم و سنگ کلیه و کیسه صفرا می باشد. از هل در تهیه ی شیرینی و عطر چای استفاده می شود.
طریقه ی مصرف:
در غذا و شیرینیجات مصرف می شود.
عرق یونجه (اسپست): (طبیعت گرم دارد)
چاق کننده، نیروبخش، معالج رعشه و ناراحتی های عصبی، تصفیه کننده ی خون، کاهش قند خون، اشتهاآور، حاوی انواع ویتامین ها برای کودکان، تقویت کننده ی عمومی و اعصاب، جلوگیری از خونریزی، ازدیاد شیر مادران، مولد خون، نیرو دهنده ی قوای جنسی، تأمین استخوان بندی اطفال و درمان پوکی استخوان بخشی از خواص یونجه است.
یونجه از نظر این که دارای بسیاری از مواد معدنی می باشد، شیره آن برای دریچه هایی که در حال رشد هستند و استخوان بندی محکمی ندارند بسیار مفید است.
مؤثر در ترک اعتیاد به علت داشتن ماده ساپونین، سرشار از ویتامین های K,D,C,A نرم کننده ی سینه و نافع برای سرفه، قابض و برای تقویت اعصاب مفید می باشد.
طریقه ی مصرف.
- یک ساعت قبل از غذا نصف لیوان میل شود.
گلاب : (طبیعت گرم و معتدل دارد)
ملین و نشاط آور، محرک هورمون ها و میل جنسی، پاک کننده، روشن کننده، براق کننده و محافظ پوست، تحریک کننده ی جریان خون، سخت کننده ی لثه، نرم کننده پوست، مقوی اعصاب و قلب، آرام بخش، خوشبوکننده، تقویت کننده ی کبد، تقویت مغز و اعصاب، رفع صفرا و برطرف کننده ی عطش می باشد. در تهیه ی شیرینیجات ایرانی و پاره ای از غذاها کارایی دارد. گلاب درد چشم و حرارت آن را کم می کند.
ایرانی ها از دیرباز از عرقیات گیاهی برای درمان دردهای خود استفاده می کردند. از جمله این عرقیات، گلاب است که دارای خواص درمانی فراوان است. گل سرخ گلاب گیری دارای تانن، کوئرستیرن، اسیدگالیک، اسانس معطر و یک ماده رنگی است.
گل سرخی که از آن گلاب می گیرند، مقوی قلب، معده، کبد و اعصاب بوده و برای قوه ی حافظه مفید است و در بیماری های سل، اسهال های مزمن، گلو درد، سردرد و بیماری های اعصاب مورد استفاده قرار می گیرد. طبیعت گلاب گرم است و بعضی از اقسام سرفه ها را درمان می کند.
گلاب ضد استفراغ بوده و در رفع خلط خونی مؤثر است. نوشیدن و بوییدن گلاب برای درمان سردرد ناشی از استنشاق هوای کثیف و شنیدن جار و جنجال مفید است. همچنین بوییدن گل محمدی موجب آرامش و تمدد اعصاب می شود و از استرس و فشارهای روانی می کاهد. مصرف گلاب تهیه شده از گل محمدی به بیماران قلبی نیز توصیه می شود.
طریقه ی مصرف
- یک چهارم لیوان با آب و شکر به صورت شربت قبل از خواب مصرف شود.
منبع مقاله: صافی، محمدرضا؛ سمیعی، محمد؛ حبیب الهی، حامد؛ (1391)، آشنایی با عرقیات گیاهی، قم، انتشارات ابتکار دانش، چاپ هفتم. 