توصیه شده است که بعد از نمازهای واجب، تسبیح حضرت فاطمه زهرا (س) گفته شود . دوست دارم بیش تر درباره آثار آن بدانم .
برای پاسخ به این سؤال مناسب دیدیم که دیدگاه استاد محمد شجاعی را در این زمینه تقدیم داریم . ایشان در کتاب «مقالات/دفتر سوم » چنین می نویسند:
لازم است بعد از نمازهای واجب بر «تسبیح حضرت فاطمه (س)» مداومت کند و از ترک آن و مسامحه در آن و از عدم مداومت بر آن اجتناب کند و جانب حضرت معبود را در خصوص آن مراقبت نماید .
تسبیح حضرت فاطمه زهرا در «ترتیب » و در «عدد» به این صورت است:
34 بار «الله اکبر» 33 بار «الحمد لله » و 33 بار «سبحان الله » .
ابوبصیر از امام صادق (ع) نقل می کند که فرمود:
«فی تسبیح فاطمة صلی الله علیها یبدا بالتکبیر اربعا و ثلاثین، ثم التحمید ثلاثا و ثلاثین، ثم التسبیح ثلاثا و ثلاثین; (1)در تسبیح فاطمه (س) با «تکبیر» یعنی با «الله اکبر» شروع می کند و سی و چهار بار «تکبیر» می گوید، سپس سی و سه بار به «تحمید» می پردازد، یعنی «الحمد لله » می گوید، و سپس سی و سه بار «تسبیح » می کند، یعنی «سبحان الله » می گوید» . 1
در «ترتیب » و در «عدد» حسابها هست که برای اهل آن تا حدودی معلوم و برای محجوبان هم مستور است .
علم راه حق و علم منزلش
صاحب دل داند آن را با دلش (دفتر چهارم مثنوی)
از این رو، لازم است در «ترتیب » و در «عدد» دقت کامل کند، تا از آثار و برکات مخصوصه بهره مند گردد .
شرط حضور و توجه به خدا و به معنی آن چه می گوید، در این جا نیز از شرایط اساسی است و بدون آن از برکات مخصوصه، آن چنان که باید، ملحوظ نخواهد شد . باید مجاهدت جدی و مراقبت نماید که «تسبیح » را با حضور قلب و باتوجه بگوید، و از این که در لفظ بگوید و قلبا پراکنده باشد و این جا و آن جا باشد، اجتناب کند . زیرا در این صورت او در باطن امر در محضر حضرت حق نیست و حال تسبیح و سیر تسبیحی ندارد، و گفتار او، و خود او صعود الی الله نخواهد داشت، بلکه در این جا و آن جا خواهد بود .
در حال حضور، باگفتن «الله اکبر» و تکرار آن، سیری خواهد داشت و با گفتن «الحمدالله » و سپس «سبحان الله » و با تکرار آن ها نیز سیرها خواهد کرد . با هر تکبیری، سیری در مدارج توحید، باهر تحمیدی، سیری دیگر، و با هر تسبیحی هم سیری خواهد نمود، آن هم در بدایات به نحوی و در اواسط و نهایات به انحاء دیگر . مسالک غیبی در پیش خواهد داشت، و هدایت ها در آن مسالک غیبی .
در حال حضور، دل که سالک اصلی طریق است به تکبیر، به تحمید و به تسبیح می پردازد و در مدارج توحید و عبودیت پیش می رود . اگر حضور نباشد، دل در این سو و آن سو بوده در تکبیر و تحمید و تسبیح نخواهد بود، بلکه غوطه ور در غفلت و محبوس در ظلمات اغیار و در حال فرار از حضرت معبود است و زبان به تنهایی به کار افتاده است . طبعا سیری انجام نگرفته و جز به اندازه حضور اجمالی و کلی، عایدی نخواهد داشت . (دقت شود)
خاتم تو این دل است و هوشدار
تانگردد دیو را خاتم شکار
پس سلیمانی کند بر تو مدام
دیو با خاتم حذر کن السلام (دفتر چهارم مثنوی)
شرط دیگری که در این تسبیح هست و باید مراعات شود، بلافاصله بودن آن بعد از نماز است . همین که نماز را تمام کرد، قبل از این که تغییر وضع بدهد و از حالت نماز خارج شود و قبل از این که به چیزی بپردازد، یعنی بعد از سلام نماز، در همان حالت که در وقت سلام داشت، با حضور و با توجه، تسبیح راشروع کند و با مراعات «ترتیب » و «عدد» بدون این که در وسط تسبیح را به چیزی قطع کند، به آخر برساند .
در این که باید بلافاصله و قبل از خارج شدن از حالت نماز باشد نیز حسابی هست که در غیر این صورت نیست .
امام صادق (ع) فرمود:
«من سبح تسبیح فاطمة الزهراء - علیها السلام - قبل ان یثنی رجلیه من صلاة الفریضة غفرالله له و لیبدا بالتکبیر; (2)هر کس تسبیح حضرت فاطمه زهرا (س) را قبل از این که وضع خود بعد ا ز نماز واجب را بهم بزند بجا بیاورد، خدای متعال او را مشمول مغفرت خود می گرداند، و باید تسبیح را با تکبیر، یعنی با «الله اکبر» شروع نماید .» (2)
همچنین، در این که لازم است تسبیح را در وسط با چیزی قطع نکند و متصلا به آخر برساند، رموز خاصه وجود دارد که اهل آن از آن آگاهند .
در فروع کافی، کتاب الصلاة باب التعقیب بعد الصلاة و الدعا آمده است که امام صادق (ع) تسبیح حضرت فاطمه (س) را متصلا انجام می داد و آن را با چیزی قطع نمی کرد .
