چند روز قبل از قاعدگی، در طول دوران خونریزی و چند روز پس از اتمام آن، ممکن است جوش‌هایی را روی صورت خود مشاهده کنیم. آیا می‌دانید چه چیزی باعث به وجود آمدن این جوش‌ها می‌شود؟ ما زنان کمتر اطلاع داریم در دوران پیش از قاعدگی چه چیزهایی در بدنمان تغییر می‌کند. اگر در این خصوص آگاهی بیشتری پیدا کنیم بدنمان را بهتر می‌شناسیم، می‌دانیم چه زمانی امکان دارد باردار شویم و چه زمانی امکان آن نیست و اگر در سیستم هورمونی و باروری ما مشکلی به وجود بیاید متوجه می‌شویم. همچنین می‌فهمیم چرا در روزهای خاصی از سیکل قاعدگی جوش می‌زنیم. با بنیتا همراه باشید.
اینجا نمودار اصلی تغییرات استروژن، پروژسترون و تستوسترون در طول ماه را مشاهده می‌کنید:
Credit: highonclearskin
وقتی به‌عنوان یک زن بالغ دچار جوش‌های مزمن می‌شویم، معمولاً به دلیل این است که توازن یکی از این سه هورمون در بدن به‌هم‌خورده است. اغلب اوقات بالا رفتن سطح تستوسترون باعث آکنه می‌شود، ولی بالا یا پایین بودن میزان هر سه هورمون در روزهای خاصی از سیکل قاعدگی منجر به جوش‌های صورت و بدن می‌شود. می‌توان به‌طور مفصل در مورد عدم تعادل هورمون‌ها در بدن صحبت کرد، ولی در این مقاله ما در مورد جوش‌هایی صحبت می‌کنیم که به‌طور مستقیم با سیکل قاعدگی در ارتباطند.
چگونه نوسان هورمون‌ها در طول هرماه باعث جوش زدن می‌شود؟
همه‌چیز به تولید سبیوم و سایز منافذ پوستی برمی‌گردد. استروژن باعث کاهش تولید سبیوم و کوچک شدن منافذ پوستی می‌شود. بنابراین هنگامی‌که استروژن هورمون غالب در بدن ماست (در زنان سالم دوران فاز فولیکولی چرخه قاعدگی، قبل از تخمک‌گذاری) پوست ما جوش نمی‌زند و سالم و زیبا به نظر می‌آید. درواقع استروژن یکی از دلایلی است که زنان پوستی خشک‌تر و منافذ پوستی کمتری نسبت به مردان دارند.
از سوی دیگر آندروژن باعث افزایش تولید سبوم و بزرگ شدن منافذ پوستی می‌شود. بنابراین هنگامی‌که سطح آندروژن در بدن بالا می‌رود (در طول دوران خونریزی و قبل از تخمک‌گذاری در سیکل قاعدگی یک زن سالم) پوست ما به نظر کدر می‌شود و گاهی روی پوستمان دانه‌های سرسیاه یا سرسفید می‌بینیم. ازآنجاکه منافذ پوستی باز هستند، سبیوم اضافی می‌خواهد از این منافذ خارج شود و ممکن است منجر به مسدود شدن این منافذ شود.
مانند آندروژن، پروژسترون بالای بدنمان درزمانی بین تخمک‌گذاری و خونریزی (مرحله لوتئال سیکل قاعدگی) تولید سبیوم را افزایش می‌دهد. به‌علاوه پروژسترون باعث تورم سلول‌ها می‌شود و به نظر می‌رسد منافذ بسته شده‌اند. درنتیجه سبوم اضافی در زیر پوست می‌ماند، یا به عبارتی توده‌های چربی در زیرپوست ما گیر می‌افتد. سبوم یا چربی موجود در منافذ پوستی منبع غذایی باکتری‌های آکنه است. گاهی اوقات پس از خونریزی و هنگامی‌که هورمون‌های جنسی زنانه هنوز میزان پایینی دارند اما صفر نیستند، منافذ پوستی به حالت اول خود برمی‌گردند. اما گاهی باکتری‌ها وارد این منافذ شده و باعث التهابات پوستی می‌شوند.
زمانی که سطح آندروژن (تستوسترون) بالاتر از سطح نرمال است پوست بیشتر دچار مشکل می‌شود. این اتفاق در نیمه‌ی اول سیکل قاعدگی و درست در فاصله‌ی خونریزی ماهیانه و تخمک‌گذاری، با افزایش پروژسترون و تورم سلول‌های پوستی بدتر می‌شود، چراکه سبیوم می‌خواهد از منافذ بسته بیرون بیاید. بنابراین اولین کاری که باید انجام دهید این است که مطمئن شوید که سطح آندروژن در محدوده‌ی طبیعی است چون متوجه شده‌اید که اگر میزان آندروژن بالاتر سطح نرمال باشد منجر به تولید بیشتر سبیوم می‌شود.
نکته‌های علمی در پس آکنه و قاعدگی
Credit: cdn
متوسط سیکل قاعدگی 28 روز است و می‌توان گفت هرروز در این سیکل شرایط هورمونی خاص خودش را دارد. دکتر الیزابت گاترش لیستر، متخصص زنان و زایمان و عضو هیئت‌علمی دانشکده پزشکی در اورنج کانتی، کالیفرنیا می‌گوید: «در نیمه اول چرخه قاعدگی یک زن، هورمون غالب استروژن است و در نیمه دوم این سیکل هورمون اصلی پروژسترون است. پیش از قاعدگی زنان هردوی این هورمون‌ها به پایین‌ترین سطح خود می‌رسند. درحالی‌که هورمون مردانه تستوسترون در تمام طول ماه در بدن ثابت می‌ماند. یعنی در دوران قاعدگی، سطح هورمون مردانه از هورمون‌های زنانه بیشتر می‌شود».
او ادامه می‌دهد: «این تغییرات هورمونی مسبب اصلی به وجود آمدن جوش‌های زنان است. مثلاً در اواسط سیکل قاعدگی، هورمون پروژسترون افزایش می‌یابد که باعث تولید سبوم می‌شود. سبوم چربی ضخیمی است که در حالت عادی، چرب کننده طبیعی پوست انسان است».
دکتر آدری کانین متخصص بیماری‌های پوستی توضیح می‌دهد: «هنگامی‌که سطح پروژسترون بالا می‌رود، پوست متورم می‌شود و منافذ آن بسته می‌شوند. درنتیجه منفذهای پوستی ناپدید می‌شوند، ولی از طرف دیگر باعث می‌شود زیر لایه پوستی، سبیوم ساخته شود. علاوه بر این سطح بالای تستوسترون در دوران پریود، باعث می‌شود غدد چربی فعال‌تر شوند و چربی پوست بیشتر شود. سبیوم در زنان مختلف اثرات مختلفی به‌جای می‌گذارد. در برخی زنان سبیوم باعث می‌شود پوست درخشان و براقی پیدا کنند و در برخی دیگر باعث چرب شدن شدید پوست می‌شود. روغن و چربی، برای آکنه‌های باکتریایی غذا فراهم می‌کند. این باکتری‌ها باعث افزایش جوش‌ها و التهاباتشان در دوران پریود می‌شوند».
متأسفانه شما نمی‌توانید در رابطه‌ی جوش‌ها و تغییرات هورمونی تغییری به وجود آورید. اما می‌توانید کارهایی را در لیست خود قرار دهید که به شما کمک می‌کند شدت این جوش‌ها کمتر شود. دکتر لیستر می‌گوید: «آکنه قاعدگی یک مشکل بهداشتی نیست بلکه تأثیر درونی هورمون‌ها است. بااین‌حال هنوز زنان می‌توانند مراقبت‌های ویژه‌ای از پوستشان انجام دهند که اوضاع را تا حدی آرام‌تر می‌کند».
چگونه آکنه قاعدگی را درمان کنیم؟
برای جوش‌های مرتبط با قاعدگی، شما باید دست به اقدامی بزنید که اثری هورمون مانند داشته باشد. یک متخصص زنان یا یک متخصص غدد می‌تواند شما را در این امر یاری کند. گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر هستند:
قرص‌های ضدبارداری
Credit: cloudia.hnonline
قرص‌های ضدبارداری به زنانی که رابطه‌ی روشن و واضحی بین جوش‌های خود و پریودشان می‌بینند کمک می‌کند. هر چیزی که سطح استروژن را در بدن بالا ببرد، اثرات هورمون تستوسترون را کاهش می‌دهد. قرص‌های ضدبارداری پروتئینی به نام SHBG هورمون جنسی متصل به گلوبولین را در خون آزاد می‌کنند. SHBG مانند یک اسفنج تستوسترون آزاد در خون را به درون خود می‌کشد. این بدان معنی است که تستوسترون کمتری در خون منجر به جوش‌های قاعدگی می‌شود. قرص‌های ضدبارداری چربی پوستی را هم کاهش می‌دهند. برخی از این قرص‌ها کلاً برای کنترل آکنه طراحی‌شده‌اند. قرص‌هایی مثل استروژن و یاسمین از این قبیل‌اند.
اگر به‌تازگی برای رفع جوش‌های قاعدگی شروع به مصرف این قرص‌ها کرده‌اید صبور باشید. وقتی زن‌ها این قرص‌ها را شروع می‌کنند، ممکن است در سه یا چهار ماه اول آکنه شدیدتری هم داشته باشند، که درواقع به خاطر تغییر هورمون‌ها است. ولی بدنتان خود را با آن تطبیق می‌دهد و مشکل شما برطرف می‌شود.
اسپیرونولاکتون
اگر جوش‌ها به قرص‌های ضدبارداری به خوبی پاسخ ندادند، دکترتان ممکن است داروی دیگری را هم برای کاهش سطح تستوسترون تجویز کند. این دارو اسپیرونولاکتون نام دارد که چربی ناشی از تستوسترون را کنترل می‌کند. عوارض جانبی این قرص عبارتند از حساسیت سینه‌ها، قاعدگی نامنظم، سردرد و خستگی. مصرف اسپیرونولاکتون برای همه زنان مناسب نیست بنابراین حتماً درباره فواید و مضرات آن با دکتر خود صحبت کنید.
کاهش وزن برای زنانی که چاق هستند
هر چیزی که سطح SHBG را کاهش دهد منجر به بروز آکنه می‌شود. یکی از عوامل اصلی که باعث کاهش SHBG و افزایش تستوسترون می‌شود چاقی است. بنابراین یک رژیم غذایی سالم و کنترل وزن کنترل به درمان آکنه قاعدگی کمک خواهد کرد.
رعایت بهداشت پوست
هر باکتری اضافی بر روی پوستتان جوش‌ها را تشدید می‌کند. پس تا جایی که ممکن است پوستتان را تمیز نگه‌دارید. دکتر متخصص پوست، فرانسیسکا فوسکو پیشنهاد می‌کند:
- با دست خود صورتتان را لمس نکنید، چراکه دست‌ها منشأ خاک و آلودگی و باکتری‌های مختلف هستند.
- تلفن همراه خود را به طور مرتب تمیز کنید. گوشی همراه انبوهی از باکتری‌ها را با خود یدک می‌کشد، و شما آن را به نقاطی از صورت خود نزدیک می‌کنید که مستعد آکنه هستند یعنی چانه و گونه‌ها.
- هنگامی‌که به باشگاه می‌روید تشک ورزشی را با ملحفه مخصوص خود بپوشانید تا آلودگی افراد دیگر را به بدنتان جذب نکنید.
- سیگار نکشید. سیگار در به وجود آمدن انواع جوش‌ها نقشی مستقیم دارد.
برای جوش‌های قاعدگی شدیدتر، به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. متخصص زنان و زایمان برای بهبود جوش‌های شما ممکن است این داروها را تجویز کند:
آکوتان
دکتر فوسکو می‌گوید: «در افرادی که مبتلابه آکنه کیستیک شدید هستند یا از داروهای دیگر جواب موفقیت‌آمیزی نگرفته‌اند، ایزوترتینوئین (آکوتان) می‌تواند منجی واقعی پوست باشد. آکوتان از مشتقات طبیعی ویتامین A است که می‌تواند عوارض جانبی متعدد و تداخلات دارویی بالقوه‌ای داشته باشد. ازجمله عوارض جانبی آن تمایلات خودکشی و نقص مادرزادی نوزاد در زنان باردار است. قبل از مصرف این قرص درباره‌ی تمام خطرات آن با دکتر خود صحبت کنید».
آنتی‌بیوتیک با دوز پایین
دکتر فوسکو همچنین ادامه می‌دهد: «اگر جوش‌های عمیقی دارید، از دکترتان بخواهید برایتان تتراسیکلین را با دوز پایین تجویز کند. این قرص را چند روز پیش از شروع پریود خود آغاز کرده و به مدت پنج روز ادامه دهید». علاوه بر تجویز داروهای خوراکی و موضعی، متخصص پوست می‌تواند با انجام برخی از درمان‌ها در مطب آکنه قاعدگی را تسکین دهد. روش‌هایی نظیر تزریق کورتیزون، جراحی آکنه، لیزر درمانی، و یا لایه‌برداری پوست با داروهای شیمیایی.
آندروژن را سطح نرمال نگه‌دارید
همان‌طور که گفتیم اولین قدم این است که مطمئن شوید آندروژن بدنتان در محدوده‌ی طبیعی است. شما با دادن یک تست ادرار و بزاق می‌توانید میزان آندروژن خود را مشخص کنید. اگر آندروژن بالا باشد شما به‌سادگی می‌توانید با درمان‌های پزشکی این مسئله را حل کنید. پایین آمدن آندروژن بر روی سلامت عمومی بدن تأثیر مثبتی دارد.
به‌طور منظم پوست خود را لایه‌برداری کنید
Credit: inat
ازآنجاکه شروع به وجود آمدن آکنه منافذ بسته‌ی پوست است، باید به باز شدن این منافذ کمک کنیم. ساده‌ترین راه برای این کار لایه‌برداری مداوم پوست است. نباید تا زمانی که پوستتان کدر شود و جوش بزند صبر کنید. برای حفظ سلامت و بهداشت پوستتان هر هفته دو یا سه بار لایه‌برداری کنید.
مصرف قرص‌های مکمل
اگر سطح آندروژن بدنتان بیش‌ازحد بالا است و یا شما دچار مقاومت به انسولین هستید، می‌توانید با لیست داروهای مکمل که برایتان ذکر خواهیم کرد هر دو مشکل را درمان کنید. علاوه بر این شما می‌توانید این مکمل‌ها را برای کمک به متابولیسم هورمون‌های خود مصرف کنید:
- منیزیم (که به‌عنوان لوسیون نیز بسیار اثربخش و مفید است)
- روغن گل مغربی یا گل پامچال ( که به‌سلامت مخاط دهانه رحم نیز کمک می‌کند)
- روغن امگا 3
- ویتامین B6
- یک مولتی‌ویتامین باکیفیت مخصوص به زنان
- گیاهان درمانگر کبد
پروژسترون خود را اندازه‌گیری کنید
انجام تست‌های اندازه‌گیری پروژسترون هم عملی باارزش است. اگر پروژسترون بدن پایین باشد دیگر هورمون‌های تولیدمثلی ما نیز دچار اختلال می‌شوند چراکه یکی از وظایف هورمون پروژسترون تنظیم سایر هورمون‌ها است. برای مثال اگر استروژن بدنتان پایین بیاید بدنتان هورمون پروژسترون را برای تولید بیشتر استروژن به کار می‌گیرد.
درست است که قبلاً گفتیم افزایش پروژسترون منجر به تولید بیشتر سبیوم می‌شود، ولی پایین بودن بیش‌ازحد این هورمون مشکلات بیشتری در پی دارد. توجه داشته باشید که در یک سیستم هورمونی سالم، این افزایش سبوم و التهابات پوستی باعث جوش زدن نمی‌شود. ممکن است پوست کمی چرب‌تر به نظر برسد اما درعین‌حال سبوم کافی باعث می‌شود پوست ما جوان و هیدراته باقی بماند.
کاهش استرس
Credit: pakobserver
به‌هرحال شما این را می‌دانستید. کاهش استرس بهترین راهی است که بدن را به تعادلی سالم می‌رساند. استرس اغلب یکی از علل ریشه‌ای بسیاری از ناراحتی‌های جسمی و بیماری‌هایی است که به آن‌ها دچار می‌شویم. داشتن یک سیستم تولیدمثلی سالم، نه‌تنها پوست شما را روشن و شفاف نگه می‌دارد، بلکه زندگی‌تان را هم تغییر می‌دهد. خلق‌وخوی شما را بهبود می‌بخشد و هرماه در فاصله تخمک‌گذاری و خونریزی ماهیانه، احساس ناراحتی کمتری خواهید داشت.
شما می‌توانید سری هم به مطالب ناباروری در زنان و کارهایی که می‌توانید برای پیشگیری از آن انجام دهید [قسمت اول] و ناباروری در زنان و کارهایی که می‌توانید برای پیشگیری از آن انجام دهید [قسمت دوم/پایانی] بزنید.
منبع: highonclearskin, webmd
