شما میدانید که باید 7-9 ساعت خواب شبانه داشته باشید اما گاهی اوقات پیش میآید که یک شب بیرون هستیم، برنامه 90 را نگاه میکنیم و... دلایل زیادی وجود دارند که باعث شوند یک یا دو شب این اتفاق رخ دهد و در نهایت هم روز بعد خسته و کسل خواهیم بود.
مشکل از جایی آغاز میشود که این عارضه مرتب تکرار شود. شاید شما فکر کنید روزی 5 ساعت خواب چیزی نیست که نگرانش باشید اما میتواند مشکلات زیادی را برای بدن ایجاد کند.
در ادامه به بررسی خطرات ناشی از کمبود خواب خواهیم پرداخت:
کمبود خاب تواناهایی مغزی شما را کاهش میدهد
خواب نقش مهمی در فکر کردن و توانایی یادگیری شما دارد. کمبود خواب به شکلی خطرناک روی این تواناییهای اثر میگذارد. اول از همه روی توانایی هشیاری، تمرکز، منطق و حل مسئله شما اثر خواهد گذاشت. این باعث خواهد شد نتوانید به خوبی یاد بگیرید.
دوم در طول شب چرخههای مختلف خواب نقش مهمی را در ثبت خاطرهها در ذهن بازی میکند. اگر خوب نخوابید قادر نخواهید بود چیزی را که در طول روز یاد گرفتهاید به خاطر بسپارید.
از طرف دیگر اگر به سختی میتوانید تصمیم گیری کنید، زیاد تعجب نکنید. کمبود خواب منجر به افزایش زمان تصمیم گیری و عکس العمل خواهد شد.
کمبود خواب میتواند منجر به یک سری مشکلات جدی سلامتی شود
ریسک ابتلا به بیماریهای زیر بالاتر میرود:
بیماری قلبی، حمله قلبی، ایست قلبی، ضربان نامنظم قلبی، فشار خون بالا، سکته و دیابت.
همچنین سیستم ایمنی بدن شما دچار مشکل میشود. توانایی بدن شما در مقابله با عفوتها کاهش پیدا میکند. اگر سرما بخورید دیرتر خوب میشوید. در تحقیقی که در سال 2009 روی 153 داوطلب به مدت 2 هفته صورت گرفت، مشخص شد افرادی که کمتر از 7 ساعت خواب داشتهاند 3 برابر شانس سرما خوردن آنها نسبت به افرادی که 8 تا 9 ساعت خواب داشتهاند بیشتر بوده است.
این به خاطر این است که وقتی میخوابید دستگاه ایمنی شما پروتئینی به نام سیتوکین را ترشح میکند که بدن را در مقابل عفونتها محافظت میکند.
کم خوابی باعث افسردگی خواهد شد
در طول زمان کمبود خواب و اختلال در خواب میتواند باعث بروز نشانههای افسردگی بشود. در سال 2005 نتایج یک تحقیق مشخص کرد که مردمی که دچار افسردگی و اضطراب بودند در شبانهروز کمتر از 6 ساعت میخوابیدند.
شایعترین بیماری کم خوابی یعنی اینسومنیا رابطهای مستقیم با افسردگی دارد. در مطالعهای که سال 2007 روی 10000 نفر صورت گرفت مشخص شد افرادی که اینسومنیا دارند تا 5 برابر احتمال ابتلا به افسردگی را دارند. در واقع اینسومنیا یکی از اولین نشانههای افسردگی است.
اینسومنیا و افسردگی به هم وابسته هستند. کمبود خواب عموماً نشانههای افسردگی را افزایش میدهد و افسردگی میتواند خوابیدن را مشکلتر کند. از طرف دیگر حل کردن مشکل خواب میتواند به حل مشکل افسردگی هم کمک کند.
کمبود خواب پوست شما را خراب میکند
افرادی که چند شب خواب کافی نداشته باشند پوست زرد و چشمهای پف کرده یکی از نتایج آن خواهد بود. اما همه چیز به همین جا ختم نمیشود بلکه درخشندگی پوست کاهش پیدا میکند، خطوط صورت افزایش پیدا میکنند و حلقههای تاریک به دور چشم شکل میگیرند.
وقتی شما خواب کافی دریافت نمیکنید هورمون استرس بیشتری تولید میکنید. کورتیزول، کلاژن پوست را خراب میکند، پروتئینی که پوست را نرم و منعطف نگه میدارد.
کمبود خواب باعث میشود تا هورمون رشد کمتری در بدن ترشح شود. وقتی جوان هستیم و در دوره رشد قرار داریم هورمون رشد باعث رشد بدن میشود. همین طور باعث افزایش حجم عضلانی، ضخامت پوست و قدرت استخوانها میشود.
در طول خواب عمیق است که هورمون رشد ترشح میشود. این هورمون به بازسازی عضلات از دست رفته کمک میکند.
کمبود خواب باعث افزایش وزن نیز خواهد شد
وقتی به مسئله وزن بدن میرسیم به نظر میرسد زمانی که میخوابیم وزن از دست میدهیم. کمبود خواب باعث میشود تا گرسنگی و اشتهای ما افزایش پیدا کند و احتمالاً منجر به چاقی خواهد شد. در مطالعهای که سال 2004 صورت گرفت مشخص شد مردمی که کمتر از 6 ساعت میخوابند 30٪ بیشتر احتمال چاق شدن نسبت به افرادی که 7 تا 9 ساعت میخوابند، دارند.
کمبود خواب باعث کاهش لپتین (مسئول فرستادن علامت سیر شدن) و افزایش گرلین (مسئول فرستادن علامت گرسنگی) میشود.
نه تنها کمبود خواب باعث تحریک اشتها میشود بلکه اشتهای ما را برای غذاهای پرچرب و پر کربوهیدرات بیشتر باز میکند. مطالعات پیشنهاد میکنند که خواب کافی جزئی از رژیمهای کاهش چربی باشد.
وقتی مغز انرژی لازم را از خواب نگیرد اغلب به دنبال پر کردن این خلا با خوردن غذا میرود.
با افزایش اشتها، افزایش وزن احتمال بسیار بالایی دارد. وقتی شما خسته هستید به چیزی که میخورید توجه نمیکنید. کمبود خواب همچنین نرخ سوخت و ساز شما را کم میکند که در طولانی مدت باعث افزایش سایز دور کمر شما میشود.
شما کنترل کمتری روی رفتار خود خواهید داشت
مردم تمایل دارند وقتی خسته هستند بدون فکر دست به عمل بزنند. شما خود را در حالی پیدا میکنید که چیزهایی را میگویید که هدف و غرضی از آنها ندارید و کنترل کمتری روی رفتار و کلام خود دارید.
شما به عوامل حسی بیش از حد واکنش نشان خواهید داد. عواملی که قبلاً روی شما تاثیری نداشتند حالا بر روی شما اثر میگذارند.
از طرفی این کمبود خواب میتواند منجر به خطر مرگ شود مخصوصاً اگر پشت فرمان اتوموبیل باشید. مغز میخواهد که شما را مجبور کند تا چند لحظهای چرت بزنید که همین موضوع میتواند به قیمت جان شما تمام شود. بهترین کار این است که خودرو را به کناری بکشید و استراحت کنید.
منبع: بنیتا