پرما یک راهنمای ساده برای یافتن خوشبختی است

شاد بودن و استفاده از تمامی جلوه‌های مثبت زندگی چیزی است که همه‌ی انسان‌ها تشنه‌ی آن هستند. امروزه بیش از هر زمان دیگری، گشتن به دنبال خوشبختی در صدر اولویت‌های مردم قرار دارد. با این وجود، هرچند که اصطلاح شادی به نظر واضح و روشن می‌رسد، این مفهوم برای برخی از افراد گنگ و مبهم است. آیا به همین سادگی است: خوشحال باش؟ و سوال مهمتر این است که آیا ما قادریم در تمامی لحظات زندگی شاد باشیم؟ در نهایت، آیا آن‌قدر افراطی به دنبال خوشبختی می‌گردیم که در پایان به جای شاد بودن، ناامید و منفعل شویم؟ برای بیشتر دانستن درباره این موضوع با بنیتا همراه باشید.

برای اغلب ما شرح دقیق اینکه چه چیز خوشحالمان می‌کند بسیار چالش‌برانگیز است. در حقیقت، یک عامل واحد جهانی وجود ندارد که بتواند شادی را برای همه‌ی مردم به همراه داشته باشد. درحالی که موفقیت مالی و کسب درآمد بالا ممکن است برای یک بانکدار خوشنودی را به ارمغان آورد، برای یک نویسنده این حس با خواندن یک کتاب خوب به وجود می‌آید. با وجود اینکه خوشبختی به نظر غیر قابل تشریح بوده و هیچ عامل فعال‌کننده‌ی مطلقی ندارد، هنوز هم شیوه‌ها و روش‌های خاصی وجود دارند که ما می‌توانیم از آن‌ها برای افزایش کیفیت زندگی و دیدمان به جهان استفاده کرده و در نتیجه احساس شادی و استفاده‌ی بیشتری از مواهب زندگی داشته باشیم.

پرما چیست؟

شرح تکنیک:

پرما (Perma) مخفف یک مدل سلامت بر طبق روان‌شناسی مثبت است که توسط مارتین سلیگمن (Martin Seligman) شرح داده شده‌ است. بر طبق گفته‌ی سلیگمن، پرما شامل 5 قطعه برای سلامت و شادی است:

احساسات مثبت یا Positive emotions - حس خوب

مشغولیت یا Engagement – کاملا جذب فعالیت‌ها شدن

روابط یا Relationships – اتصال به دیگران به صورت صحیح و کامل

مفهوم یا Meaning – زندگی و وجود داشتن با هدف

دستاورد یا Achievement – حس پیروزی و موفقیت

مدل پرما برای شادی

Credit: gostrengths

طبق نظر مارتین سلیگمن، پدر روان‌شناسی مثبت، برای خوشحالی یک فرمول وجود دارد. با ارائه‌ی پنج عنصری که پرما را ساخته و احساس افراد را با قدرت به سمت شادی و استفاده‌ی کامل از زندگی سوق می‌دهند (احساسات مثبت، مشغولیت، روابط، مفهوم و دستاورد) سلیگمن راهنمای زندگی شادتر را به ما عرضه می‌دارد. درک این 5 عنصر و تلاش برای ارتقای همه یا برخی از آن‌ها، همان چیزی است که سلیگمن برای یافتن خوشحالی به ما توصیه می‌کند.

5 عنصر پرما برای به دست آوردن خوشنودی در زندگی

1- احساسات مثبت

Credit: positivepsychologyprogram

رفتار مثبت یک کلید برای به دست آوردن شادی است. با این‌ حال، رفتار مثبت به معنای لبخند زدن در همه‌ی لحظات نیست. برعکس، این موضوع نباید هیچ‌گاه باعث گردد که احساساتتان را سرکوب کنید. تذهیب احساسات مثبت نیازمند پذیرش و درک افکار منفی، یافتن دلایل و ریشه‌های عمیق آن‌ها و درنهایت بهتر شدن در یافتن نکته‌ی مثبت هر سناریو و موقعیتی است.

برای پرورش احساسات مثبت، می‌توانیم روش 20/80 را به کار ببریم که بیشتر مربوط به موفقیت کسب‌وکار و سودمندی است. با این‌حال وقتی که این روش را در به دست‌ آوردن شادی به کار ببریم، می‌توانیم 20 درصد را به عنوان زمان‌های کوچکی فرض کنیم که در حال انجام تمرینات ذهنی هستیم، مانند مراقبه (مدیتیشن)، مطالعه، نوشتن فهرست زوایای مثبت، شکرگزار بودن و ... . این 20 درصد از زمانمان در هر روز باعث می‌شود بتوانیم 80 درصد باقی احساساتمان را در در طول روز تخمین بزنیم حال تحت هر شرایطی که باشد. برخلاف نظر عموم که فکر می‌کنند برای به دست آوردن شادی نیاز به تغییرات بزرگ است، برای این هدف نیاز به اعمال کوچکی مثل دوست داشتن خودمان، با تفکر عمل کردن و قدردان بودن داریم.

2- مشغولیت

Credit: positivepsychologyprogram

مشغول بودن به فعالیتی که برای ما مهم است باعث می‌شود احساس کنیم که در لحظه حضور داریم. این احساس به خوشی، حس برکت زندگی، احساس اهمیت داشتن، حس بودن به دنبال هدف و شادی منجر می‌گردد.

به یاد بیاورید که روزها در تعطیلات چقدر سریع‌تر از روزهای کاری سپری می‌شوند یا یک روز دوری از عشق زندگیمان به سختی یک سال است. تنها تفاوت این روزهای خوش با روزهای سخت، حس لذت و مشغولیت است.

برای افزایش و حفظ شادی در زندگیمان، نیاز است به کاوش و کشف فعالیت‌هایی بپردازیم که حس مشغولیت با تمامی حواس را به ما بدهند. یافتن محرک و اشتیاق نیز نیازمند اولویت بندی زندگیمان و حذف تمامی چیزهایی است که با آنها حس الهام‌بخشی، شادی، رشد و اشتیاق نداریم.

3- روابط

Credit: positivepsychologyprogram

به عنوان یک مخلوق اجتماعی، حس پربار بودن زندگی شخصی و شادی ما بسته به روابط اجتماعی و سطوح مختلف ارتباط آگاهانه، روحی، فیزیکی و احساسی با دیگران است. ساختن و پرورش روابط اهمیت بسیار زیادی برای سلامت عمومی و حس تعلق ما دارد. انزوا و حس بیگانگی زمینه‌ساز بزرگترین ریسک‌های ایجاد ترس، اضطراب و ناراحتی هستند.

برای به کارگیری کامل این عنصر در مدل شادی پرما، نیاز داریم تا بر روی روابط کنونیمان تمرکز و تامل کرده و تلاش کنیم تا کیفیت آنها را ارتقاء بخشیم. پرورش رابطه نزدیک ما به دوستان، اعضای خانواده، فامیل و افرادی که دوستشان داریم باعث ایجاد یک پایه‌ی قوی و سالم برایمان می‌شود چرا که در زمان‌هایی از طول زندگی که به آن‌ها نیاز داریم، مراقبت و حمایت لازم را دریافت می‌کنیم.

خلق روابط مثبت و ارتقاء روابط کنونی، روندی است که به اختصاص زمان به افراد مهم زندگی ما احتیاج دارد. گذراندن اوقات با کیفیت باهم، حمایت از یکدیگر و درگیر زندگی هم بودن یک ارتباط سالم و مثبت را خلق می‌کند که در نهایت به افزایش حس هدفمندی، تعلق و شادی منجر می‌شود.

از پرسیدن سوالات بازخوردی و تحلیل عمیق روابط کنونیتان نترسید. این کار به شما فرصت می‌دهد تا دوست، والد، شریک یا همراه بهتری شده و با هم شادی خود و اطرافیانتان را افزایش دهید.

4- مفهوم

Credit: positivepsychologyprogram

به انسان‌های بزرگ تاریخ و دلایلی که ما آن‌ها را تحسین می‌کنیم فکر کنید. در بیشتر موارد دلیل این تحسین زندگی پرمفهوم و هدفمند آنها است که به زندگی بشر کمک شایانی‌ کرده‌ است. داشتن مفهوم و هدف در زندگی به شدت بر روی حس بهره‌مندی از مواهب زندگی و شادی ما اثرگذار است چراکه همه‌ی ما انگیزه‌ای را برای اختصاص زندگیمان به چیزی فراتر از شخص خودمان داریم. چیزی که از کاوشی پوچ به دنبال ثروت مادی و لذت‌های زود‌گذر فراتر است.

اگر ما به انگیزه‌هایمان و عواملی که مارا در راه آن‌ها تحریک می‌کنند فکر کنیم، خواهیم فهمید که وقتی اهداف واضح و مشخص در پیش روی خود داشته باشیم، انگیزمان نسبت به زمانی که بدون هدف مشخص و عالی گام بر می‌داریم بیشتر است.

یافتن هدف والا مستلزم نادیده گرفتن لذات کوچک و کوتاه مدت و تمرکز بر روی تصویر بزرگتر است. فهرستی از رویاها و اهدافتان را بنویسید. از خود بپرسید که می‌خواهید شما را با چه به یاد بیاورند و دوست دارید میراث شما  چه چیز باشد. اگر در این لحظه رویاهایتان خیلی بزرگ و دور از دسترس به نظر می‌رسند، از آن‌ها نترسید. با تمرکز، آن هدف بزرگ را به اهداف کوچکتر و قابل دستیابی تقسیم کنید. بر نقاط قوت خود اتکا کرده و گام به گام بر روی نقاط ضعفتان کار کنید.

5- دستاورد

Credit: positivepsychologyprogram

احساس موفقیتی که پس ازرسیدن به هدفتان به وجود می‌آید، یکی از عوامل شادی و حس بهره‌مندی از زندگی است. حس موفقیت به صورت مستقیم به عنصر قبلی یعنی مفهوم و هدف‌گذاری مرتبط است. رسیدن به اهدافمان به هر اندازه‌ای که باشند، برای ما تاییدیه‌ای است بر قدرت، توانایی‌ها و پشتکارمان.

به همین دلیل است که تقسیم اهداف بزرگ به اهداف کوچک‌تر و واقع‌گرایانه‌تر که بدون از دست دادن انگیزه و هدف قابل دسترس باشند اهمیت دارد. پشتکار ما به موفقیت و شادی منجر خواهد شد. زمانی که تصمیم به تسلیم نشدن بگیریم، شانس رسیدن به اهدافمان بیشتر می‌شود.

به همین صورت زمانی که به هدفمان چسبیده و تمامی قدرت، خلاقیت و زمانمان را به رسیدن به آن هدف اختصاص دهیم، شادی و خوشنودی ما افزایش می‌یابد چرا که خودمان را وقف هدفی والا و بزرگ کرده‌ایم.

چطور مدل پرما را در زندگی خود به کار ببریم؟

آگاه بودن از پرما خود اولین گام در راه استفاده از این تئوری در زندگی است. به طور مداوم پنج عنصر پرما را به زندگی خود ارتباط داده و سعی کنید آن‌ها را در زوایای زندگی خود به کار ببرید. به یاد داشته باشید که از دید مثبت به کار و زندگی خود نگاه کنید.

چیزهایی را بیابید که شما را خوشحال کرده و حس مشغولیت به چیزهای خوب را به شما می‌دهند. حتی می‌توانید برای ایجاد چالش بیشتر و به دست آوردن شادی برای خود اهدافی را تعیین کنید. با یافتن راه‌هایی برای لذت بردن از همراهی دیگران، بر روی روابط خود با خانواده و دوستان تمرکز کنید. مفهوم زندگی خود را بیابید و ببینید که چه اهدافی به شما انگیزه می‌دهند. این موارد برای افراد مختلف متفاوت است.

پیشنهاد می‌کنیم 7 حقیقت مهم زندگی که واقعاً انگیزشی و الهام بخش هستند و عادت های خوبی که موفقیت شما را در سال 96 رقم می زنند را نیز مطالعه کنید.

 منبع: lifehack, gostrengths, positivepsychologyprogram