رسانه، ش 53
انقلابی که در فن آوری اطلاعات از دهه 1970 در آمریکا پاگرفت، پارادایم تازه ای را به دنبال داشت که به سرعت، بر همه عرصه های نظری سایه انداخت . ایجاد نخستین شبکه های اطلاع رسانی در کالیفرنیا، سرانجام به تکوین جامعه شبکه ای در جهان انجامید که از ویژگی های مهم آن، فعال شدن جنبش هایی بوده است که هویت های حذف شده یا به حاشیه رانده شده ای را می جویند . در این فرآیند، کالاهای فرهنگی به جای کالاهای مادی اهمیت یافته و دفاع از منزلت انسانی و کنش فرهنگی، در برابر منطق بوروکراسی و بازار و حتی تا حدودی به جای مبارزه های طبقاتی، نشسته است . بدین ترتیب، انقلابی به مراتب مؤثرتر از انقلاب صنعتی قرن هجدهم شکل گرفته و بر اقتصاد، جامعه و فرهنگ عمیقا تاثیر نهاده است .
پارادایم جدید ویژگی هایی دارد: نخست اینکه ماده خام آن اطلاعات است; دوم اینکه همه فرآیندهای حیات فردی و جمعی را فرامی گیرد; سوم اینکه معطوف به سیستم ها یا مجموعه های روابط شبکه ساز است که ریخت شناسی آن، توام با پیچیدگی فزاینده تعامل و اندرکنش است; چهارم اینکه انعطاف پذیری دارد و فرآیندهای آن، نه تنها برگشت پذیر هستند، بلکه به اتکای آنها می توان با آرایش مجدد، اجزای سازمان ها و نهادها را نیز اصلاح کرد و حتی به طور اساسی تغییر داد; پنجم اینکه فن آوری های خاص در درون یک سیستم بسیار منسجم، هم گرایی دارند . جامعه شبکه ای، خانه الکترونیکی و فردگرایی را تقویت کرده است: از محیط امن خانه، فرد با سراسر جهان ارتباط برقرار می کند .
از مهم ترین آثار پیدایش جامعه اطلاعاتی، شکل گیری نوع خاصی از دموکراسی است . این دموکراسی که «دموکراسی دیجیتالی » نام گرفته است، در حیطه تاثیرگذاری شبکه ای، انواع دیگر دموکراسی را نیز تحت تاثیر قرار داده است . مفهوم دموکراسی دیجیتالی می تواند به طیف گسترده ای از کاربست های فن آورانه، از جمله «پارلمان های مردمی » تلویزیونی یا «هیئت های منصفه شهروندان » اطلاق شود که از طریق پست الکترونیکی به گروه های مباحثه و باجه های اطلاعات الکترونیکی دسترسی دارند . برای آنکه شکل پیشرفته ای از دموکراسی دیجیتالی پدیدار شود، می توان آن را به صورت قالبی در نظر گرفت که خود، جمع کننده میان عناصر اساسی نهفته در صورت بندی های دموکراسی مشارکتی و صورت بندی های دموکراسی نمایندگی است . مفهوم «خودمختاری دموکراتیک » در بسط دادن این نوع استدلال، کارساز است .
با مفروض دانستن هم بستگی مثبت میان ساختار گفتارهای بین المللی و تحولات در تکنولوژی های ارتباطی، می توان گفت تحول در فن آوری های ارتباطی، موجب شده است که هم گفت وگو در کانون گفتمان بین المللی قرار گیرد و هم ساختار زبان بین المللی در جهت تکثیر و پذیرش ضرورت گفت وگو میان هویت های متکثر در عرصه جهانی گشوده تر شود .
