|
کتابخانه حوزه باانگیزه آشنائی خوانندگان مجله با کتابهای جدید تنظیم می شود و سعی بر آن است که با نگاهی گذر نمائی از محتوی کتاب عرضه شود تا خوانندگان از چگونگی کتابها آگاه شوندامااز آن روی که صفحات مجله محدوداست و زیاده گوئی را بر نمی تابد یاد کرد ما نیز تمامی کتابهای منتشره را شامل نخواهد بود.
مجموعه قوانین و مقررات موضوعی جانبازان
ناشر معاونت فرهنگی اجتماعی و هنری بنیاد با همکاری موسسه چاپ و نشر بنیاد. به کوشش واحد تسهیلات رفاهی واجتماعی و معاونت فرهنگی 1370 619 صفحه .
معاونت فرهنگی اجتماعی و هنری بنیاد جانبازان اخیرا کلیه قوانین و مقررات اعم از معتبر و منسوخه را ازابتدی پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان سال 1369 را جمع آوری و به صورت موضوعی چاپ و منتشر نموده است .
دراین مجموعه کلیه قوانین و مقررات مرتبط باامور جانبازان و برخی قوانین مربوط به شهداء و مفقودین واسراء براساس موضوعات مختلف حقوقی تفکیک و به ترتیب تاریخی ذرج شده است . به طوری که استفاده کننده با مراجعه به فهرست هر فصل ضمن اطلاع از قوانین و مقررات مورد نیاز خوداصلاحات و تغییرات مربوط به قانون یا مصوبه را نیز می تواند بیابد.
موضوعاتی که دراین مجموعه ملاک تقسیم بندی قوانین و مقررات قرار گرفته است عبارتنداز:استخدام اشتغال آموزش و تحصیل بیمه حقوق و مزای درمان مسکن و زمین معافیت های مالیاتی و عوارض نیروهای مسلح و موارد خاص .
تقسیم بندی قوانین و مقررات براساس موضوعات فوق نه تنها بر مبنای عنوان و موضوع کلی یک قانون بلکه نسبت به تک تک مواد هر قانون صورت گرفته است .
دروس فی الفقه المقارن
نوشته آیه الله الشیخ محمدابراهیم جناتی مجمع الشهیدالصدر قم 582 صفحه 1369.
تدریس فقه مقارن و تبیین ادله و نقد فتاوای فقهای مذاهب در حوزه های علمیه سابقه دیرینه دارد. شیخ الطائفه (ره ) در حوزه درس خود به تطبیق و مقایسه آراء و نظریات فقهاء مذاهب می پرداخته است که ثمره آن کتاب[ الخلاف] می باشد. علامه حلی (ره ) نیز همین شیوه را داشته است کتاب تذکره الفقهاء منتهی المطالب شاهد براین مدعاست . شهید ثانی (ره ) در بعلبک لبنان و علامه بحرالعلوم در مکه مکرمه با توجه به آراء مذاهب پنجگانه : شیعه مالکی حنفی شافعی و حنبلی فقه را تدریس می کرده اند. (قصص العلماء.259این روش زمانی متروک مانده مانده بود تااین که مرحوم آیه الله بروجردی آن رااحیا نمود و پس از ایشان شاگردان وی و برخی علماء دیگر براین شیوه مشی کردند.
کمترین بهره ای که از طرح فقه و مسائل آن به شیوه مقایسه ای می توان برد روشن شدن دیدگاههای فقهای مذاهب مختلف مایه های علمی تطور و تکامل مباحث دست یابی به وحدت از راه شناخت دیدگاههای مشترک و زدودن کینه ها و تعصبهای نابجا در بین اهل مذاهب است .
مولف محترم کتاب خویش را با مقدمه ای کوتاه درباره فقه مقارن جایگاه واهمیت آن آغاز نموده و سپس براساس متون فقهی بحث را دنبال کرده است .این جلداز کتاب الطهاره شروع و با مباحث کتاب الحج پایان پذیرفته است . کتاب مذکور داری سه بخش اساسی است :
1. بخش عبادات .
2. بخش احوال شخصیه .
3. بخش معاملات .
از ویژگیهای این اثر نقل اقوال مذاهب مختلف از متون و منابع اصلی آنان است .
علاوه براین تنها به آراء فقهای مشهوراکتفا نکرده بلکه به آراء و نظرات فقهای مذاهب غیرمشهور نیز پرداخته است مانند: سفیان ثوری حسن بصری داوودبن علی الاصفهانی و...
مولف دانشمند این متن را برای مرحله سطح تهیه و تنظیم کرده است از این روی به اجمال به آراء و مستندات پرداخته است.
این اثر نفیس برای طلاب علوم اسلامی و دانشجویان رشته حقوق و پژوهشگران مرجع خوب و مفیداست .
فلسفه عرفان
نوشته دکتر سیدیحیی یثربی مرکزانتشارات دفتر تبلیغات اسلامی قم چاپ دوم مهرماه 1370 576 صفحه بهاء 1800 ریال .
موضوع عرفان از موضوعاتی است که همیشه بر سر آن نزاع بوده است . عده ای قولا و عملااز آن طرفداری و تبلیغ می کرده اند و در مقابل برخی با مسلک و شیوه عرفان و عرفا مخالف بوده اند و آن را پیچاندن مطالب واکل از قفا می دانسته اند.ازاین روی کسانی که مشتاق پیمودن طریق عرفان و سیر و سلوک هستند و یا مطالعه و تحقیق دراین وادی را می طلبند باید کلیه مطالب و مسائل عرفانی را با دقت مطالعه و بررسی نمایند تا قدرت هضم مطالب را بیابند و بتوانند سره رااز ناسره جدا کنند و به سرچشمه زلال معرفت دست یابند .
نویسنده محترم دراین اثر خود در صدد بیان اصول و مبادی جهانبینی عرفا ( عرفان نظری ) و آموزش قواعد و قوانین سیر و سلوک ( عرفان عملی ) نیست بلکه مقصود وی بیان اصول و مبادی و مسائل و دیدگاههای عرفا بر اساس قوانین عقلی و مبادی فلسفی آن است . مولف مطالب و مسائل نمط نهم از کتاب[ الاشارات والتنبیهات] ابن سینا را مبنای مباحث کتاب خویش قرار داده و بر ترتیب و نظام آن مشی کرده است .
کتاب حاضر مشتمل بر یک مقدمه و سه بخش اصلی است : بخش اول کلیاتی درباره عرفان : واقعیت عرفان رد و قبول عرفان تشخیص ماهیت عرفان . بخش دوم مقامات :اراده ریاضت وقت یا نخستین گامها در فضای تجرد پا به پای عارفان تا تحقق وصول عرفان و منطق منطق و عرفان .
بخش سوم حالات عارفان : فناء فی الله بقاء بالله عرفان واخلاق بیان ناپذیری حالات و تجربه های عرفانی رفع تکلیف سلسله مراتب در عرفان سابقه واستعداد.
کتاب حاضر برای نبوت دوم بااضافات و تجدید نظر و ترجمه عبارتهای عربی از سوی انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی منتشر شده است . جلد دوم که درباره تحلیل کرامات اولیاء براساس نمط دهم کتاب[ الاشارات و التنبیهات] است به زودی در دسترس علاقه مندان قرار خواهد گرفت .
در جستجوی قائم ( عج
( نوشته حجه الاسلام والمسلمین سیدمجید پورطباطبائی .انتشارات آستان مقدس صاحب الزمان ( عج ) قم - جمکران 1370 ه.ش . 503 صفحه بهاء 220 تومان .
کتاب حاضر کتابشناسی بسیار غنی است درباره موضوعات مربوط به حضرت صاحب امر.
نویسنده محترم با تحقیق و تفحص در کتابشناسی های تخصصی به این نتیجه رسیده است که برای یک کتابشناسی جامع و کامل که در برگیرنده تمام ابعاد شناخته شده امامت امام عصر( عج ) و مسائل مربوط به آن باشد. باید مواردی را به عنوان اهداف و مزایای مفید و راهگشا باشد رعایت کرداز آن جمله :
1. فهرست هر کتاب یا سیر کلی مباحث آن .
2. مشخصات کامل ناشر کتابخانه و محل دسترسی به کتاب .
3. در صورت مخطوط بودن کتاب تعیین نسخ و مشخصات و محل آن .
4. فهرست موضوعی کتاب که مراجعه به موضوعات فرعی خاص را برای پژوهشگران آسان می نماید.
5. فهرست الفبائی کتب و مولفین و مترجمین .
نویسنده از کتابهای مربوط به صاحب امر( ع ) شناسنامه ای ارائه داده و در آن سعی کرده است تااطلاعات کاملی از نام کتاب نویسنده محل چاپ چاپهای مختلف تعداد صفحات قطع حروفی یا چاپ سنگی بودن آن در صورت خطی بودن نوع کتابت و نسخ منحصر به فرد آن در کتابخانه های مختلف دنیا و بالاخره نام ناشر و کتابخانه هایی که در حال حاضر آن کتاب در آن جا وجود دارد مشخص گردیده است . و نیز متذکر شده که نسخه مذکور را دیده است یااز منبع دیگر دریافت نموده است .
در صورت استفاده از منبع دیگر نام آن منبع را آورده است .
کتاب در سیزده بخش به شرح زیر تدوین شده است :
بخش اول کتابهایی که مستقلا درباره حضرت ولی عصر( عج ) به رشته تحریر در آمده است .
بخش دوم کتابهایی که بخشی از آنها درباره امام زمان ( عج ) می باشد.
بخش سوم کتابهای متفرقه ای که به صورت جنبی به مباحث مربوط به حضرت پرداخته اند.
بخش چهارم رسائل مجلات جزواتی که درباره حضرت تمام یا بخشی از مطالب آن نگاشته شده است .
بخش پنجم حضرت مهدی ( عج ) در آئینه شعر وادبیات .
بخش ششم تکمله .
بخش هفتم هشتم و نهم به ترتیب فهرست الفبائی کتابه مولفین مصنفین مترجمین و فهرست موضوعی کتابها.
بخش دهم یادداشتها.
بخش یازدهم و دوازدهم نیز به ترتیب گذشته می باشد.
بخش سیزدهم منابع تحقیق .
این کتابشناسی همان گونه که بر هر خواننده روشن است مفید راهگشا و مانع اتلاف وقت و دوباره کاریهاست .ام با همه تلاشی که محقق محترم کرده است از نقص و کمبود مبرا نیست .
پیداست که باافزودن تکمله و مطالب دیگر نظم و نسق موردانتظاراز یک چنین اثر مهمی مختل شده و مراجعه کننده به زحمت به کتاب مورد نظر خود دست می یابد. و در موارد دیگری نیزاین ناهمواری به چشم می خورد که ما در صدد نقد آن نیستیم . نویسنده محترم نیز در صفحه 428 به صراحت این نواقص را یادآور شده است .
امیدواریم که در چاپهای آینده نواقص و کمبودها بر طرف گردد.
کنترل فرهنگ (نقش بنیادهای کارنگی فورد و راکفلر در سیاست خارجی آمریکا
( نوشته :ادوارد بر من .
ترجمه دکتر حمیدالیاس نشرنی چاپ دوم 1368 314 صفحه به 800 ریال . کتاب حاضر نفوذ بنیادهای کارنگی فورد و راکفلر در تنظیم واجرای سیاست خارجی آمریکا را بررسی می کند. و دست روی عاملی می گذارد که تاکنون کمتر مورد توجه تحلیل گران قرار گرفته است .این عامل همان حمایت سازمانهای غیر حکومتی در تنظیم واشاعه جهان بینی خاصی است که با سلطه اقتصادی نظامی و سیاسی آمریکا سازگار باشد. همچنین نقش بنیادها را در حمایت از برخی نهادهای فرهنگی داخلی بویژه که به مشروع جلوه دادن نظام دولت سرمایه داری کمک می کند روشن کرده است . مانند: دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی و... که حمایت ازاهداف عمده سیاست خارجی آمریکا را وظیفه خود می دانسته اند.این کتاب در شش فصل تنظیم و تدوین شده است :
فصل نخست برخی از برنامه های بنیادها را پیش از سال 1945 که تعیین کننده مسیر فعالیتهای آنها در دوره بعداز جنگ جهانی دوم بوده است بررسی می کند. و به طور گذرا رابطه طراحان سیاست خارجی پس از جنگ جهانی دوم و بنیادها و شرکتهای عمده را مطرح می سازد و روشن می سازد که افراد شاخص به طور منظم پستهایی را در دفاتر مرکزی شرکته بنیادها و وزارتخانه های دفاع وامور خارجه اشغال کرده اند و فعالیتهای هماهنگ بنیادها را باامر کنترل فرهنگ به نمایش می گذارد و نقش بنیادها را در پیشبرامپریالیسم فرهنگی آمریکا تبیین می نماید. درادامه این فصل پذیرش و ترغیب اصلی[ حاکمیت نخبگان] از سوی بنیادها و آثار آن بر سازماندهی و ترکیب پرسنلی آنها و... نیز مورد بررسی قرار می گیرد.
فصل دوم به بررسی برنامه های خارجی بنیاده که در چهارچوب جنگ سرد تنظیم شده است می پردازد و نشان می دهد که بسیاری از گردانندگان بنیادها در تدوین و تصمیمات عمده سیاسی فعالیت داشته و قبل از اشتغال در یکی از بنیادها در طراحی و برنامه ریزی سیاست خارجه نقش موثر بر عهده داشته اند همچنین رابطه تنگاتنگ تصمیم گیرندگان سازمانهای دولتی را با هیات مدیره شرکتها و دفاتر بنیادها مشخص می کند.
و براساس تصمیمات سیاستگزاری که ریشه در بنیادها داشتند پس از سال 1950ام اهدای کمک خارجی برای گسترش تاسیسات زیربنایی اقتصادی و تقویت نهادهای آموزشی و فرهنگ در کشورهای در حال توسعه مورد توجه قرار گرفت .
فصل سوم این بخش بیان می شود که چگونه بنیادها پس از رایزنی با نمایندگان دستگاه اداری و مسوولین سیاستگزار به تقویت تعدادی دانشگاه در مناطقی از جهان که از نظر استراتژیک اهمیت دارند مبادرت ورزند. نمایندگان بنیاده به طور مداوم با یکدیگر در تماس بودند تا مطمئن شوند که فعالیت هریک از بنیادها مکمل دیگری باشد نه در رقابت ازاین روی تصمیم گرفتند که بنیادهای کارنگی فورد و راکفلر هر کدام در حیطه خاصی مشغول به کار گردند:
بنیاد کارنگی در زمینه تربیت معلم و تقویت کتابخانه ها.
بنیاد فورد در زمینه علوم اجتماعی و مدیریت عمومی .
بنیادراکفلر در مسائل مربوط به علوم طبیعی و پزشکی زیستی . گردانندگان بنیادها براین باور بودند که ازاین راه دانشگاهها و سایر برنامه های تحت الحمایه آنها موفق شوند کادر رهبری بومی را با دیدگاهی مشابه خود در زمینه توسعه تربیت کنند وازاین راه کنترل فرهنگ جهان را به دست گیرند.
فصل چهارم چگونگی تطور نظریه توسعه وایدئولوژی نهفته در آن ر که مورد حمایت بنیادهاست مطرح می نماید و دانشکده های علوم اجتماعی خارجی را که ازاین اندیشه مایه گرفته اند بررسی می کند و دانشکده هایی را که سالهای گیرندگان کمک های عمده بنیادها بوده اند معرفی می کند و نیروهای تربیت شده ای که به دقت انتخاب شده و مورداطمینان بنیادها می باشند می شناساند.
در پایان فصل بیان می دارد که برنامه های بنیادها توسط سازمانهایی اجرا شده و می شود که توسط خود آنها برای همین منظور پایه ریزی شده اند. سازمانهایی به ظاهر مستقل مانند: صندوق پیش برد آموزش مرکز مطالعات عالی علوم رفتاری شورای بین المللی توسعه آموزش آموزش و امور جهانی و دهها سازمان دیگر.
فصل پنجم شبکه نهادهای تحت الحمایه بنیادها و چگونگی کارکرد سازمانها و نشریات متکی به منابع مالی آنها ر که برای ترویج ایدئولوژی آنهاایجاد شده اند بررسی می کند. آنچه دراین تحلیل روشن می شوداین است که چگونه و چرااین سازمانه گردهماییه نشریات و دیدگاه های بنیادها را تایید و تقویت می کنند واز سوی پژوهشگران و محققان بر فعالیت بنیادها مهر مشروعیت زده می شود.
فصل ششم به بررسی بینش فن سالارانه که در تمام فعالیتهای عمده بنیادها مشهوداست می پردازد و پیامدهای این باور را بیان می دارد که بهترین راه برای دستیابی به اهدافی که گردانندگان بنیادها تعیین می کنند به کارگیری تکنولوژی پیچیده است . و تحلیل می نماید که چگونه تصمیمات بنیادها بر مبنای به کارگیری تکنولوژی برای ایجاد تغییرات اجتماعی مورداستفاده واقع می شوند. در پایان فصل مطالعه می کنیم که بنیادها برای آنچه می کنند در برابر هیچ فرد یا سازمان مستقل دیگر پاسخگو نیستند !
ماهیت قیام مختار
نوشته سیدابوفاضل رضوی اردکانی مرکز مطالعات تحقیقات اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم 663 صفحه 1370 بهاء 1900 ریال .
یکی از موضوعات مهم در تاریخ غنی اسلام که کمتر بدان پرداخته شده است بررسی و تحقیق درباره نهضت ها و حماسه های جاوید آن است . حرکتهایی که اسلام و دین هدف و فلسفه آنها بوده است .
از آن جا که نهضت ها و قیامها نقطه تحول عظیمی در تاریخ اسلام و یادآور قیام عاشورا بوده است براثر حاکمیت جباران بر جوامع اسلامی واز سوی دشمنان آگاه و دوستان نادان بر چهره تابناک این قیامها و پرچمداران آن غبار فراموشی و بعضا تحریف و تخطئه نشسته است و مورخان و محدثان مزدور عامل اصلی این خیانت بوده اندازاین روی بر پژوهشگران است که کمر همت بسته و غبار ابهام و تردید و تحریف رااز چهره و ماهیت این قیامها و حماسه ها بزدایند. همان که مولف محترم را بر آن داشته است تا درباره شخصیت سترگ تاریخ تشیع قهرمان فداکاری و شجاعت و خون خواه اهل بیت اطهار مختارین ابی عبید ثقفی تحقیق ارزنده ای انجام دهد.
نویسنده این حادثه پرآوازه را با تتبع دراخبار موجود و نظر مخالفین و موافقین به طور مفصل بررسی کرده است . و کوشش فراوان کرده که کلیه مطالب مستند و مستدل باشد واز پرداختن به مطالب موهون در کتابهای غیر معتبر وافسانه ای که اغلب ساخته و پرداخته قصه سرایان است احتراز شود.
مولف محترم از میان انبوه نظرات و دیدگاهه بااستناد به شواهد وادله تاریخی اصالت قیام و شخصیت رهبر قیام را روشن کرده است .
بدیهی است که اصالت قیام و صحت محتوای آن وقتی ثابت می شود که به هدایت واذن ائمه ( ع ) باشد و دراین تحقیق ثابت شده است که مختار مرد پاک فداکار معتقد به امامت ائمه هدی و قیام او بااذن واجازه و رضایت کامل امام معصوم ( ع ) و دخالت مستقیم اهل بیت پیامبر(ص ) بوده است . با دلایل متقن مدلل می نماید که مختار نه کیسانی بوده و نه ادعای باطل دیگر داشته است . روشن می کند که کلیه این ابهامات و شبهات از جانب دشمنان اهل بیت ( ع ) و محدثان و مورخان وابسته بوده است . گر چه در زمینه قیام مختار و بررسی حرکت و کتابهایی نگاشته است امااز امتیازات این تالیف تحقیق و بررسی ابعاد گوناگون این قیام و بیان شرح حال مختاراز تولد تا لحظه شهادت می باشد.
ماهیت قیام شهید فخ
نوشته سیدابوفاضل رضوی اردکانی مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم تیرماه 1370 در 279 صفحه به 1000 ریال .
شیعیان مخلص و فداکار در طول تاریخ مظلومیت خود بااتکاء بر اصول اسلامی در هنگامه های حاکمیت ظلم باانگیزه هایی خداجویانه جنبشهایی را سازمان داده و حوادث حماسه های خونباری را آفریده اند. ولی از آن جا که در طول تاریخ تحلیل گران و تاریخ نگاران همیشه قلم به مزد و جیره بگیران حکومتها بوده انداین حماسه ها و قیامها را در هاله ای ازابهام و تردید و کتمان آلوده اند به گونه ای که دست یابی به شخصیت واقعی پرچمدار نهضت واهداف او بسیار پر زحمت و دشوار می نماید. براثر همین ابهامه بسیاری از شیعیان در داوری به بیراهه رفته اند چه رسید به مستشرقان و بیگانگان که بااهداف شوم به تاریخ می نگرند.ازاین روی غبار تحریف کاری است بایسته و درخور ستایش .
کتاب حاضر تلاشی است ستودنی درباره قهرمان حماسه خونبار و تحسین برانگیز حسین بن علی بن حسن از نبیرگان امام حسن مجتبی ( ع ) معروف به شهید فخ . درباره شخصیت والای او همین بس که امام موسی بن جعفر( ع ) پس از شهادتش فرمود:
مضی والله مسلما صالحا صواما ....
شهید فخ با گروهی از دلباختگان به اهل بیت و علویان در هشتم ذیحجه سال 169 ه.ق . علیه هادی عباسی حرکت حماسی را در سرزمین فخ که نزدیک شهر مکه است صورت داد. دراین حادثه خونین رهبر نهضت و یارانش شربت شهادت نوشیدند. پس از واقعه کربلا غمبارترین حادثه برای شیعیان به شمار آمد.امام جواد( ع ) درباره این نهضت بزرگ فرموده است :
لم یکن لنا بعدالطف مصرع اعظم من فخ .
پس از واقعه کربلا قتلگاهی برای ما بزرگتراز حادثه فخ نبوده است .
بازشناسی این حادثه خونین و بررسی انگیزه های آن بسیاری از ابهامات رااز چهره این قیام بر گرفته و شناختی جامع از آن حادثه به دست می دهد. کاری که تاکنون به این صورت و به این تفصیل و تحقیق انجام نگرفته است .
محتوای کتاب با مقدمه ای از مولف در یازده فصل به شرح زیر آمده است :
فصل اول ویژگیهای شخصی شهید فخ .
فصل دوم ولادت و دوران کودکی و فضایل شهید فخ .
فصل سوم روایات ائمه واقوال بزرگان علماء.
فصل چهارم فلسفه قیام .
فصل پنجم اهداف قیام .
فصل ششم زمینه و مقدمات قیام .
فصل هفتم و هشتم کیفیت قیام و حوادث پس از آن .
فصل نهم مراثی واشعار در سوک حسین شهید فخ و یارانش .
فصل دهم قیام دیلم .
فصل یازدهم ادریس به عبدالله و موفقیتهای وی .
شناخت قرآن
نوشته سیدعلی کمالی دزفولی انتشارات اسوه (وابسته به سازمان حج واوقاف وامور خیریه ) 1370. 660 صفحه بهاء 250 تومان .
علوم و دانش قرآن شناسی ازاشرف علوم است زیرا کلید فهم و درک سخن وحی الهی است .این علم که او را علم تفسیر نیز می نامند مبتنی بر مقدماتی است که بدون آگاهی از آن استفاده صحیح از کتاب خدا میسر نیست و آن مقدمات عبارتنداز:
علم لغت واسلوب زبان عرب علم اسباب نزول علم ناسخ و منسوخ و... به این گونه مباحث مفسرین در گذشته به صورت علمی مستقل و جدااز تفسیر نمی پرداختند و تدوین و تالیف خاص بدان اختصاص داده نمی شد. همانند: مباحث علم اصول فقه که مسائل آن در ضمن علم فقه و به صورت مقدسی آموخته می شد. به علوم قرآن نیز غالب در ضمن کتب تفسیر یا به عنوان مقدمه و یا به مناسبت آیات شریفه پرداخته می شد. و بخشی از آن را در ضمن اصول فقه می آورده اند. همانند: شیخ طوسی طبرسی و... و قدیمی ترین تالیفی که دراین باره به صورت مستقل انجام پذیرفته است علم الرسم العثمانی است که همزمان با تدوین قرآن امام (تدوین شده در زمان عثمان ) پدید آمده است . پس از آن علم اعراب القرآن می باشد که واضع آن ابوالاسود دئلی به هدایت امیرمومنان بوده است و تفسیر منسوب به نعمانی و ماثورازامیرالمومنین ( ع ) که شامل غالب مسائل علوم قرآن است . در زمان بنی امیه جمعی از صحابه و تابعین از علم ناسخ و منسوخ و علم اسباب نزول و علم غریب القرآن سخن گفته انداما تا پیش از قرن چهارم کتابی مدون در علوم قرآنی دیده نشده است .
از جمله مهمترین تالیفاتی که در علوم قرآن انجام یافته است عبارتند از:
1. برهان زرکشی . 2.اتقان سیوطی . مناهل العرفان زرقانی . نویسنده کتاب حاضر سعی و کوشش بر آن بوده که دراین اثر زبده استنباط دانشمندان متقدم ر که میراث گرانبهای علوم قرآن را برای آیندگان به جای گذاشته اند به صورت منظم و سهل و آسان یاب و فراهم سازد تا آن جا که ممکن است میان بسیاری از نظرات که به ظاهر تعارض و تفاوت دارند جمع کند. و برخی از مشکلاتی که در باب قرائت یا آیات محکم و متشابه وجود دارد و علمای گذشته متعرض آنها نشده اند متعرض شود. »
نویسنده کار پژوهش در علوم قرآن رااز سال 1348 آغاز کرده تا سال 1369 قانون تفسیر تاریخ تفسیر و قرآن اکبر را تالیف کرده و منتشر ساخته است .از آن جا که برای همه پژوهشگران و علاقه مندان به قرآن ممکن نبود مطالعه آن سلسله مباحث مولف مجموع محتویات آن سه کتاب را به صورتی فشرده و آسان دراین اثر (شناخت قرآن ) گرد آورده است .
کتاب مذکور شامل جمیع مطالبی است که از آن به عنوان علوم قرآن یاد می شود.
این اثر جامع برای شیفتگان علوم قرآن سودمنداست .
کتاب حاضر شامل بیست و هشت بخش است که هر بخشی نیز دارای زیر عنوانهای بسیاراست . برخی عناوین بدین شرح است :
تعاریف شناخت اجمالی قرآن قابل فهم بودن قرآن مصونیت قرآن از تحریف جمع و فراهم ساختن قرآن قرائات اسباب نزول تفسیر به رای محکم و متشابه ظهر و بطن قرآن نسخ بداء تاریخ نزول مصادر تفسیر شرایط تفسیر مکاتب تفسیری عوامل اختلاف در تفسیر تدوین تفسیر.
المنقذ من التقلید ج 1
نوشته الشیخ سدیدالدین الحمص الرازی تحقیق و نشر موسسه النشرالاسلامی صفر 1412 ق . 1370 ش . 563 صفحه 2400 ریال .
ارزش واهمیت هر علمی به موضوع آن بستگی دارد.از آن جا که علم کلام واصول دین علم خداشناسی و معاد و سایر مسائل اعتقادی هر مسلمان را بحث می کنداز شرافت و منزلت ویژه ای برخورداراست . بدین سبب ائمه ( ع ) در هر فرصتی که پیش می آمد به طرح مباحث اعتقادی می پرداختند و شاگردانی نیز برای تبیین مبانی عقیدتی و نگهبانی از سنگرهای ایدئولوژی تربیت مبانی عقیدتی و نگهبانی از سنگرهای ایدئولوژی تربیت نمودند که از جمله آنان است : هشام بن الحکم مومن طاق و... در عصر غیبت کبری نیز عالمان و فقیهان وارسته ای با تبحر کافی دراصول دین همانند: شیخ مفید شیخ طوسی سیدمرتضی علامه حلی تبیین جهان بینی و مرزبانی عقایدایضاح شبهات و پاسخگویی آن را بر عهده داشته و بر قله بلنداسلام ایستاده واز عقاید و باور مسلمانان پاسداری نموده اند.از جمله این عالمان شیخ سدیدالدین محمود بن الحسن الحمصی الرازی است .
وی به گفته شاگرد دانشمندش شیخ منتجب الدین : در عصر خودازاعلم علماءاصول عقاید و علم کلام واصول فقه واهل ورع و وثاقت بوده است و آثار قلمی ازاو بجا مانده است .
[ الشیخ الامام سدیدالدین محمود بن علی بن الحسن الحمصی الرازی علامه زمانه فی الاصولیین ورع ثقه له تصانیف]. (فهرست) .
محقق کاظمی دزفولی در مقدمه کتاب[ مقابس الانوار]او رااز استوانه های عظیم در تحقیق و تدقیق و عالم بی نظیر در علم کلام واصول فقه دانسته است :
[عمده المحققین و نخبه المدققین علامه زمانه فی الاصولین الشیخ سدیدالدین محمود بن علی الحمصی الرازی الحلی قدس الله روحه و نور ضریحه] .
آقا بزرگ تهرانی در کتاب طبقات اعلام الشیعه وی رااز علمای قرن ششم هجری دانسته است . مولف کتاب از عالمان متبحر در فن کلام بوده است ازاین روی بیشترین تالیفاتش درباره این علم می باشد. آثار قلمی که از وی به میراث مانده بدین شرح است :
1. بدایه الهدایه 2.التبیین والتنقیح فی التحسین والتقبیح (فی الکلام ) 3.التعلیق الکبیر 4.التعلیق الصغیر 5. نقص الموجز للنجیب ابی المکارم 6.المصادر فی اصول الفقه . 7. رساله فی فناءالنفس بعدالموت ثم رجوعهااما للعذاب اوالثواب . 8.المنقذ من التقلید والمرشدالی التوحیدالمسمی بالتعلیق العراقی مولف درباره چگونگی تالیف کتاب حاضر در مقدمه کتاب می نویسد:
[ هنگامی که از زیارت بیت الله الحرام و حرم پیامبر(ص ) به وطنم بر می گشتم در بین راه جماعتی از علماء و فقهاء حله بااحترام و شادی کم نظیری به استقبال من آمدند و با بهترین و صمیمانه ترین محبتها و عزت و جلال مرا به شهر خود بردند و در پسندیده ترین منزلها سکنا دادند. واز من درخواست ماندن چند ماهی در آن شهر نمودند که پذیرش آن بر من سخت دشوار بود. درابتدااز پذیرش آن سرباز زدم و برگشت به وطن واهل و عیال امور معوقه ام را عذر و بهانه آوردم که سودی نبخشید و آخرالامر بااصرار آنان رحل اقامت گزیدم و به آنچه مرا علماء و فقها حله بدان جا آورده بودند یعنی تدریس و مذاکره علمی اشتغال ورزیدم . در تدریس از من درخواست نمودند که قسمتی ازاصول دین بویژه مسائل توحید عدل را برای آنهااملا کنم تا مرجع و یادگاری پس از مراجعت من در میان آنان باشد.ابتدا نپذیرفتم ولی بااصرار فراوان آنان عاقبت پذیرفتم واملاءاین تعلیف را (کتاب حاضر) شاگردان آغاز کردم .ابتداء تصمیم برایجاز واختصار بود ولی هنگامی که مباحث مهم واساسی پیش آمد عنان از کف رها شد و سخن به درازا کشید.ازاین روی برخی مطالب و مسائل طولانی و برخی دیگر مختصر نگاشته شده است . و نام این تعلیق راالتعلیق العراقی والمنقذ من التقلید والمرشدالی التوحید گذاشتم].
البته این کتاب در بین اهل علم و تحقیق به[ المنقذ من التقلید] شهرت دارد.
همان گونه که از چگونگی تالیف بر می آید واز متن آن نیز پیداست این اثراملائی است از سوی عالم متفکر کلامی و متبحر در معارف و عقاید اسلامی که آن را در کلاس درسی که اغلب شاگردان آن از علماء و فقهاء بوده اندالقا شده است .ازاین رو متن آن ازاستواری واستحکام ویژه ای برخورداراست و مطالب با موشکافی های دقیق عقلی و نظری پی گیری شده است که به شیوه کلام عقلی یا جملات حساب شده تنظیم گردیده است . و بیشتر برای کسانی که بهره ای از علوم عقلی دارند قابل استفاده و بهره وری است .
شیوه تحقیق :
تحقیق و تصحیح کتاب از سوی موسسه بشر به شرح زیرانجام گرفته است .اصل کتاب رااز روی نسخه خطی که در دانشگاه تهران به شماره 6744 وجود داشته و در آخر آن نوشته شده است : در سوم جمادی الاولی 1278 هجری دراصفهان استنساخ شده ولی متاسفانه این نسخه از صفحه 113 132افتاده است نسخه برداری شده است . سپس متن آن با نسخه دیگری که در کتابخانه محدث ارموی در تهران موجود بود که در پایانش نوشته است : در 23 جمادی الثانی در حالی که سال آن واضح نیست مقابله نموده اند. و بین این دو نسخه تلفیقی به عمل آمده و آن که صحیحتر بوده در متن چاپ کرده اند. و در پانوشت به اختلافاتی که بین دو نسخه وجود داشته با رمز (ج ) جامعه (دانشگاه ) و (م ) مکتبه (کتابخانه )اشاره نموده اند. همچنین نصوصی که در متن کتاب بدان استناد و یااستشهاد شده است وامنابع اصلی آن استخراج نموده اند.
این اثر نفیس کلامی با شرح کوتاهی از زندگانی مولف و مقدمه وی آغاز شده و مباحث با عناوین زیر پی گیری شده است :القول فی حدوث الجسم القول فی محدث (صفات ثبوتیه و سلبیه )الردعلی الفرق المخالفه فی التوحیدالقول فی العدل (و مسائل مربوط به آن )القول فی کونه تعالی متکلما و صفته کلامه و... والکلام فی التکلیف و... القول فی اللطف والمصلحه والمفسده و... والقول فی النبوات (مسائل مربوط به آن )القول فی صفات النبی (ص) ...
سیر تحول دراندیشه نظامی و سیاست تسلیحاتی چین
تالیف : محمدجوادامیدوارنی دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی 1370 230 صفحه 900 ریال .
کتاب با بررسی زمینه ای تاریخی در مورد سابقه کهنسال علوم و فنون و اندیشه نظامی در چین آغاز گردیده واین سئوال همیشگی را که برای پیروزی در جنگ کدامیک از دو عامل[ انسان] و یا[ سلاح] اهمیت بیشتر دارداز دیدگاه استراتژیستهای چین باستان و چین نومطرح می سازد. آن گاه سابقه تلاشهای چین در دوران قبل و بعداز پیروزی انقلاب 1949 برای تقویت توان دفاعی کشور مطرح می شود و تجارب متوالی دوستی با شوروی اتکاء به خود کنار آمدن با آمریکا و بالاخره تعقیب سیاست[ چهار نوسازی] یعنی دگرگونی اساسی در صنعت کشاورزی علوم و فنون و دفاع و تبدیل چین به یک کشور پیشرفته و مرفه تااوائل قرن آینده تشریح می گردد.
هدف نهایی نویسنده که کار خود را با مراجعه به منابع متعدد به منظور دستیابی به رهیافتی مستقل به انجام رسانیده است تلاش در جهت یافتن پاسخ برای این سوال می باشد که راه افزایش توان دفاعی یک کشور جهان سومی چیست و در شرایطی که ملل پیشرفته صنعتی با بهره برداری از توسعه علوم و فنون وانقلاب صنعتی جدید به سوی قرن بیست و یکم پیش می تازند و پایان جنگ سرد و کاهش بحران در روابطابرقدرته دورانی نامعلوم واحتمالا آکنده از ناامنی فرا راه کشورهای کوچک و مناطق حساس جهان قرار داده است چه باید کرد؟
مسلما ساده ترین کار بویژه برای کشورهایی که از منابع طبیعی غنی برخور دارند خرید تکنولوژی پیشرفته از کشورهای صنعتی است اما تجربه چنین نشان داده است که استفاده ازاین راه حل به تنهائی به وابستگی به خارج و آسیب پذیری می انجامد.از سوی دیگر تعقیب سیاست خود بسی و خودکفایی افراطی و بستن درهای کشور به روی خارج نیز موجب انزوا و عقب ماندگی علمی و فنی است .
دراین جا راه بنیابین و واقع گرایانه ای مطرح می گردد که عبارت از تلفیق تدابیر مختلف یعنی حفظ استقلال واتکاء به خود و در عین حال بهره برداری از تجارب و پیشرفتهای علمی کشورهای دیگر گسترش دانشگاهها و کتابخانه ه توجه به نیازهای نیروی انسانی و پرورش استعدادها وایجاد ترکیب منطقی بین [ انسان] پر شور و رزمی و[ سلاح] پیشرفته است .
آنچه در نتیجه گیری کتاب جنبه محوری می یابد موضوع امنیت ملی در مفهوم[ جامع] آن است که اکنون در چین و بسیاری دیگراز کشورها در محاسبه قدرت ملی مورد توجه بسیاری دیگراز کشورها در محاسبه قدرت ملی مورد توجه بسیار قرار گرفته است .امنیت ازاین دیدگاه فقط شامل جنبه نظامی و تسلیحاتی نیست بلکه مقوله وسیعتری را در بر می گیرد که در آن وضع اقتصادی واجتماعی و فرهنگی و رفاه و رضایت عمومی مردم کشور نیز مکمل قدرت نظامی و ضامن حفظ آرامش استقلال تمامیت ارضی و حاکمیت ملی به شمار می آید .
مواهب و برکات مقدس اسلامی مسلمانان به ویژه روحانیان بسیاراست . انقلاب اسلامی درایران یک رفرم و تغییر در سطح نبود که در زندگی مسلمانان طرح نو درافکنداندیشه ها را متحول کرد معیارها را دگرگون ساخت ارزشهای متناسب فطرت بشر را بر جوامع حاکم کرداستعدادهای نهفته جوانان این مرز و بوم را بلا نده ساخت درجوامع روحانی انجماد را مبدل به روشن بینی عوام زدگی را به اصول مداری فرد گرایی را به سکان داری جمع و جامعه تبدیل کرد و علوم و دانش حوزویان را که در جامعه طاغوتی مجال بروز و عینیت نداشت چونان خون در پیکره جامعه تزریق کرد.این تحول آفرینی در عرصه فکر و نظر در حوزه های علمیه رشدی چشمگیرر و فزاینده داشت به گونه ای که سخنان نو و بدیع در بدو انتشار مجله امروز نقل صفحات روزنامه هاست . برخی مباحث که در آن روزگار بدعت تلقی می شد و طرح آنها مایه علمی و شجاعت عمل می طلبید اکنون ازاصول محرزه و قواعد مورداتفاق همه حوزویان شده است .
امام راحل قدس سره که بنیان گذاراین تحول ژرف بود در سالهای آخر عمر شریفش توجهی ویژه به تعمیق اندیشهه و بینش حوزویان مبذول داشت .
به برکت رهنمودهای مقدس و حیاتبخش آن برزگوار طلاب جوان رشد و بلندگی یافتند و نویسندگانن و پژوهشگران جدید در حوزه ها ظهور کردند. کمک به افزایش این رشد و بالندگی وظیفه هر دین شناس مسوول واندیشه ور متعهداست . مطبوعات و رسانه ه نقش کارسازی را در این میدان دارند. باید باانعکاس و جهت دهی به تحقیقات و نوشته های این قشر جوان تلاش آنان را در راستای حل معضلات نظری جامعه اسلامی و عینیت بخشیدن به اصول وارزشهای الهی سوق دهند.
مجله حوزه به سهم خود صفحاتی را درانجام این امر مهم برای درج وانعکاس انظار مردان دین شناس فضلای متعهد و طالب علمان مسؤولیت شناس ویژه کرد تا نوشته ها و مقاله هایی را که در برخورداراز طرحی جدید یا پیشنهادی در باب مسائل صنفی و حوزوی و یا حرفی گفتنی و راهگشا در جهت حل معضلات اجتماعی دارد منعکس سازد.این بخش که نام آن را[ بر ساحل انظار] نهادیم از مجرانظار نهفته حوزه ها بهره می بریم و هر کدام ازاین موضوعات را به نوبت و فراخور نگجایش صفحات مجله می آوریم .
|