اطلاعات، 17/10/81
آنچه تحت عنوان فوق در روزنامه اطلاعات آمده است، در واقع، بخشی از کتاب شهروندی است، که اخیرا در دسترس پژوهندگان قرار گرفته است:
شهروندی موقعیتی است که میان فرد و جامعه سیاسی رابطه برقرار می کند; همچنین چارچوبی برای تعامل افراد درون جامعه مدنی فراهم می سازد . امتیازی که شهروندی بر دیگر هویت های اجتماعی دارد، این است که برابری فراگیری دارد که دیگر هویت ها نظیر طبقه، مذهب یا قومیت فاقد آن هستند .
اما روابط میان جامعه سیاسی و شهروندان آن، و نیز روابط میان خود شهروندان، روابطی متقابل و وابسته به یکدیگرند . این بدان معناست که حقوق و مسئولیت های شهروندی منطقا و به طور نزدیکی با هم مرتبطند . حقوق بر مسئولیت ها دلالت دارند; چرا که حقوق در خلا وجود ندارند . برای اینکه حقوق مؤثر باشند، دیگران باید حقوق ما را به رسمیت بشناسند و ما نیز مسئولیم که متقابلا به حقوق آنان احترام بگذاریم . همچنین حفظ حقوق به حفظ جامعه سیاسی، که مقوم آنهاست، وابسته است . در نتیجه، وقتی حقوقی برای سلامت جامعه ما بنیادی هستند، ما مسئولیت داریم آنها را اعمال کنیم . پس جامعه سیاسی سالم به شهروندان فعال نیاز دارد، و شهروندی فعالانه با فرد آغاز می شود; چرا که از طریق اقدامات فرد است که شرایط ساختاری شهروندی بازتولید شده، بهبود می یابند . بنابراین اصلاحات سیاسی باید با هدف بهبود فرصت های شهروندان برای اعمال حقوق و وظایفشان، از طریق ترویج اخلاق مشارکت، صورت پذیرد .
یکی از مقاصد مسئولیت های شهروند تقویت ارتباطاتی است که افراد را به یکدیگر پیوند می دهند، و بدین وسیله گرایش های ذره گرایانه لیبرالیسم را تعدیل می کنند . مطالعات درباره مشارکت سیاسی در جوامع لیبرال نشان می دهد که ایمان شهروندان به نظام های سیاسی و نمایندگانشان تضعیف شده است . چنین رفتاری را می توان تا حدودی از طریق احساس بیگانگی مردم در قبال جوامعشان توضیح داد . این مشکلات یکی از دلایل اصلی اهمیت یافتن جنبش اجتماع گرایی است . اجتماع گرایان بر نیاز به تقاضای جامعه از شهروندانش، برای قبول مسئولیت های بیشتر تاکید می کنند . این تاکید البته نمی تواند به ضرر حقوق صورت گیرد .