سرویس‌های بهداشتی مدارس از جمله مکان‌هایی است که در بهداشت عمومی دانش‌آموزان و در نتیجه چگونگی سلامت آنها موثر است. رعایت اصول بهداشتی در ساخت و پس از آن چگونگی استفاده از این سرویس‌ها از ضرورت‌هایی است که هنگام ساخت یا بازسازی مدارس باید به آن توجه شود. در نظر گرفتن برخی نکات کوچک به بهسازی سرویس‌های بهداشتی مدارس کمک می‌کند.
بسیاری از مدارس قدیمی با ساختمان‌های کوچک و غیربهداشتی که اغلب خانه‌های استیجاری است، در شهرها و روستاها وجود دارند که موجد مشکلات فراوانی است. در چنین مدارسی تعداد توالت و دستشویی کمتر از حد معمول بوده و تسهیلات موجود از نظر بهداشتی در وضع بسیار ابتدایی قرار دارد. در چنین مدارسی، آموزش اصول بهداشتی زیاد مثمر ثمر نخواهد بود زیرا کودکان افکار غلط و عادات مضر را به سهولت می‌آموزند که اصلاح آنها با وجود مساعی مربی و کارمندان بهداشت بسیار مشکل خواهد بود. مثلا وقتی به کودک گفته می‌شود که باید پیش از صرف غذا و پس از خروج از توالت دست خود را بشوید ولی تسهیلات لازم برای شستن دست در اختیار وی قرار ندارد، به‌طور مسلم در ایجاد چنین عادتی موفقیتی به‌دست نخواهد آمد. از این رو ایجاد محیط بهداشتی مناسب همراه با تعلیمات صحیح مکمل یکدیگر خواهد بود.
استانداردهای بهداشتی توالت مدارس
• به ازای هر 40 دانش‌آموز حداقل یک چشمه توالت در نظر گرفته شود.
• مصالح به کار برده شده در توالت قابل شستشو باشند.
• کف توالت شیب مناسب داشته باشد، به طوری که به سمت کاسه توالت باشد.
• مجهز به سیفون باشد.
• مجهز به سطل زباله دردار و قابل شستشو باشد و روزانه تخلیه شود.
• شستشوی روزانه توالت‌ها ضروری است چون نظافت نکردن سرویس‌های بهداشتی موجب خودداری دانش‌آموزان از رفتن به توالت می‌شود و نرفتن به توالت به علت رعایت نکردن نکات بهداشتی موجب ماندن ادرار در مثانه و تخلیه نشدن ادرار شده و زمینه را برای رشد و تکثیر میکروب‌ها آماده می‌سازد و موجب عفونت ادراری و بیماری‌های کلیوی در دانش‌آموزان می‌شود.
• از ورود حشرات و جوندگان به داخل توالت باید جلوگیری شود.
• از نور و تهویه مناسب استفاده شود.
تهویه در سرویس‌های بهداشتی
استفاده هم‌زمان از دو نوع تهویه طبیعی و مصنوعی به منظور تخلیه هوای آلوده و جلوگیری از انتشار بوی بد در سطح پایین و اطراف سرویس‌ها امری ضروری است.
در تهویه طبیعی (فضای باز) جابه‌جایی هوا به کندی انجام گرفته، ایجاد بوهای نامطبوع در محیط اطراف سرویس‌های بهداشتی بیشتر است ولی در تهویه مصنوعی عمل جابه‌جایی هوا سریع‌تر صورت می‌گیرد و از تراکم هوای سنگین و آلوده ناشی از تراکم هوای نامطبوع در اطراف سرویس‌های بهداشتی جلوگیری می‌کند.
استانداردهای بهداشتی دستشویی مدارس
• ارتفاع متناسب با سن دانش‌آموزان در نظر گرفته شود (در سه دوره تحصیلی) دستشویی باید در ارتفاع 60 تا 75 سانتی‌متری از زمین نصب شده و شیرها در جای مناسب به لبه کاسه دست‌شویی‌ها نصب شود.
• بایید با نصب علایم و نشانه‌هایی به دانش‌آموزان آموزش داد که به هیچ‌وجه برای آب‌خوردن از دست‌شویی‌ها استفاده نکنند.
• دستشویی باید قابل شستشو باشد.
• شیب مناسب داشته باشد.
• لازم است به ازای هر 60 نفر دانش‌آموز، حداقل یک دستشویی در نظر گرفته شود.
• باید برای مواد شوینده ابزارهای لازم نصب شود.
استانداردهای بهداشتی آب‌خوری مدارس
• فضایی است مناسب و عمومی که مجهز به شیرهای آب آشامیدنی برای آب‌خوری دانش‌آموزان که یا به صورت سنتی با احداث سکو و یا با نصب آب‌سردکن در محل‌های مناسب اجرایی شود.
• لازم است به ازای هر 45 نفر دانش‌آموز حداقل یک شیر تعبیه می‌شود.
• ارتفاع مناسب شیر آب‌خوری نسبت به سن استفاده‌کنندگان از سطح زمین 75 تا 100 سانتی‌متر است. آب‌خوری‌ها باید قابل شستشو و دارای شیب کافی و مناسب باشد.
• باید برای تامین آب آشامیدنی در مدارس از شبکه آب لوله‌کشی استفاده شود و در محل‌هایی که آب سالم در دسترس نباشد، آب را باید پس از تصفیه و ضدعفونی به مصرف رساند.
منبع:www.salamat.com
/ع
