تقریبا هفته‌ای نیست که نتایج یک پژوهش تازه در زمینه دیابت منتشر نشود. هزینه‌های گزاف دیابت و عوارض فراگیر آن چنان بر دوش دولت‌ها سنگین است که انگار تحقیقات بی‌شمار معاصر در مورد این بیماری همچنان ناچیز به نظر می‌آید. به تازگی یک تیم پژوهشی فرانسوی تحقیقات گسترده‌ای روی ژن‌های 122 هزار بیمار دیابتی انجام داده‌اند. این تحقیقات حاکی از آن است که ژن‌های مسوول ایجاد دیابت پنج برابر تعدادی است که تا امروز کشف شده بود. این تیم تحقیقاتی بررسی‌های خود را در دو مرحله جداگانه طرح‌ریزی کرد. ابتدا محققان 10 جهش ژنتیکی شناخته شده را که گمان می‌رفت زمینه‌ساز ایجاد دیابت هستند، جدا کردند. سپس با جمع‌آوری و مقایسه نتایج تحقیقات ژنتیکی در اروپا، ایالات‌متحده، کانادا و استرالیا دو ژن را که مستقیما باعث ایجاد این بیماری می‌شدند، شناسایی کردند. همچنین این تحقیقات به کشف سه ژن دیگر هم منجر شد: ژن‌هایی که با احتمال بسیار بالا مسوول تغییر سطح گلوکز در این بیماران هستند.
دکتر خوزه فلورس، استاد دانشگاه ماساچوست و عضو این گروه تحقیقاتی می‌گوید: «قبلا 4 ژن دخیل در تنظیم متابولیسم گلوکز شناخته شده بودند. این مطالعه نشان داد که جهش یکی از این 4 ژن قادر است در ایجاد بیماری تیپ 2 نقش داشته باشد.» دکتر فلورس معتقد است: «نتایج چنین تحقیقاتی راه را برای درک بهتر مسیرهای تنظیم گلوکز هموار می‌کند.» در واقع شناخت دقیق‌تر عوامل ایجاد بیماری باعث پیدا کردن راه‌های بهتری هم برای درمان می‌شود.
بنابر نتایج این مطالعات، نقش اصلی و تعیین‌کننده در ایجاد این بیماری را ژنی به نام GIPR-A بر عهده دارد. در افراد عادی GIPR-A پروتئینی را تولید می‌کند که غذا خوردن باعث تحریک ترشح آن می‌شود. سپس این پروتئین موجب آزاد شدن انسولین می‌شود و در نتیجه قندخون بیش از حد افزایش پیدا نمی‌کند. در بیماران مبتلا به دیابت ساختار GIPR-A تغییراتی پیدا کرده که قادر نیست این پروتئین را به شکل طبیعی بسازد، بنابراین قندخون در این افراد بیش از حد نرمال بالا می‌رود.
در واقع بیماری دیابت به دو شکل به وجود می‌آید، یکی اینکه بدن قادر نباشد انسولین کافی ترشح کند و دیگر اینکه انسولین کافی ساخته شود ولی سلول‌های بدن قادر نباشند آن را شناسایی کنند و این هورمون بی‌تاثیر باقی بماند.
محققان فرانسوی معتقدند به جز ژن‌هایی که در این مطالعه کشف شده‌اند، حتما فاکتورهای ژنتیکی دیگری هم وجود دارند که روی بیماری دیابت اثرگذار هستند.
دکتر فلورس می‌گوید: «تاکنون فقط 10 درصد از ژن‌هایی که در تنظیم سطح گلوکز افراد سالم شرکت دارند شناسایی شده‌اند.» مطالعه بیشتر روی تغییرات این ژن‌ها و نیز تاثیرات متقابل ژن‌ها با محیط می‌تواند کمک بزرگی برای کشف زمینه ژنتیکی مرتبط با بیماری باشد.
بیماری دیابت به نوع زندگی، رژیم غذایی و بسیاری عوامل محیطی دیگر وابسته است. طبق آمارهای سازمان جهانی بهداشت (WHO) در حال حاضر بیش از 220 میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به این بیماری هستند. همچنین طبق همین آمارها یک میلیون انسان در هر سال توسط این بیماری کشته می‌شوند.
منبع:www.salamat.com
/ع
