اطلاعات، 14/1/81
هنر مقدس، هنری است که در عین کثرت و تنوع اوصاف، از نوعی «وحدت » درونی و ذاتی برخوردار است . وحدت عناصر تشکیل دهنده هنر مقدس، از آن روست که اثر هنری، مظهر یکی از اسمای حق می باشد . اما ظهور یک اسم، به معنی عدم ظهور سایر اسما نیست; لذا همه آثاری که حقیقتا مظاهر هنر مقدسند، از آن جهت که آیینه حسن و قداست واحدی هستند، وجوه افتراق و اختلافشان، عرفی و ظاهری و وجوه اشتراکشان، حقیقی و ماهوی است .
به اعتقاد عرفای اسلامی، «قلب » به معنای دگرگونی و تحول است و چون خداوند تجلیات گوناگون دارد، این قلب است که با تحولات خود می تواند حق را در همه مظاهر ببیند . این حضور و مشاهده توسط قوه خیال حاصل می شود و عالم خیال، از آن روی که عالم صور است، عالم هنر قدسی نیز هست . قرآن کریم خود را «تذکره » و انبیا را «مذکر» می نامد . این تذکر باید متوجه امری باشد که پیش تر وجود داشته است; وگرنه تذکر معنایی نخواهد داشت .
قرآن از محادثه ای میان خداوند و انسان حکایت می کند که در آن، خداوند درباره ربوبیت خود از انسان می پرسد و انسان تصدیق می کند . چون این محادثه، در بی زمانی رخ نموده است و نسبت امر بی زمان با همه قطعات زمان مساوی است، لذا می توانیم بگوییم که این دیالوگ هم اکنون نیز در حال انجام شدن است; اما آدمی با وجودی متشتت و قلبی ناآرام و گوشی پر از غوغا و همهمه نمی تواند آن صدای قدسی را بشنود . از آن جا که هنرمند، به هنگام دریافت صورت اثر و ایجاد آن، روح خود را با آن «عالم بی زمان » پیوند می زند، ما نیز با دیدن یا شنیدن آن اثر هنری با آن عالم بی زمان پیوند می خوریم و ندای ملکوتی خداوند را تصدیق می کنیم . پس به یمن هنر مقدس، زمین فروبسته ما خانه قدس می شود: بیت المقدس .
