سنّت و سیره رسول خدا(ص ) قرض گرفتن و دادن و ادای قرض به وجهی نیکو بود. خود حضرت بارها در ایام زندگی با برکتش ، قرض می گرفت و به وجه بهتر ادا می نمود:
کانَ(ص) یستَقْرِضُ الدَّراهِمَ الفَسُولَةَ (ای الرزیله) وَ یُردُّ الْجِیادَ.
حضرت درهم های معیوب را که قرض می گرفت هنگام بازپرداخت آنها را صحیح و سالم ادا می نمود.
سائلی نزد رسول خدا(ص) آمد و خیری طلب نمود. حضرت فرمود: کسی هست که به ما قرض دهد؟ یکی از انصار گفت: نزد من هست. رسول اکرم (ص) فرمود: چهار وسق (حدوداً معادل 6 کیلو) خرما به این سائل بده. چون خرما را به سائل داد، بعد از مدّتی نزد حضرت آمد و قرض خود را طلب نمود. حضرت هشت وسق خرما به این مرد داد. آن مرد انصاری گفت یا رسول الله (ص) من چهار وسق داده بودم. فرمود: چهار وسق دیگر را ما به تو بخشیدیم.
از عامربن عبدالله چهل هزار درهم قرض گرفت وقتی مالی به مدینه رسید. او را خواست و فرمود: «مال خود را بگیر، خداوند به مالت برکت دهد. پاداش قرض کردن وفا کردن است.»
7. مهلت به بدهکار و بخشش بدهی او حضرت در مورد بدهکاری نیز حساسیّت عجیبی داشتند و به شکل های مختلف مردم را به ادای قرض و بدهکاری خویش فرامی خواندند. از طرفی به مؤ منان سفارش می کردند که به مدیون و بدهکار فرصت کافی دهند. روزی به منبر رفت و بعد از حمد و ثنای الهی فرمود: حاضرین به غائبین برسانند، هر کس مدیون بیچاره خود را مهلت دهد خدا ثواب صدقه را به اندازه روزهایی که مال خود را وصول ننموده است به او خواهد داد.
فردی به نام کعب می گوید: کسی به من مدیون بود. او را در مسجد نگاه داشتم و نگذاشتم خارج شود. پیامبر(ص) آمد و به منزل خود رفت در حالی که هر دو نشسته بودیم. پس پیامبر در موقع شدت گرما، پرده منزل را بالا زد و فرمود: ای کعب شما تا حالا نشسته اید؟ گفتم: بله یا رسول الله (ص) پدر و مادرم به فدایت باد. فرمود: «نصفِ طلب خود را از او بگیر.» من هم نصف گرفتم و نصف دیگر را رها کردم.
در نقلی آورده اند جنازه مسلمانی را آوردند تا رسول خدا بر او نماز گزارد. پیامبر به اصحاب فرمود شما بر او نماز بخوانید. اصحاب گفتند: یا رسول الله (ص) چرا شما بر او نماز نمی گزاری ؟ فرمود: بدهکار مردم است. ابوقتاده گفت: من ضامن می شوم که قرض او را
ادا کنم. پیامبر فرمود آیا به طور کامل ادا خواهی کرد؟ ابوقتاده گفت: به طور کامل ادا خواهم کرد آنگاه پیامبر بر او نماز گزارد.
