«هر چه محبت همسر در قلب بنده زیادتر شود فضلیت ایمانش زیادتر میگردد.» (1)
(امام صادق علیهالسلام)
اوّلین قدم و مهمترین توشه در راه زندگی و آیین همسرداری، مودّت و محبّت است، همان مودتی که خداوند مهربان، به رایگان در دسترس زن و شوهر قرار داده. «و جعل بینکم مودةّ و رحمة»(2) و سعی زوجین باید در زنده نگه داشتن و حفظ آن باشد. برای موفقیت در روابط زناشویی درک فصلهای مختلف زندگی بسیار مهم است. زندگی فصلهای متفاوتی دارد. گاهی محبت به خودی خود روان و جاری است، ولی گاهی دسترسی به آن نیاز به تلاش و کوشش دارد.
روح و وجود ما برای ادامهی زندگی نیاز به محبت دارد، پس روح و جان خود و همسرمان را از محبّت لبریز کنیم. مگر نه این است که زن مظهر عطوفت و مهربانی است و اوست که زندگی را میسازد؟ پس او چون بهار، سخاوتمندانه و بدون چشم داشت محبت را به همسرش تقدیم میکند. چرا که ایثار و فضیلت را از فرهنگ اسلامی به خوبی آموخته است و میداند که به فرمودهی امام علیعلیهالسّلام: «الایثار اعلی المکارم» ایثار برترین صفات عالی انسانی است.(3)
1- ابراز محبت
قال رسولالله صلیالله علیه وآله وسلم:
افضل الناس منّة من بدأ بالمودّة.
شایستهترین کس به منّتگذاری کسی است که در دوستی و محبت نسبت به طرف خود پیشی گیرد.(4)
محبّتی که در دل احتکاروزندانی شود ،اثر بخش نیست. محبّت باید در رفتاروگفتاروعملجاری شود وبروزکند و«مودّت» یعنی این،یعنی ابراز محبّت وعلاقه.
جلوههای بروز محبت در زندگی بسیار متفاوت و گوناگون است. حسن خلق و خوش رویی، نرم خویی و مهربانی، ادب در کلام و رفتار، توجّه و لبخند، درک و فهم طرف مقابل، حسنجویی و مثبت اندیشی، احترام و قدردانی ... همه و همه از مصادیق مودت و محبت است.
از رسول خدا صلیالله علیه واله و سلم پرسیدند:
ما افضل ما اعطی المرء المسلم؟ قال: الخلق الحسن.
بهترین هدیهای که به شخص مسلمان داده شده خوش اخلاقی است.(5)
چرا به زنان سفارش شده که هنگام آمدن همسر به استقبالش بروید و در را به رویش بگشایید و بدینگونه نشان بدهید که منتظر او بودهاید؟ زیرا این رفتار نیز نشانهای از مودّت است؛ و طی کردن همین فاصلهی کوتاه و استقبال و مشایعت همسر، نشانهی محبّت و محبّت آفرینی است، صورت زیبا تسخیر کننده نیست، آنچه تسخیر میکند دل مهربان و شوهر دوست زن است. و امام رضاعلیهالسلام چنین زنی را غنیمت میشود و رسول خاتم صلیالله علیه وآله و سلم: او را بهترین زن میداند.
زندگی که در آن بخواهیم روابط عاطفی حکمفرما باشد، مانند باغی است که با ارزشترین موهبت یعنی «خودمان» را به امانت میگذاریم تا به رشد و شکوفایی برسد.
هرگز گمان مبرید که با ابراز علاقه قدر و منزلت شما کم میشود، بلکه به عکس با نثار محبّت، به کمال و بالندگی خواهید رسید.
برای همسر خود مادری کنید. به قول یکی از نویسندگان «مردان،کودکان بلند قد هستند و احتیاج به محبت مادری دارند. چون کودک به خوبی میداند قلب مادر در منزل برای دیدار وی میتپد و چشمش به انتظار اوست».
مرد برای حرکت و پویایی به محبّت زن نیاز دارد و محبّت صادقانه و حقیقی، تنها نیرویی است که مرد را به زندگی امیدوار و پر تلاش نگاه میدارد.
به فرمودهی پیامبراکرم صلیالله علیه وآله و سلم: بهترین زنهای شما آنهایی هستند که دارای محبّت باشند.
2- قدرشناسی
لئن شکرتم لازیدنّکم.(6)
پس از ابراز محبت و بیان شیفتگی و نشان دادن احساسات و عواطف عالی خود، گام بعدی قدردانی و احترام نسبت به همسر است که از جلوههای ظهور و بروز محبت میباشد. امام صادق علیهالسلام فرمودهاند: هر زنی که به شوهرش احترام کند و آزار و اذینش نرساند، خوش بخت و سعادتمند است.
دقت داشته باشیم که همیشه قدرشناسی خویش را در مقابل محبتهایی که همسرمان به ما میکند، آشکارا ابراز کنیم که «لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق» در این صورت است که او محبت ما را حس میکند .قدردانی از همسر بهترین شیوه جلب محبت مرد است.
منتظر نباشیم که در مقابل کار بزرگ و غیر منتظرهای از همسر خود تشکر کنیم؛ بلکه بیاموزیم تا در برابر هر کار کوچکی توجه نشان داده و قدردانی خویش را ابلاغ کنیم. با لبخند و بیان تشکر، زن میتواند احساس رضایت خویش را از مرد نشان دهد. مرد نیاز به این قدردانی و تشویق دارد تا بتواند همچنان محبّتش را ارائه دهد. او نیاز دارد تا بداند وجودش موثّر است و کارهایش زندگی را بهتر مینماید. اگرمردها بدانند که آنچه برای زن انجام میدهند، مهم و با ارزش است. بیشتر و بیشتر بر تلاش خویش میافزایند و به تدریج میآموزند تا به کارهای کوچک هم به همان اندازهی کارهای بزرگ ارزش دهند.درمقاله ی بعد به بحث گذشت و صبوری می پردازیم.
ادامه دارد...
پی نوشت :
1- وسائل، ج 14، ص 11.
2- توضیح مودة: ودّ محبت به چیزیست، و آرزو داشتن به آن و یا هر دو معنی در این واژه به کار میرود زیرا تمنی که آرزو داشتن و دریافت چیزی نمودن است یا متضمن و دربرگیرنده معنی دوستی است (زیرا دوستی از سه مرحلهی نیاز، شناخت و سپس عشق و محبت میگذرد) و یا معنی خواستن و تمایل شدید به رسیدن و به دست آوردن چیزیست که دوستش دارند. در آیهی 21 روم و 96 مریم اشاره به چیزیست که میانشان الفت و دوستی یاد شده را ایجاد میکند و آن خدای رحمان است.
مفردات راغب، ج3، ص 431.
3- غررالحکم، ص 986.
4- میزان الحکمة ج2، ص 938.
5- چهل حدیث، ص 189.
6- سورهی ابراهیم، آیهی 7.
منبع: سایت تبیان/س