احتمالاً اکثر شمان تمامی دلایل منع استعمال دخانیات از جمله سرطان ریه، بیماری های قلبی، امید به زندگی کمتر و... را شنیده اید. با این حال سیگار کشیدن ممکن است برای شما تسکین دهنده استرس بوده و لذت بخش باشد. بنابراین شما مایل نیستید سیگار را به عنوان یک دوست قدیمی حتی بعد از ضایعه نخاعی هم کنار بگذارید. با اینکه علیرغم تمامی مدارکی که در مورد ضررهای سیگار کشیدن وجود دارد ممکن است شما خیلی راحت آن را مصرف کنید. از طرف دیگر ترک سیگار هم غالباً خیلی مشکل می باشد.
مصرف سیگار ظرفیت کل ریه ها را که در اثر ضایعه نخاعی کاهش یافته کمتر می کند و باعث تقلیل مقدار اکسیژن موجود در جریان خونی می شود که مسؤولیت غذارسانی به بافت ها و تأمین انرژی عضلات را به عهده دارد. علاوه بر آنها سیگار کشیدن می تواند خطر بروز سرطان مثانه را بیشتر از گذشته افزایش دهد.
وقتی که ما به نقس کشیدن فکر می کنیم، معمولاً در مورد کشیدن هوا به داخل ریه ها می اندیشیم. اما اغلب اوقات به خصوص در مورد افراد نخاعی و به ویژه هنگام سیگار کشیدن، موضوع خارج کردن هوا از ریه ها می تواند مهم تر باشد ...چرا؟
به خاطر اینکه تشکیل مخاط و ترشحات مختلف در ریه ها می تواند منجر به بروز مشکلاتی گردد. استعمال دخانیات می تواند سبب افزایش تولید مخاط گشته و در نتیجه باعث بروز احتقان (گرفتگی ریه ها) شود. در حالت طبیعی، مخاط های تشکیل شده با سرفه کردن از ریه ها خارج می شوند. با این وجود در ضایعات سینه ای، عضلاتی که مسئول سرفه کردن هستند، آسیب می بینند. ناتوانی در انجام سرفه کردن می تواند منجر به آتلکتازیس (Atelectasis) شود که در واقع اضمحلال کیسه های هوایی (که شبیه لانه های زنبور هستند) را در پی دارد و در نتیجه آن ترشحات نمی توانند در ریه ها به دام بیافتند و در نهایت ترشحات حاصله می توانند منجر به ایجاد پنومونی (عفونت ریه) شوند که یکی از شایع ترین علل بیماری و مرگ افراد نخاعی محسوب می گردد. در واقع سیگار کشیسدن تولید مخاط ها را افزایش داده و باعث احتقان می گردد.
علاوه بر این، سیگار کشیدن باعث افزایش ناتوانی سرفه کردن و دفع ترشحات مذکور می شود. مطالعه ای بر روی 165 نفر از افراد نخاعی انجام شده نشان داده است که مقدار هوایی که سیگارهای تحت نظر می توانستند از طریق سرفه کردن از ریه هایشان بیرون کنند و همچنین قدرت توانایی آنها در دفع ترشحات به طور قابل ملاحظه ای کمتر است. مصرف سیگار در افرادی که قبلاً در معرض خطر احتقان و عفونت ناشی از آسیبشان قرار داشته اند باعث افزایش خلط و ترشحات شده و حتی آنان را بیشتر در معرض خطر قرار می دهد.
همزمان با افزایش سن، ظرفیت تنفسی و حجم ریه ها کاهش پیدا می کند که این موضوع به علت کاهش قابلیت ارتجاعی ریه ها و عضلات دیواره قفسه سینه می باشد. این تغییرات ایجاد شده باعث می گردد که توانایی بدن در مقابله با عفونت ها، کاهش یابد.
آسیب نخاعی، موضوعات دیگری را به طور ذاتی به دنبال دارد از جمله:
-افزایش وزن: که می تواند باعث گردد تنفس مشکل تر انجام شود.
-کاهش فعالیت های بدنی: که به طور کلی می تواند منجر به کاهش ظرفیت تنفسی گردد.
-مشکلات مربوط به وضعیت استقرار شانه ها یا خمیدگی بدن: که می تواند باعث کم شدن ظرفیت ریه ها شود.
-تغییر در نوع یا شدت اسپاسم که باعث آسیب به قفسه سینه یا عضلات تنفسی می شود.
-تعداد بروز عفونت های تنفسی و شدت آنها به دلیل کاهش توانایی در سرفه کردن افزایش می یابد.
-تمامی تغییرات مذکور، افراد نخاعی را بیشتر در معرض خطر مشکلات تنفسی قرار می دهند، همانطور که در مورد افزایش سن نیز مطرح هستند. سیگار کشیدن نه تنها باعث تشدید عوارض می شود بلکه عاملی برای افزایش خطرات است.
آیا با مصرف سیگار پوست نیز ممکن است آسیب ببیند؟
احتقان و عفونت ریه تنها عوارض حاصل از مصرف سیگار نیستند. مطالعات انجام شده، ارتباط بین سیگار کشیدن و افزایش وقوع زخم های فشاری و نیز طولانی تر شدن زمان بهبودی آنها را نشان می دهند. به طوریکه گاهی اوقات جهت درمان آنها نیاز به جراحی پوست است.
مطالعه ای که بر روی 38 نفر از افراد نخاعی به طور تخصصی انجام شده است نشان داده است که سیگاری ها از نظر میزان وقوع و شدت زخم های فشاری نسبت به غیر سیگاری ها بیشتر در معرض خطر هستند. طی این تحقیقات مشخص گردید که از میان فاکتورهای مختلف دیگر از جمله دیابت، نوع تشکچه مورد استفاده، نوع ضایعه (از نظر کامل یا ناقص بودن)، اسپاسم، وزن بدن، میزان توانایی فرد در حفظ پوست خود ممکن است در بروز مشکلات پوستی نقش داشته باشند، مصرف سیگار حتی بیشتر از عوامل ذکر شده می تواند در ایجاد زخم های فشاری اهمیت داشته باشد.
چرا؟...
به طور کلی گردش خون ضعیف می تواند منجر به آسیب پوستی گردد...
سلامتی پوست به گردش خون مناسب که غنی از اکسیژن است، بستگی دارد و این گردش خون مناسب است که می تواند مواد مغذی را به پوست برده و مواد زائد را از آن دور نماید. به طور کلی مصرف سیگار، به ویژه به دلیل نیکوتین موجود در آن، باعث کاهش شدید گردش خون در بدن می گردد. به علاوه سیگار کشیدن منجر به تولید مونوکسید کربن می شود که شدیداً سبب نارسایی اکسیژن ورودی به خون می گردد.
به عبارت دیگر، مصرف سیگار نه فقط باعث کاهش جریان خون به پوست می شود، بلکه عدم کفایت دفع مواد زائد نیز زمینه خوبی را برای ایجاد زخم های فشاری فراهم می آورد. در حقیقت، این موضوع همان چیزی است که در موقع تأثیر نامناسب فشار وزن بدن هنگام استفاده از تشکچه نامناسب یا پوشیدن کفش های خیلی تنگ اتفاق می افتد... و در واقع همین عوامل نیز باعث می شوند که بهبودی آهسته صورت گیرد. همین که زخم فشاری ایجاد شد، ضعیف بودن جریان خون و کم بودن اکسیژن نیز باعث کند شدن بهبودی زخم خواهد شد. ارتباط بین مصرف سیگار و به تعویق افتادن بهبودی زخم به وسیله بسیاری از جراحان مورد توجه قرار گرفته است. انجام مطالعات معدود نشان داده اند که سیگار کشیدن خطر مرگ نسوج پوست را بعد از جراحی افزایش می دهد. این موضوع نشان می دهد که استعمال سیگار نه فقط کمک می کند که فرد نخاعی زخم فشاری بگیرد بلکه ظاهراً به بقای زخم نیز کمک می کند.
در نهایت اینکه:
ظاهراً ارتباط بین سیگار کشیدن و عوارض مختلف قلبی هر روز بیشتر می شود. چنانچه همه شما مطالعه داشته اید، خطر بروز سرطان مثانه نیز درمیان افراد نخاعی بیشتراست: یعنی در حدود 53 در حالیکه بین عموم مردم این میزان 51/1 می باشد. مشخص شده است که سند های دائمی خطر بروز سرطان مثانه را 3/8 بار نسبت به افراد نخاعی که از این سوندها استفاده نمی کنند افزایش می دهند. که البته این موضوع با مصرف سیگار به عنوان یک عامل مؤثر در سرطان (که در ادرار وارد می شود)، افزایش پیدا می کند.
زندگی همراه با آسیب نخاعی با خطرات زیادی همراه است. احتمال بروز مشکلات پوستی یا عوارض تنفسی در افراد نخاعی خیلی بیشتر از دوره قبل از آسیب است و همراهی ضایعه نخاعی و مصرف سیگار علیرغم آنچه تصور می رود احتمال آسیب ها را به مقدار بسیار زیادی بالا می برد.
منبع:«اثرات مصرف سیگار در افراد آسیب نخاعی» -مترجم: مهندس عباس کاشی
منبع:نشریه از نو، شماره 7و8.