شهریور 1335 آغازش بود و انجامش نیز مرداد ماه 1383؛ روستازاده‌ای که با سادگی و صفایش در دل‌ها ماندگار شد. حال هشت سال از درگذشت سهرابِ «دزدان مادربزرگ» که ملتی را شیفته سادگی‌اش کرده بود می‌گذرد، با اینحال در تمام این سال‌ها یاد و نامش زنده مانده است. برای مرور دوباره خاطرات ماندگار این هنرمند فقید سینمای ایران، با بنیتا همراه باشید.
زنده یاد حسین پناهی
این روزها اشعار و خاطره‌ی بازی‌های «حسین پناهی» همه‌جا هستند و یادآور پاکی و بی‌آلایشی بازیگر، شاعر، و نویسنده‌ای‌اند که این ویژگی را در چهره معصومش در نقش‌های تلویزیونی و قلم بی غل و غشش در شعرها و نوشته‌هایش متبلور می‌کرد.
پناهی به دلیل فیزیک شکننده و کودکانه اش، نحوه خاص سخن گفتن، طنز تلخش و سادگی و خلوصی که از رفتارش می‌بارید، بازیگر نقش‌های خاصی بود. اما او در نهایت شاعر بود و این شاعرانگی در ذره ذره جانش نفوذ داشت.
«حسین پناهی»، بازیگر، نویسنده، شاعر و کارگردانی بود که کودک درونش همواره زنده بود و همین ویژگی‌اش باعث شده بود تا بازی و لحن کلامش به دل هر مخاطبی بنشیند و او را به چهره ماندگاری تبدیل کند.
زنده یاد، «حسین پناهی» در ششم شهریور 1335 در روستای دژکوه در استان کهگیلویه و بویراحمد زاده شد. پس از اتمام تحصیل در بهبهان به توصیه و خواست پدر برای تحصیل به مدرسه آیت‌الله گلپایگانی رفت و بعد از پایان تحصیلات برای ارشاد و راهنمایی مردم به محل زندگی‌اش بازگشت، بعد از چند ماه فعالیت در کسوت روحانی، به تهران مهاجرت کرد و در چهار سال مدرسه هنری آناهیتا درس خواند و دوره بازیگری و نمایشنامه‌نویسی را گذراند.
پناهی بازیگری را نخست از مجموعه تلویزیونی «محله بهداشت» آغاز کرد. سپس چند نمایش تلویزیونی با استفاده از نمایشنامه‌های خودش ساخت که مدت‌ها از دیده‌ها پنهان ماند. سرانجام با پخش نمایش «دو مرغابی در مه» از تلویزیون که علاوه بر نوشتن و کارگردانی، خودش نیز در آن بازی می‌کرد، به غایت خوش درخشید و با پخش نمایش‌های تلویزیونی دیگرش، طرف توجه مخاطبان خاص قرار گرفت. نمایش‌های «دو مرغابی در مه» و «یک گل و بهار»، به دفعات، بنا به درخواست مردم از تلویزیون پخش شد و حسین پناهی در دهه‌ی شصت و اوایل دهه هفتاد، یکی از پرکارترین و نوآورترین نویسندگان و کارگردانان تلویزیون به شمار می‌آمد.
حسین پناهی
«آنا پناهی»، دختر مرحوم حسین پناهی گفت: «امیدوارم که مسئولان قدر دیگر هنرمندان را تا زنده هستند، بدانند.» وی با بیان اینکه «ما به عنوان فرزندان حسین پناهی از مسئولان هیچ انتظاری نداشته و نداریم»، افزود: «به هر حال هنرمندان به میزان فعالیت‌ها و آثار هنری‌شان در جامعه و در بین مردم جایگاه دارند شاید که هیچ وقت این توقعات از سوی خودشان عنوان نشود اما فکر می کنم چندان در زمان حیاتشان به آنها رسیدگی نمی شود و یا حمایتی از آنها صورت نمی گیرد.»
پناهی بیان کرد: «بعد از مرگشان هم هر چند ظاهرا دیگر مهم نیست، ولی آن طور که شایسته است به آنها توجهی نمی شود؛ با این وجود صد البته آنچه که جایگاه و عیار آثار هنری را معین می کند مردم و جامعه هستند و آنها برای هنر یک هنرمند و اثرش ارزش و اعتبار به وجود می آورند.»
دختر مرحوم حسین پناهی خاطرنشان کرد: «حسین پناهی چه در زمان حیاتش و چه بعد از رفتنش همیشه مورد توجه و حمایت مردم و هم استانی هایش بوده و هست و مرحوم همیشه از آن به عنوان یکی از با ارزش ترین داشته هایش یاد می‌کرد، چرا که دردها و رنج‌ها و دغدغه‌هایش را با آنها یکی می‌دانست و همیشه سعی می‌کرد تا در انتقال از درک و دریافتش از دردها و سختی‌ها و کمبودها با آنها صادق باشد.»
وی تصریح کرد: «امیدوارم که مسئولان قدر دیگر هنرمندان را تا زنده هستند، بدانند و هنرمند و هنر را شخصی ندانند، بلکه هنر و اندیشه او را به عنوان امری در راستای اعتلای جایگاه هنر و هنرمند بدانند.»
پناهی ادامه داد: «از دوستداران حسین پناهی می خواهم تا او را به استناد به نوشته و آلبوم هایش بخوانند و بشنوند.»
دختر مرحوم حسین پناهی تاکید کرد: «آثاری همچون شعر، نمایشنامه، فیلمنامه و سایر موارد از پدرم وجود دارد که هنوز چاپ نشده است.»
وی با بیان اینکه حفظ و نگهداری از آثار مرحوم حسین پناهی کاری است که به تنهایی نمی شود آن را انجام داد یعنی تنها خانواده باشد، عنوان کرد: «بلکه کمک و همت همه دوستداران حسین پناهی را می طلبد به این صورت که ما آثار ایشان را بدون دخل و تصرف و کم و زیاد بتوانیم اشاعه بدهیم و از نشر جعلیات به نام ایشان که این روزها کم هم نیست جلوگیری کنیم .»
پناهی اضافه کرد: «بارها در تهران، دیگر استانهای کشور و در استان کهگیلویه و بویراحمد مراسم گرامیداشت برای پدرم برگزار شد که از همه بابت این مراسم ها ممنون هستیم .»
حسین پناهی روز چهاردهم مرداد ماه سال 83 در منزل مسکونی‌اش به دلیل سکته قلبی درگذشت و او در هنگام مرگ، 49 ساله بود.
«گذرگاه»، «گال»، «تیرباران»، «هی جو»، «نار و نی»، «در مسیر تندباد»، «ارثیه»، «راز کوکب»، «مهاجران»، «چاووش»، «سایه خیال»، «اوینار»، «هنرپیشه»، «مرد ناتمام»، «روز واقعه»، «آرزوی بزرگ»، «قصه‌های کیش»، «بلوغ»، «مریم مقدس» و «بابا عزیز» از جمله فیلم‌های سینمایی حسین پناهی است. «گرگها»، «آواز مه»، «محله بهداشت»، «بی بی یون»، «روزی روزگاری»، «مثل یک لبخند»، «ایوان مدائن»، «خوابگردها»، «هشت‌بهشت»، «قهرمان کیه»، «امام علی»، «همسایه‌ها»، «آژانس دوستی»، «دزدان مادر بزرگ»، «آئینه خیال»، «کوچک جنگلی»، «آشپزباشی»، «روزگار قریب»، «آقا فرمان»، «یحیی و گلابتون»، «شلیک نهایی»، «رعنا» مجموعهٔ‌های تلویزیونی است که حسین پناهی در آنها ایفای نقش کرد.
کتاب‌های حسین پناهی شامل «من و نازی»، «ستاره‌ها»، «چیزی شبیه زندگی»، «بی بی یون»، «سلام خدا حافظ»، «سالهاست که مرده ام»، «افلاطون کنار بخاری»، «نامه هایی به انا»، «من و نازی»، «دو مرغابی در مه»، «کابوس‌های روسی»، «به وقت گرینویچ» و «نمیدانم ها» می‌شود که علاوه بر اینها سه اثر «سلام خداحافظ» و «ستارها». و«راه با رفیق » با شعر و صدای حسین پناهی نیز منتشر شده‌است.
نامزدی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (در مسیر تندباد) در سال 1367، برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد (سایه خیال) در سال 1369و نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (مهاجران) در سال 1371 برخی از جوایز مرحوم حسین پناهی است. تله‌تئاترهای حسین پناهی شامل «چیزی شبیه زندگی» و «دو مرغابی در مه» است.
