بیشترین احتمال وقوع حمله ی قلبی چه زمانی است ؟

بیماری قلبی، از جمله حمله قلبی قاتل شماره یک انسانها در جهان است خطر حمله قلبی، در یک شخص به عوامل مختلفی چون ورزش، مصرف سیگار، رژیم غذایی، اضافه وزن، ژنتیک بستگی دارد. اما ضرباهنگ شبانه روزی بدن نیز نقش مهم را ایفا می کند که باعث می شود در ساعات مشخصی هر شخص استعداد بیشتری برای آسیب دیدن داشته باشد.
خطرناک ترین زمان برای حمله قلبی و برای تمام حالات اضطراری قلبی عروقی، شامل ایست ناگهانی قلب، پارگی یا اتساع آئورت، انسداد جریان خون ریوی و سکته، صبح و در طول آخرین مرحله خواب است. یک گروه از دانشگاه هاروارد متوجه شدند متوسط بیشترین حملات قلبی بین ساعت 6 صبح، چیزی در حدود 40 درصد است. اما اگر تنها سه ساعت اول پس از بیدار شدن را در نظر بگیریم، این میزان خطر سه برابر خواهد بود.
سیستم قلبی عروقی از یک الگوی روزانه پیروی می کند که به صورت طبیعی، نوسان دارد. طرز عملکرد قلب، نشان دهنده تغییرات روزانه است. بدین شکل، یک حمله قلبی به عدم تعادل بین افزایش نیاز ماهیچه های قلب بستگی دارد و متاسفانه بعضی از فعالیت های قلب در اولین ساعتهای روز نیاز به رسیدن اکسیژن بیشتری دارند ؛ از خواب بیدار شدن و آغاز فعالیت های فیزیکی، حداکثر هورمون آدرنالین، کورتیزول (که باعث افزایش فشار خون و بالا رفتن سطح قند خون می شود) و یک افزایش دیگر در فشار خون و ضربان قلب در اثر کاتکول آمین ها (آدرنالین و نورآدرنالین)، باعث یکباره بالا رفتن فعالیت قلب در هنگام از خواب برخاستن می شود. تمام این عوامل باعث افزایش ناگهانی مصرف اکسیژن شده، اما همزمان، باعث تنگ شدن رگها نیز می شود. پس، در این حالت شما رگهای تنگ شده ای دارید که جریان خون به سمت شریان های قلب را نیز کاهش می دهد.
لخته شدن خون می تواند مسیر رگها را مسدود کند و در نتیجه خون رسانی به قلب با اختلال مواجه خواهد شد. وقتی ما از خواب بر می خیزیم، پلاکتهای خون، ذراتی که باعث ایجاد لخته می شوند، به رگها چسبیده اند. به طور معمول در بدن یک سیستم داخلی وجود دارد که باعث تجزیه و حل شدن این لخته ها می شود. اما در صبحگاه، فعالیت سیستم تجزیه فیبرین کاهش می یابد. پس، بدن استعداد بیشتری در ایجاد لخته هایی دارد که شریان قلب را مسدود کند. در این راستا، خون رسانی به قلب کاهش یافته و این در حالی است که بدن نیاز به جریان خون بیشتری دارد.
تمامی این تغییرات برای کسانی که کاملا سالمند، خطرناک نیست. اما برای کسانی که مشکل کوچکی در شریان های قلب دار ند، اگر این تغییرات همزمان رخ دهد و او در پیک شروع فعالیت های بدنی قرار گیرد، نتیجه این خواهد بود که خطر بالاتری در بروز حمله قلبی در اولین ساعات صبح برای او وجود خواهد داشت.
معمولا در طول شب سیستم قلبی عروقی نیز خواب است، منظور این است که فشار خون و ضربان قلب کاهش
می یابد، اما در آخرین مرحله خواب، حرکت سریع چشمان در هنگام خواب که بر این باوریم بیشترین خواب دیدن در این زمان اتفاق می افتد، دوره پرخطری برای سیستم قلب و عروق است، زیرا وقتی خواب می بینید، فعالیت سیستم عصبی و ارادی شما افزایش می یابد، حتی بیشتر از زمانی که بیدارید.
احتمالا هر کدام از ما به یاد می آوریم که گاهی صبحها که از خواب بیدار می شویم، بسیار خسته ایم. دلیلش این است که در خواب دویدن یا با خطری مواجه می شده ایم. در این مرحله قلب شما به سرعت می تپد، پس به اکسیژن بیشتری نیازد دارد. و به دلایل مشابه، وقتی که از خواب بر می خیزید، این فعالیت برای شما خطرناک است، البته در صورتی که مشکل عروقی داشته باشید.
مردم نمی توانند این سلسله وقایع و تاثیرات بیولوژیکی بدنشان را به آسانی کاهش دهند. برای مثال، شما نمی توانید خطر صبحگاهی را با دیرتر بیدار شدن کاهش دهید.
بعضی از محققان آزمایشاتی انجام داده اند، و در آن از افراد خواسته اند بعد از بیدار شدن، چهار ساعت در رختخواب بمانند و سپس از جا برخیزند، اما همین اتفافات بعد از این چهار ساعت روی داد. به این دلیل که خطر مورد نظر به فعالیت های ما بستگی دارد. اما نباید از تغییرات کاتکول آمین ها و فشار خون در صبح ترسید. زیرا اینها اثر بخشی از فیزیولوژی ماست و برای افراد سالم مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
پزشکان در هنگام درمان باید خطر صبحگاهی را در نظر داشته باشند. معمولا افراد صبح پس از بیدار شدن داروهای فشار خون مصرف می کنند، اما این ساعت، بخودی خود ساعت افزایش خطر و از بین رفتن اثر قرصی است که شب مصرف شده است، پزشک باید مطمئن باشد قرصی که تجویز می کند. در زمانی که بیمار بیشترین نیاز به آن را دارد نیز اثر گذار باشد. اما این بسادگی این نیست که از بیمار بخواهیم تا قرصها را بجای صبح، شب قبل از رفتن به رختخواب مصرف کند. زیرا در طول خواب ضربان و فشار خون کاهش می یابد. و با مصرف قرص اگر این فشار کم، کمتر نیز شود، خون رسانی به مغز کاهش یافته و این نیز خطرناک خواهد بود.
منبع: ماهنامه اطلاعات علمی شماره 364