بچه که بودیم، ظهرهای تابستان وقتی هیچ چیزی گرمای هوا را کم نمی‌کرد و اشتهای همه ما به دلیل گرما به اصطلاح کور شده بود، یک غذای تابستانی خنک و خوش‌مزه نوید خوردن ناهاری دلپذیر به ما می‌داد که موجب می‌شد هم گرمای هوا را از یاد ببریم و هم اشتهای کور شده‌مان آن‌قدر تحریک شود که بتوانیم یک کاسه آبدوغ‌خیار دست ساخت مادر را با ولع هر چه تمام‌تر بخوریم. تزیین نعناع و شوید و گل محمدی با نقش و نگارهای با سلیقه مادر روی کاسه سفالی آبی، از خاطره‌های تکرار نشدنی کودکی ماست.
آب‌دوغ خیار غذایی ساده است که از مخلوط دوغ ترش یا ماست، خیار رنده شده، سبزی‌های معطر، یخ و نان به عنوان اجزای اصلی و گردو، خامه، ترخون، ریحان، نعناع و کشمش به عنوان اجزای فرعی به صورت سرد تهیه میشود. با توجه به مواد غذایی استفاده شده در این غذای سنتی و توجه به اینکه به صورتی از تمام گروه‌های مواد غذایی از جمله نان در گروه نان و غلات، ماست از گروه شیر و لبنیات، سبزی‌ها و میوه‌ها و... در تهیه آن استفاده میشود، می‌توان نتیجه گرفت که این غذا ، غذایی کامل است. این غذا برای فصول گرم سال مناسب است و عطش را رفع می‌کند. ارزش غذایی و سلامت این غذای سنتی با توجه به مواد غذایی که در تهیه آن استفاده میشود، زیاد است.
ارزش ماست
ماست یکی از قدیمی‌ترین فرآورده‌های شیر است که نقش مهمی در تأمین کلسیم و پروتئین مورد نیاز بدن دارد. هر چند در ضمن فرآیند حرارتی، پاره‌ای از ویتامین‌های موجود درشیر کاهش می یابند، اما بعضی از این ترکیبات به وسیله باکتری‌های ماست در ضمن فرآیند تولید، به مقدار قابل توجهی ساخته می‌شوند. محققان زیادی ادعا کرده‌اند که رابطه مستقیمی میان مصرف ماست وافزایش طول عمر وجود دارد. از آن جمله طول عمر قبایل ساکن در بلغارستان را با مصرف زیاد ماست مرتبط دانسته‌اند.
هضم ماست آسان‌تر از شیر است. ماست منبع غنی از کلسیم است. 250میلی‌لیتر ماست دارای 450 میلی‌گرم کلسیم است. این مقدار می‌تواند نصف نیاز کودکان و30 تا 40 درصد نیاز کلسیم بزرگسالان را برطرف کند. باید در نظر داشت که حضور باکتری‌های زنده در ماست، سبب افزایش جذب کلسیم در بدن میشود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که مقدار جذب کلسیم از 250 میلی‌لیتر ماست در مقایسه با همین مقدار شیر بیشتر است.
در هر250 میلی‌لیتر ماست تقریبا 10 تا 14 گرم پروتئین موجود است که تقریبا برابر با 20 درصد نیاز روزانه است. همچنین عملیات تخمیر باکتری‌های ماست سبب سهولت تسهیل جذب پروتئین‌ها میشود. به این دلیل، پروتئین‌های ماست را پروتئین‌های پیش هضم شده می‌نامند. این غذای دوستدار سلامت با تقویت باکتری‌های مفید ساکن روده، موجب افزایش سلامت دستگاه گوارش میشود و با خنثی‌سازی برخی ترکیبات مضر صفراوی، از تحریک جدار روده‌ها کاسته و احتمال بروز تومور روده را کاهش می‌دهد. کلسیم موجود در ماست نیز موجب رشد بی‌رویه سلول‌های پوششی روده بزرگ میشود. یک بررسی نشان داده است که بروز سرطان روده در افرادی که کلسیم بیشتری مصرف می‌کنند، کمتر است و مطالعه دیگری نشان داده که متوسط ورودی 1200 میلی‌گرم کلسیم در روز به بدن، سبب کاهش چشم‌گیر شیوع و بروز سرطان روده بزرگ میشود. ماست با ایجاد شرایط مناسب بیولوژیکی، موجب جذب بهتر برخی موادغذایی میشود که از جمله آنها می‌توان به افزایش جذب کلسیم و ویتامین‌های گروه اشاره کرد. متخصصان در هنگام مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، مصرف ماست را توصیه می‌کنند زیرا اغلب آنتی‌بیوتیک‌ها موجب نابودی باکتری‌های مفید دستگاه گوارش شده و به دنبال آن سبب اختلال در کار دستگاه گوارش می‌شوند. ماست می‌تواند به برگشت شرایط طبیعی روده ها کمک کند. توصیه شده در هنگامی که قرار است بیمار بیش از دو هفته آنتی‌بیوتیک مصرف کند، حداقل 250 میلی‌لیتر ماست را در رژیم غذایی روزانه خود قرار دهد همچنین مصرف روزانه 250 میلی‌لیتر ماست حاوی باکتری‌های زنده، سبب کاهش تعداد قارچ‌ها و مخمرهای بیماری‌زا در دستگاه تناسلی زنان شده و شیوع عفونت ناشی از این ارگانیزم‌ها را کاهش می‌دهد. تحقیقات نشان داده که ماست می‌تواند سبب کاهش کلسترول خون شود. در کودکانی که دچار بیماری سوءجذب هستند، ماست به جذب دو ترکیب مهم غذایی پروتئین‌ها و مواد‌معدنی کمک می‌کند. اسید‌لاکتیک موجود در ماست موجب سهولت جذب و هضم این ترکیبات مغذی میشود
محققان توصیه می‌کنند که برای کاهش وزن باید مصرف ماست در رژیم غذایی گنجانده شود. بسیاری از افرادی که برای لاغر شدن رژیم غذایی دارند، فرآورده‌های لبنی را از فهرست مواد غذایی حذف می‌کنند. این در حالی است که محققان دریافتند که ماست در واقع توانایی بدن را برای سوزاندن چربی‌ها تقویت کرده و حفظ عضلات در وضعیت مناسب را تسهیل می‌کند. افرادی که در رژیم غذایی خود ماست کم چربی را می‌گنجانند، بیشتر از افرادی که فقط دریافت کالری خود را کم می‌کنند، کاهش وزن دارند.
ارزش غذایی کشمش
انگور خشک شده که همه به نام کشمش می‌شناسند، قرن‌ها پیش به وجود آمده است. کشمش در ایران و مصر در دو هزار سال پیش از میلاد، تولید شده بود. کشمش در روم به عنوان جایزه برای افرادی که محل‌های عبادت را تزیین می‌کردند و برای برندگان مسابقات ورزشی استفاده می‌شد.
کشمش، میوه خشک مغذی است که در تمام سال یافت میشود. این ماده غذایی پرانرژی، کم‌چرب و کم‌سدیم است. بنابراین برای افرادی که رژیم‌های کم‌سدیم را باید رعایت کنند، خوردن کشمش بسیار مفید است. کشمش دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی است و از تخریب سلولی جلوگیری می‌کند و در سلامت استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی استخوان نقش مهمی بر عهده دارد، به همین دلیل مصرف آن برای زنان پیش از یائسگی بسیار مفید است. کشمش منبع خوب ویتامین و هورمون استروژن بوده و برای سلامت دندان و لثه بسیار مفید است. کشمش منبع خوب ویتامین ها و مواد معدنی است. عناصر و ویتامین‌هایی همچون آهن، پتاسیم، کلسیم و ویتامین در کشمش موجود است. کشمش محتوی مقدار زیادی آهن است. 600 گرم کشمش، 90 درصد آهن مورد نیاز روزانه بدن را تأمین می‌کند. 100 گرم کشمش در حدود 88/1میلی گرم آهن دارد، در حالی که 100 گرم گوشت گاو بین دو تا چهار میلی‌گرم آهن دارد. همچنین منبع خوب فیبر، آنتی اکسیدان و همچنین منبع خوب انرژی است.
ارزش غذایی گردو
مغز گردو از جمله مغزهای پرچرب است که نه تنها یکی از مقوی‌ترین اجزای آجیل‌ها به شمار می‌آید بلکه در پخت بسیاری از شیرینی‌ها، دسرها و همچنین بعضی غذاها مورد استفاده قرار می‌گیرد که در این میان رایج‌ترین آنها خورش فسنجان و غذایی قدیمی به نام کله‌جوش است.
مغز گردو مانند بقیه مغزها، سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی متعدد است که از آن‌جمله می‌توان به ویتامین‌های، اسید فولیک، نیاسین و همچنین املاح معدنی شامل فسفر، پتاسیم، منیزیم و پروتئین اشاره کرد. جالب توجه آن است که فسفر موجود در گردو به اندازه‌ای است که با فسفر موجود در ماهی و تخم‌مرغ تا حدی برابری می‌کند.
مغز گردو با اینکه از جمله مغزهای چرب است ولی خوردن آن کلسترول خون را کاهش داده و در نتیجه خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را کم می‌کند. در ضمن نسبت به مغزهای دیگر، حاوی مقدار بیشتری اسید چرب امگا3 است.
با توجه به ویتامین موجود در گردو، خوردن آن برای تقویت بینایی، پوست، مو و ناخن توصیه میشود. همچنین به علت دارا بودن ویتامین برای تقویت اعصاب، رفع سستی و بی‌حالی و خستگی زودرس مفید است.
ارزش غذایی خیار
خیار از سبزی‌هایى است که تقریبا در سراسر سال در دسترس است. این سبزی مفید با داشتن مواد مغذی متعدد می‌تواند در حفظ سلامت بدن مفید باشد. مواد معدنی گوناگون این سبزی برای حفظ طراوت پوست کاربرد دارند. استفاده از ماسک‌هایی که خیار بخشی از ترکیب آن را تشکیل می‌دهد، نشان می‌دهد که از قدیم تاثیر این سبزی در بهداشت پوست شناخته شده بوده است. برای مثال، به چند مورد زیر توجه کنید:
کسانی که پوست صورت‌شان چرب است، آب خیار را بگیرند و بجوشانند و بدون اینکه در آن نمک بریزند صورت خود را با آن شستشو و مالش دهند.
برای جلوگیری از چین و چروک صورت باید برش‌هاى گرد خیار را روى صورت خود بگذارید و مدتى آن را به همان حال نگه دارید تا مواد حیاتى خیار جذب پوست صورت شده و از بروز چین و چروک صورت جلوگیرى کند.
خانم‌ها و دخترهایى که سوراخ‌هاى بازى در پوست خود دارند، باید به اندازه مساوى تخم خیار، کدو و تخم خربزه را جدا جدا بکوبند و به صورت پودر در آورند، سپس یک قاشق سوپ‌خورى از هر کدام را با خامه تازه یا شیر حل کرده و آن را به هم بزنند تا مخلوط یکسانى به وجود آید، بعد آن را به صورت ماسک روى صورت خود بگذارند و نیم ساعت آن را به همان حال نگه دارند و پس از نیم ساعت ماسک را برداشته و صورت خود را با گلاب بشویند.
منبع:http://www.salamat.com
/ن
