روده بزرگ آخرین بخش از سیستم گوارشی است و سرطان این اندام حاصل رشد غیرقابل کنترل سلول ها است؛ سیگار، چاقی و بی تحرکی از جمله عوامل ابتلا به این بیماری محسوب می شوند.
به گزارش به نقل از ایرنا، معمولا اولین مرحله سرطان روده بزرگ، ایجاد تومورهای کوچک خوش خیم به نام پولیپ های آدنوماتوز است که در دیواره داخلی روده بزرگ تشکیل می شوند. ممکن است این پولیپ ها به سرطان بدخیم تبدیل شوند. سلول های سرطانی می توانند از طریق سیستم گردش خون و لنف در سراسر بدن گسترش یابند و سبب متاستاز شوند.
مهمترین روش غربالگری سرطان روده بزرگ کولونوسکوپی است. در این روش یک لوله بلند که در سر آن یک لامپ و دوربین کوچک تعبیه شده است، وارد روده شده و پزشک را قادر به بررسی تمام بافت روده می کند. در صورت وجود پولیپ، مقداری از آن نمونه برداری شده و برای آزمایش های بیشتر به آزمایشگاه ارسال می شود. آزمایش خون و مدفوع دو روش غیر تهاجمی دیگر برای تشخیص سرطان هستند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران روز یکشنبه در گفت وگو با خبرنگار علمی ایرنا اظهار کرد که معمولا سرطان روده بزرگ پس از 50 سالگی بروز پیدا می کند اما افرادی که دارای سابقه فامیلی بیماری روده ای یا این سرطان هستند، ممکن است مستعد سرطان در سنین پایین تر هم باشند.
دکترمحمد امانی بر لزوم آگاهی مردم به خصوص افراد بالای 50 سال از این بیماری تاکید کرد و گفت: افراد بالای 50 سال باید علائم این بیماری را بدانند و در صورت مشاهده آنها حتما به پزشک مراجعه کنند.
وی تغییر در اجابت مزاج و خون در مدفوع را مهمترین علامت این بیماری اعلام کرد و گفت: گاه علامت این بیماری فقط تغییر اجابت مزاج است و این مورد در سنین بالا به خصوص بالای 50 سال می تواند علامت خطر باشد که باید مورد توجه قرار گیرد.
امانی ادامه داد که کاهش می تواند وزن علامت دیگر این بیماری باشد، به عبارت دیگر، حالت پیشرفته بیماری سرطان روده بزرگ می تواند دچار کاهش وزن یا انسداد روده شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران بیان کرد: علامت دیگر این بیماری ممکن است درد شکم باشد، اما حدود 20 درصد مبتلایان به این بیماری دچار درد شکم می شوند.
وی اظهار کرد: در صورتی که افراد بالای 50 سال یا مردان در هر سنینی دچار کم خونی شوند، باید روده بزرگ این افراد توسط پزشکان متخصص مورد بررسی قرار گیرد.
به گفته دکتر امانی، افرادی که دارای پولیپ (توده خوش خیم) هستند، معمولا علامت واضحی ندارند. این افراد ممکن است 5 تا 6 سال پولیپ داشته و حتی این پولیپ در حال تبدیل به سرطان باشد اما فرد هیچ علامتی نداشته باشد.
** چاقی، بی تحرکی و مصرف سیگار در ابتلا به سرطان روده بزرگ نقش دارند
وی با اشاره به اینکه مصرف سیگار و تریاک در بروز سرطان روده بزرگ نقش موثری دارند، اظهار کرد: افزایش وزن، چاقی و بی تحرکی هم از عواملی هستند که در بروز این بیماری نقش مهم دارند.
امانی گفت: مصرف گوشت قرمز زیاد یا پرچربی می تواند به عنوان عامل خطر این بیماری باشد. بهتر است در طول هفته حداقل 4 تا 5 روز از گوشت سفید مانند مرغ و ماهی مصرف شود و حداکثر یک یا دو روز از گوشت قرمز استفاده شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران بیان کرد: مصرف الکل هم در ایجاد سرطان روده بزرگ نقش دارد و می تواند سبب افزایش آن شود.
** سبزی ها می توانند جلوی سرطان روده بزرگ را بگیرند
وی با اشاره به این که سبزی و میوه حاوی آنتی اکسیدان هستند، گفت: اگر سبزی و میوه به مقدار نیاز در روز مصرف شود، می تواند جلوی تغییرات سلولی، اثرات بد سلول ها و در نهایت ایجاد سرطان را بگیرد. مصرف سبزی و میوه مناسب می تواند اثر ضد سرطانی داشته باشد؛ اما متاسفانه طبق آخرین آمار 50 درصد افراد مصرف مناسب روزانه سبزی و میوه ندارند و این موضوع می تواند عامل خطری برای آنان باشد.
فوق تخصص گوارش و کبد همچنین تاکید کرد: غذاهای آماده، پرچرب و حتی غذاهای حاوی نشاسته می تواند وزن افراد را افزایش دهد و این موضوع هم عاملی برای ابتلا به سرطان روده بزرگ است .
امانی به خانواده ها توصیه کرد که به کودکان آموزش دهند آب به میزان لازم بنوشند، نمک کمتر استفاده کنند و از مصرف نوشابه های گازدار پرهیز کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزودد: خانواده ها باید تغذیه کودکان را به سمت غذاهای سالم مانند ماهی و مرغ سوق دهند و غذاهای سالم را جایگزین غذاهای آماده و پرچرب کنند.
** مردان ایرانی بیشتر دچار سرطان روده بزرگ می شوند
وی با اشاره به اینکه سرطان روده بزرگ جزو سومین سرطان های شایع کشور است، گفت: این سرطان در مردان ایرانی مقداری بیشتر زنان است.
امانی گفت: شیوع این بیماری در استان های مختلف تقریبا یکسان است اما در برخی از سرطان ها مانند معده در برخی نواحی همچون حاشیه دریای خزر و استان اردبیل شیوع بیشتری دارد.
وی با اشاره به اینکه در مناطق شهری قطعا شیوع بیماری بیشتر است، اظهار کرد: هرچند بررسی علمی در مورد نقش آلودگی هوا در ایجاد این سرطان انجام نگرفته، اما غیر از آلودگی هوا، شهرنشینی و ماشینی شدن زندگی می تواند عامل بروز این سرطان باشد.
امانی با اشاره به اینکه سرطان روده بزرگ یکی از سرطان های قابل پیشگیری و درمان است، غربالگری را مهمترین راهکار برای پیشگیری از ابتلا به سرطان روده بزرگ اعلام کرد و افزود: با این روش می توان بین 60 تا 70 درصد از ابتلا به سرطان روده بزرگ پیشگیری کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران شناسایی بیماری در مراحل اولیه را از مهمترین ویژگی های غربالگری دانست و افزود: اگر فرد دارای پولیپ باشد به راحتی می توان آن را برداشت و فرد عمر طبیعی خود را خواهد داشت و اگر هم دچار سرطان شد در مراحل اولیه و قبل از متاستاز، بیماری قابل شناسایی و درمان است.
امانی با اشاره به این که هرچند روش های غربالگری در حال پیشرفت است اما کلونوسکوپی هنوز مهمترین و دقیق ترین روش برای غربالگری سرطان روده بزرگ می باشد، اظهار کرد: در صورتی که پولیپ ها با انجام کلونوسکوپی شناسایی و برداشته شود، عامل ایجاد سرطان روده بزرگ هم از بین می رود.
فوق تخصص گوارش و کبد بیان کرد: کلونوسکوپی برای افراد عادی هر 10 سال و برای افرادی که دارای سابقه بیماری روده ای یا سرطان در اقوام درجه یک خود هستند هر 5 سال باید تکرار شود.
