دکتر ربابه شیخ‌الاسلام/ متخصص بهداشت عمومی و اپیدمیولوژی تغذیه
روزانه 6 تا 8 لیوان مایعات بنوشید
آیا هیچ عضوی از بدن هست که نقشی در حیات و سلامت ما نداشته باشد؟ این هفته، بحث صفحه ما درباره کلیه‌هاست؛ دو عضو کوچک که وزن و اندازه‌شان اگر چه کوچک است ولی در بدن کارهای بزرگی انجام می‌دهند و اگر نباشند حیات ما به شدت به مخاطره می‌افتد. در همین کلیه‌ها واحد‌های خیلی کوچکی هستند که نامشان نفرون است.
این نفرون‌ها هم تشکیلات مفصلی دارند. قسمتی با شبکه مویرگی مسوول تصفیه هستند و قسمتی نیز با کارکرد‌های مختلف به سیستم جمع‌آوری کننده مرسوم‌اند. پیچیده نکنم؛ در هر کلیه ما که 120 تا 150 گرم بیشتر نیست و قد و قواره‌اش هم کوچک و لوبیایی شکل است، یک میلیون نفرون مرتب در حال کارکردن هستند تا ما زنده و سر پا باشیم و بتوانیم چنان به راحتی زندگی کنیم که اصلا متوجه وجود این اعضای کوچک قلوه‌ای شکل نباشیم. تنظیم فشار خون، حجم و ترکیب مایعات بدن و مهم‌تر از آن تنظیم اسید و بازی و دفع مواد زاید و کارهای مهم دیگری که هر کدامشان اگر متوقف شود ما هم دچار توقف می‌شویم، توسط همین دو عضو بی سر و صدا انجام می‌شود. ما تنها وقتی مبتلا به نارسایی کلیه و یا سنگ کلیه می‌شویم، آنها را درک می‌کنیم و می‌فهمیم کجای بدن ما قرار گرفته‌اند. اگر حجم ادرار شما کم است، یعنی به کلیه‌های خود کمک نمی‌کنید و ممکن است خودتان آنها را در معرض خطرسنگ‌سازی قرار دهید. از نارسایی‌های حاد و مزمن کلیه بگذریم که معمولا پزشک متخصصی باید گره از کار بگشاید ولی چیزی که مردم بیشتر درد آن را دیده و یا شنیده‌اند که غیر قابل تحمل است سنگ کلیه و دردهای ناتوان کننده آن است که در بعضی موارد، تغذیه می‌تواند در پیشگیری و بروز آن نقش داشته باشد.
سنگ کلیه با درد شدید پهلو و تکرر ادرار و گاهی با مشاهده خون در ادرار بروز می‌کند و آقایان را سه برابر بیشتر از زنان درگیر می‌کند؛ شاید به دلیل اینکه مردها بیشتر گوشت قرمز یا مواد پروتئینی و سدیم بیشتری مصرف می‌کنند و فیبر هم که معمولا در سبزی‌ها و پوسته غلات و حبوبات است کمتر می‌خورند. سنگ‌ها معمولا کلسیمی هستند و تنها 25 در صد سنگ‌ها از انواع دیگرند. یادتان باشد که شناخت نوع سنگ در پیشگیری و درمان بسیار مهم است. اما چه باید کرد؟ مراجعه به پزشک برای آزمایش ادرار و شناخت کریستال‌ها به منظور شناخت نوع سنگ چون می‌توان بر اساس آن رژیم غذایی و دارویی متناسب ارایه داد. متخصص تغذیه بعد از شناخت نوع سنگ توصیه‌های مناسب را لیست می‌کند. در هر حال، مصرف آب بیش از سه لیتر در روز توصیه می‌شود. بهتر است مصرف پروتئین هم محدود شود. روزانه 80 میلی‌گرم به ازای هر کیلو از وزن مثلا برای یک فرد 70 کیلویی روزانه 56 تا حد اکثر 70 گرم پروتیین کافی است. فراموش نکنیم کلیه‌ها برای پالودن خون و دفع مواد زاید به آب نیاز دارند و اگر میزان حجم ادرار در روز کمتر از 1100 میلی لیتر باشد، خطر ایجاد سنگ‌های کلسیمی به شدت بالا می‌رود.
منبع:http://www.salamat.com
/ن
