برنامه‌های وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام شد

به گزارش خبرگزاری  مهر، «سیدعباس صالحی» گزینه پیشنهادی حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس جمهوری برای تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به مجلس شورای اسلامی، برنامه خود را برای این مسئولیت اعلام و منتشر کرد.

بنا بر اعلام پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، برنامه پیشنهادی صالحی به شرح زیر است:

رویکردها و برنامه‌ها

تنوع و تکثر دستگاه‌های فرهنگی، سبب شده است تا بازیابی نقش وزارتخانه مهمی همچون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان مهمترین رکن دستگاه اجرایی کشور در حوزه فرهنگ مبهم و دشوار گردد. تنوع دستگاه‌های کلان فرهنگی کشور، بر این مسئله مسئله گواهی می‌دهد:

* شورایعالی انقلاب فرهنگی (و شوراهای اقماری متعدد آن)؛

* سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی؛

* سازمان تبلیغات اسلامی؛

* سازمانهای فرهنگی حوزوی؛

* نهادهای فرهنگی - دینی (از قبیل آستانهای مقدسه، مساجد و ...)

* معاونتها و سازمان‌های فرهنگی و اجتماعی شهرداری‌ها؛

*سازمان‌ها و موسسات فرهنگی وابسته به نهادهای اجتماعی، اقتصادی و نظامی؛

* رسانه‌های و خبرگزاری‌های حاکمیتی و عمومی؛

* ...

در چنین فضایی از تکثر دستگاههای فرهنگی، و در این مجال اندک تلاش شده است تا ضمن تبیین وضعیت موجود حوزه فرهنگ و هنر، حدود و ثغور تحلیل نقش حاکمیتی این وزارتخانه در قالب نظام اهداف و عرصه‌ها، اصول و رویکردها و اهم برنامه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دوازدهم معرفی شود.

1-تبیین وضع موجود

الف) وضعیت حوزه فرهنگ و هنر

 بنابر آنچه در مبانی، اصول و ارزشها در بخش بعد خواهد آمد، نظام اهداف اعمال حاکمیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به شرح ذیل می‌توان احصاء نمود:

1-صیانت و تعالی هویت و سبک زندگی اسلامی - ایرانی

2- حمایت و تقویت آفرینش‌های فرهنگی و هنری

3- ارائه نقش پیشتاز و الهام بخش فرهنگی ایران در منطقه و جهان

در ادامه ناظر به هریک از ایران اهداف، مروری گذرا بر وضعیت موجود خواهیم داشت:

ب) نگاهی به رویکردها و دستاوردهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت یازدهم

 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وظیفه سیاستگذاری، برنامه ریزی، هدایت، حمایت و نظارت بر حوزه‌های قرآن و عترت، فعالیت‌های فرهنگی و هنری مساجد، کتاب، چاپ و چاپخانه‌ها، کتابخانه‌های عمومی، فیلم و سینما، هنرهای نمایشی، هنرهای تجسمی، موسیقی، مطبوعات، تبلیغات، وقفه، امور خیریه، حج و زیارت، روابط فرهنگی بین المللی، رسانه‌های دیجیتال

بازی‌های رایانه ای، توسعه مراکز و فضاهای فرهنگی و هنری و آموزش‌های رسمی و غیر رسمی فرهنگی، هنری و رسانه ای بر عهده دارد. این وزارتخانه وزارت برای اجرای درست اهداف، وظایف و اختیارات خود دارای 6 معاونت (معاونت‌های قرآن و عترت (ع)، امور فرهنگی، امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی، امور هنری، حقوقی و امور مجلس و توسعه مدیریت و منابع)، 7سازمان و موسسه (سازمان‌های اوقاف و امور خیریه، حج و زیارت، فرهنگ و ارتباطات اسلامی، خبرگزاری جمهوری اسلامی» امور سینمایی و سمعی و بصری و موسسه‌های پژوهشی فرهنگ، هنر و ارتباطات و آموزش عالی علمی-کاربردی فرهنگ و هنر) و 17 دفتر، 10 اداره کل، 3 مرکز، 6 دبیرخانه و 34 اداره کلی استانی در 31 استان کشور است.

دولت یازدهم در شرایطی مستقر شد که رابطه هنرمندان، نهادهای غیردولتی و دولت در پایین ترین سطح از اعتماد قرار و حتی بین نهادها و دستگاه‌های دولتی و برخی از نهادهای حاکمیتی اختلاف‌های جدی وجود داشت. برخی از تشکل صنفی و فرهنگی حوزه فرهنگ محدود شده بودند و مشارکت این نهادها در امور فرهنگی به پایین ترین حد خود رسیده با نخستین گام دولت یازدهم بازسازی رابطه میان اصحاب فرهنگ و هنر و دولت بود که در این زمینه اقدامات زیر در طول یازدهم انجام گرفت:

* تقویت نقش نهادهای صنفی و فرهنگی در فعالیت‌های فرهنگی و هنری و رسانه ای

* بازگشایی نهادهای صنفی تعطیل شده و تقویت نهادهای موجود

* مشارکت هنرمندان و سینماگران و اهل قلم و اصحاب فرهنگ و هنر در سیاستگذاری‌ها و برنامه - ریزی‌های دولتی

* واگذاری بخشی از امور فرهنگی و هنری به نهادهای صنفی و فرهنگی

 برخی دیگر از اقدامات دولت دولت یازدهم:

*گسترش فعالیت‌های فرهنگی و هنری و رسانه ای در استانها؛

* تقویت اقتصاد فرهنگ و هنر؛

*انتشار حمایت‌ها و یارانه‌های مطبوعات و خرید کتاب و هزینه‌های نمایشگاه‌ها...؛

* کاهش ممیزی‌های سلیقه ای؛

*  تکریم اصحاب فرهنگ و هنر؛

* توجه به مناطق محروم و روستاها؛

* و...

2. مبانی، اصول، ارزش‌ها و رویکردها

2، 1 مبانی نظری

2، 1، 1 تصویر فرهنگ در برنامه دولت دوازدهم

فرهنگ به مثابه سبک و سلوک همزیستی اجتماعی، روح تمدن‌های بشری محسوب می‌شود که اگر چه ریشه در میراث گذشته دارد، اما نمو و تعالی آن در نقاط تلاقی خلاقیت‌های زیباشناسانه و مناسبات افراد و گروه‌های انسانی صورت پذیرفته و عامل پیشران در پیشرفت و توسعه جوامع است.

عوامل دخیل در تغییر و تحولات فرهنگ

تغییر و تحولات فرهگ با چنان گستره مفهومی و با لحاظ حرکت پرشتاب تحولات اجتماعی در گستره ملی، منطقه ای و جهانی را باید متاثر از سه گروه عمده کنشگران دانست که عبارتند از:

کنشگران حاکمیتی

کنشگران مردمی (عمومی و نخبگانی)

کنشگران جهانی

البته عوامل مهم دیگری مانند فناوری و شرایط جغرافیایی را هم نمی‌توان در تحولات فرهنگی نادیده انگاشت.

2، 1، 3 سیاستگذاری فرهنگی، رسالت حاکمیت در تحولات فرهنگ

سیاستگذاری فرهنگی به مثابه فعل حقوقی مداخله حاکمیتی در تحولات فرهنگی کشور، از چند ساحت حائز اهمیت است:

1:ساحت ارزشی: صیانت از هویت و ارزش‌های فرهنگی در فرآیند تحولات فرهنگی

2:ساحت کنشی: برقراری موازنه میان کنشگران تحولات فرهنگی

3:ساحت روشی: فرآیند کشف مسئله، تدبیر و راهبری کاربست ابزارهای حل مسئله و پایش تحولات فرهنگی

2، 2. نظام اهداف و عرصه‌های فعالیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

بر اساس مبانی پیش گفته از یک سو و وضعیت مقدورات ساختاری و قوانین جاری از سوی دیگر، نظام اهداف وعرصه‌های اعمال حاکمیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به شرح ذیل می‌توان احصاء نمود:

2، 3 اصول و رویکردها

در تعیین و تدوین اصول و رویکردها، منابع زیر مورد استناد قرار گرفته اند:

1:قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

2:رهنمودهای امام خمینی (ره) ومقام معظم رهبری

3:مواضع، دیدگاه‌های و وعده‌های فرهنگی و هنری جناب آقای دکتر حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران

4:چشم انداز بیست ساله کشور و سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری

5:سند مهندسی فرهنگی (مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی)

6:برنامه ششم توسعه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی (مصوب مجلس شورای اسلامی)

3-چالش‌ها و مسائل مهم عرصه‌های فرهنگی و هنری

با عنایت به مبانی، اصول و رویکردها و نیز با لحاظ مطالعات وضعیت موجود محیط فرهنگی و هنری کشور و نیز عملکردها و دستاوردهای پیشین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در ادامه اهم چالش‌ها و مسائل دارای اولویت که باید در دستور کار این وزارتخانه قرار گیرد به شرح ذیل معرفی می‌شود:

5-رهاورد اجرای برنامه در افق 1400

انتظار می‌رود با اجرای این برنامه‌ها، نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در نظام سیاستگذاری و راهبری فعالیت‌های فرهنگی و هنری کشور ارتقا یافته و با حمایت‌های دولت و مجلس شورای اسلامی و با مشارکت اصحاب فرهنگ و هنر، پیامدهای ذیل را شاهد باشیم:

1-اقبال به تولید و مصرف آثار، کالاها و خدمات فرهنگی متناسب با هویت و سبک زندگی اسلامی ایرانی و جلوگیری از گستش شکاف‌های اجتماعی

2-افزایش سرمایه گذاری، تولید و مصرف آثار، کالاها و خدمات فرهنگی

3-رونق گفت و گوی همگانی، مستمر و سازنده برای اعتلای اندیشه، فرهنگ و هنر و حل و فصل مشکلات این حوزه‌ها

4-مشارکت فعال بخش خصوصی در سیاستگذاری برنامه ریزی و فعالیت‌های فرهنگی

5-شفافیت، سلامت و عدالت در توزیع یارانه‌های بخش فرهنگ و هنر و رسانه

6-حضور موثر در مبادلات فرهنگی جهان اسلام و افزایش سهم در بازارهای فرهنگی منطقه ای و بین المللی