آنچه باید درباره داروهای بی‌حسی بدانید
خیلی‌ها حاضرند درد دندان را تحمل کنند ولی به مطب دندانپزشکی نروند.وقتی از آنها سوال می‌کنید: «چرا؟» می‌گویند: «از آن آمپول کذایی دندانپزشک می‌ترسیم!» به هر حال، شما وقتی به مطب دندانپزشکی می‌روید، باید مطمئن باشید که چشم‌تان به جمال آن آمپول کذایی روشن خواهد شد ولی این آمپول فلزی نه چندان جذاب، چیست و چرا لازم است قبل از ترمیم دندان حتما به شما آمپول تزریق شود؟ اصلا چند نوع داروی بی‌حسی وجود دارد و آیا برخی از دندانپزشکان در تزریق داروی بی‌حسی خست به خرج می‌دهند؟
گاهی از گوشه و کنار شنیده می‌شود که فلان دندانپزشک برای تزریق داروی بی‌حس کننده دندان هزینه‌های اضافی از بیمارش دریافت می‌کند؛ مثلا اگر کسی بیماری قلبی و یا فشارخون و یا مرض قند داشته باشد، به بهانه اینکه داروی بی‌حسی برای افراد دارای بیماری خاص متفاوت است، مبالغی اضافی از بیمارش دریافت می‌کند و جای این سوال در ذهن بیمار باقی می‌ماند که مگر این داروی بی‌حسی با سایر داروهای معمول چه فرقی دارد؟ البته مواردی از این دست و این قصه بسیار نادر است ولی بد نیست شما با انواع داروهای بی‌حسی دندانپزشکی آشنا شوید.
به طور کلی داروهای بی‌حس کننده دندان و لثه در دندانپزشکی به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند: گروه اول، داروهایی هستند که در آنها از ماده بی‌حس کننده لیدوکایین به همراه آدرنالین استفاده شده است. آدرنالین باعث می‌شود عروق خونی در ناحیه‌ای که آمپول بی‌حسی تزریق شده است تنگ شده و داروی بی‌حسی لیدوکایین همان‌جا در کنار عصب دندان مانده و دندان را برای مدت طولانی بی‌حس کند ولی آدرنالین کمی باعث تپش قلب نیز می‌شود، بنابراین افرادی که بیماری قلبی عروقی دارند، نباید از این نوع داروی بی‌حسی استفاده کنند چون باعث تپش قلب و خطر برای آنها خواهد شد. گروه دوم داروهای بی‌حس کننده درد دندانپزشکی داروهایی هستند که فاقد آدرنالین هستند، بنابراین گرچه اثر کوتاه‌مدت‌‌تری دارند ولی افراد گروه دوم باید از این دارو استفاده کنند که تفاوت قیمت چندانی با اصلی ندارد. اگر شما بیماری زمینه‌ای دارید، حتما آن را با دندانپزشکان در میان بگذارید تا داروی بی‌حسی مناسب را برایتان تزریق کند.
بی‌حسی دردناک
همه حرف و حدیث‌ها پشت‌سر درد ناشی از تزریق آمپول است ولی چرا تزریق آمپول بی‌حسی این قدر دردناک است؟ دلیل‌اش این است که تزریق مقدار زیادی داروی بی‌حسی می‌تواند به بافت‌های محل تزریق فشار آورده و باعث درد شدید شود. البته دندانپزشک می‌تواند روش‌هایی را در پیش بگیرد که تزریق داروی بی‌حسی درد کمتری برای شما ایجاد کند. اگر کارپول داروی بی‌حسی کمی گرم باشد و این محلول به صورت کمی گرم تزریق شود، درد هنگام تزریق کاهش می‌یابد. برخی از سرسوزن‌های آمپول‌های دندانپزشکی سرهای بول شده‌ای دارند که هنگام ورود به بافت لثه درد و ناراحتی کمتری ایجاد می‌کنند و مهم‌تر از همه سرعت تزریق داروی بی‌حسی به وسیله دندانپزشک است. درست‌اش این است که یک آمپول بی‌حسی دندانپزشکی خیلی به آرامی و طی یک دقیقه به درون لثه تزریق شود، در این صورت درد ناشی از تزریق بسیار کاهش خواهد یافت. البته فراموش نکنید تزریق در برخی از نقاط دهان ذاتا دردناک است. یکی از مهم‌ترین این نقاط که تزریق در آن داد شما را درمی‌آورد، لثه پشت دندان‌های پیشین بالا یا ناحیه «دوگا» است.
محل تزریق آمپول بی‌حسی در مطب دندانپزشکی
شاید بپرسید که دندانپزشک چرا وقتی می‌خواهد روی دندان آسیای شما کار کند، آمپول را درون لپ‌تان تزریق می‌کند؟ جالب است بدانید که برای تزریق داروی بی‌حسی در دهان، نقاط مشخصی وجود دارد که در این نقاط اعصاب مربوط به فک، لثه و دندان‌های شما عبور می‌کند. معمولا برای بی‌حسی کردن دندان‌های فک بالا، آمپول بی‌حسی در لثه مجاور همان دندان و یا به اصطلاح در پای همان دندان تزریق می‌شود ولی اگر قرار باشد دندانپزشک روی دندان‌های آسیای فک پایین شما کار کند، ناحیه درون لپ شما را بی‌حس خواهد کرد. از این نقاط اعصاب اصلی فک پایین عبور می‌کنند که با این تزریق کل این عصب بی‌حس خواهد شد و نشانه اینکه شما کاملا بی‌حس شده‌اید، این است که نیمی از زبان شما بی‌حس خواهد شد. برای کار کردن روی دندان‌های آسیای کوچک، عصب چانه شما بی‌حس می‌شود و شما حس می‌کنید چانه‌تان بی‌حس است. گاهی لازم است برای بی‌حس شدن کامل دندان شما، آمپول بی‌حسی در کانال‌های خود دندان تزریق شود که این کار هنگام عصب‌کشی دندان شما انجام می‌شود. گاهی لازم است داروی بی‌حسی درون الیاف نگه‌دارنده دندان تزریق شود که این تزریق دردناک است ولی دندان شما را در مواردی که به سختی بی‌حس می‌شود، کاملا بی‌حس خواهد کرد.
خداحافظی با بی‌حسی
قسمت خوب ماجرا وقتی است که سرانجام کار دندانپزشکی روی دندان شما تمام شده و می‌خواهید مطب را ترک کنید. حالا حتما با خودتان می‌گویید کی از شر این بی‌حسی خلاص می‌شوم؟ مدت زمان باقی ماندن اثر داروی بی‌حسی بر اساس نوع ماده بی‌حسی متفاوت است. برخی از داروهای بی‌حسی دندانپزشکی اثری کوتاه مدت و برخی اثر بلندمدت‌تری دارند. معمولا داروهای بی‌حسی ظرف 5/1 ساعت اثرشان کم‌کم از بین می‌رود ولی نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که اگر فک پایین شما بی‌حس است، زبان‌تان را گاز نگیرید. این مشکل به خصوص برای کودکان پیش می‌آید که ناگهان پدر و مادر پس از خارج شدن از مطب دندانپزشکی متوجه می‌شوند که زبان کودک‌شان خونین و مالین است چون کودک بی‌حس است، متوجه نیست که زبان‌اش را گاز گرفته است و این فشار آن قدر ادامه می‌یابد که باعث خون‌ریزی زبان می‌شود. راه پیشگیری این است که در این مواقع قبل از خروج از مطب روی یک رل پنبه گاز بگیرید و زبان‌تان را کنترل کنید.
اسپری قبل از تزریق
یکی از روش‌هایی که می‌تواند درد ناشی از تزریق آمپول دندانپزشکی را کاهش دهد، استفاده از اسپری بی‌حس کننده موضعی در محل تزریق است. می‌توانید از دندانپزشک‌تان بخواهید این کار را برایتان انجام دهد، دراین صورت او مقداری از اسپری بی‌حس کننده را روی پنبه می‌ریزد و روی لثه محل تزریق داروی بی‌حسی قرار می‌دهد. این پنبه حدود یک دقیقه در محل باقی می‌ماند و لثه را به صورت سطحی بی‌حس می‌کند. در این صورت شما هنگام ورود نوک سوزن در محل تزریق متوجه درد ناشی از تزریق نخواهید شد. فراموش نکنید «اسپری بی‌حس کننده» فقط برای مدت کوتاهی لثه سطحی را بی‌حس می‌کند و نمی‌تواند جای تزریق داروی بی‌حسی را بگیرد.
کودکان را از آمپول نترسانید
علت اصلی ترس کودکان از آمپول در دندانپزشکی این است که پدر و مادر در منزل به عنوان تنیبه کودک را از آمپول می‌ترسانند. برای اینکه کودک‌تان را برای تزریق داروی بی‌حسی دندانپزشکی آماده کنید، با او صادق باشید. درد ناشی از تزریق را به گزش یک مورچه تشبیه کنید. اصلا به او نگویید: «برویم دندانپزشکی آمپولی در کار نیست.» چون در این صورت با دیدن آمپول اعتمادش را به شما و دندانپزشک‌اش از دست خواهد داد. دندانپزشکان با شگردهایی مثل تاباندن نور در صورت کودک و رد کردن آمپول از پشت سر کودک سعی می‌کنند ترس ناشی از تزریق را کاهش دهند.
منبع:www.salamat.com