مؤلف:
شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی (م 381 ق).
زندگینامه و اظهار نظرها:
ترجمه مؤلف در بخش کتب فقهی شیعه ذکر شده است.
معرفی اجمالی کتاب:
موضوع کتاب، غیبت و ظهور امام زمان ـ عجل الله تعالی و فرجه الشریف ـ است. شیخ صدوق در این کتاب نمونه های فراوانی از غیبت پیامبران الهی را آورده و به بررسی کامل امامت حضرت مهدی(علیه السلام)، تولد ایشان، روایات پیامبر و ائمه(علیهم السلام)، درباره ظهور آن حضرت، کسانی که به خدمت آن حضرت رسیده اند و شرایط دوران ظهور ایشان پرداخته است.
شیخ صدوق انگیزه خود را از نگارش این کتاب این گونه بیان می فرماید: «بعد از سفر به مشهد مقدس و زیارت علی بن موسی الرضا(علیه السلام) به نیشابور رفتم. در آنجا شیعیانی که به دیدن من می آمدند، شبهاتی را درباره امام زمان(علیه السلام)مطرح کردند که من هم سعی فراوانی در حل آن شبهات نمودم; تا آنکه به قم آمدم. در آنجا نیز شیخ نجم الدین ابو سعید محمد بن حسن بن محمد بن احمد بن علی بن صلت قمی به دیدارم آمد. او نیز از من درخواست نگارش کتابی در این باره داشت و من هم به ایشان وعده اجابت دادم; تا آنکه شبی امام زمان(علیه السلام) را درخواب دیدم. آن حضرت به من فرمود: «چرا کتابی درباره غیبت نمی نویسی تا خداوند به وسیله آن حوائجت را برآورده سازد؟». عرض کردم: «ای فرزند رسول خدا! من در این باره چند کتاب نوشته ام». آن حضرت فرمود: «اینک کتابی بنویس و در آن به غیبتهای پیامبران الهی اشاره کن». پس از آن از خواب بیدار شدم و بر آن شدم تا این کتاب را به نگارش درآورم. این کتاب از قدیمی ترین و معتبرترین منابع روایی شیعه درباره امام زمان(علیه السلام)می باشد. شیخ صدوق در این کتاب بسیاری از مباحث اعتقادی شیعه را درباره آن حضرت فرموده است.
موضوعات مورد بحث در این کتاب عبارت اند از: 1. آفرینش حجت خدا قبل از آفرینش دیگر انسانها بوده است; 2. فقط خداوند حق انتخاب خلیفه و جانشین خود را دارد; 3. اثبات غیبت و حکمت آن; 4. جوابهای ابن قبه; 5. غیبت حضرت نوح، صالح، ابراهیم و یوسف(علیهم السلام); 6. روایات اهل بیت(علیهم السلام) درباره غیبت; 7. کسانی که امام زمان ـ عجل الله تعالی و فرجه الشریف ـ را مشاهده کرده اند; 8. نامه های آن حضرت; 9. علامات ظهور; 10. ثواب انتظار، و موضوعات فراوان و جالب دیگر.
وضعیت نشر:
این کتاب، به زبان عربی در دو جلد با تحقیق استاد علی اکبر غفاری توسط انتشارات دارالکتب الاسلامیه قم در سال 1395 ه.ق چاپ شده است.
منبع:کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی