مهرداد فلاطونی پژوهشگر روان شناسی اجتماعی در گفتگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در رابطه با معضل ولخرجی در میان اغلب جوانان اظهار داشت: ولخرجی مربوط به تفاوت در نگرش افراد نسبت به اولویت های زندگی است.
وی برخی از معایب ولخرجی را پایین آمدن عزت نفس و اعتماد به نفس، خود کم بینی، احساس شکست و بروز مشکلات در زندگی مشترک برشمرد و گفت: بی هدفی و بالا بودن میزان خواسته ها از توان مالی، شخص را دچار بی پولی، قرض و بدهی می کند و باعث می شود وجهه خود را نزد دیگران از دست بدهد.
این محقق و پژوهشگر اجتماعی عوامل موثر بر تعیین نگرش ها را طبقه اجتماعی، فرهنگ، خانواده، آموزش و پرورش و گروه همسالان عنوان کرد و گفت: طبق تحقیقات جهانی 3 عامل آخر، بیشترین تاثیر را دارند.
وی افزود: زمانی که فرزندان در دوران بلوغ دچار بحران هویت می شوند؛ برای کسب استقلال و اثبات هویت خود به خانواده و گروه همسالان، به سمت ولخرجی روی می‌آورند، زیرا پول خرج کردن به آن ها حس قدرت و توانایی می دهد.
فلاطونی درباره نقش خانواده در تربیت فرزندان ولخرج گفت: بسیاری از رفتارها در کودکی شکل می گیرد و بیشتر غیر اکتسابی(تقلیدی)هستند. از جمله این موارد می‌توان به نحوه پول خرج کردن اشاره کرد.
این روان شناس اجتماعی برای رفع این معضل 2 راهکار پیشنهاد داد و گفت: بهترین راه شخصیت دادن به فرزندان، بالا بردن حس اعتماد به نفس و نزدیکی بیشتر والدین با فرزندان، اتاق فکر است. بدین معنا که همه اعضای خانواده حداقل هفته ای یک بار درباره نیازها و مسائل زندگی با یکدیگر صحبت کنند. دومین راه ایجاد جذابیت های مالی برای فرزندان است. به عنوان مثال می‌توان به فرزندان گفت: «اگر می خواهی فلان چیز را بخری، مبلغی را خودت پس انداز کن و ما هم کمک می کنیم».
فلاطونی با اشاره به نقش آموزش و پرورش در تربیت نسل آینده گفت: نقش آموزش در تمامی موارد از جمله فراگیری هنر و مهارت ها پر رنگ است. حتی در مسائل روزمره ای مانند خانه داری، آشپزی، فرزند پروری و همسرداری که اغلب مردم صرفا با تجربه خود به آن ها می پردازند؛ نیاز به آموزش دارند.
این روان شناس اجتماعی در مورد آخرین عامل، یعنی گروه همسالان گفت: هویت فردی تحت تاثیر هویت اجتماعی است و جوانان به اصطلاح برای «کم نیاوردن» جلوی همسالان، چشم و هم‌چشمی یا به دلیل خود کم بینی و اعتماد نفس پایین به سمت ولخرجی می روند تا خلأهای خود را پر کنند. والدین این دسته از جوانان، آنان را ولخرج می نامند، در حالی که دوستان، آنان را دست و دلباز و مهربان خطاب می کنند.
وی درباره علت درگیر شدن ذهن جوانان با مسئله مد، گفت: دنبال مد روز بودن به این دلیل است که جوانان برای آینده خود هدف گذاری کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت ندارند. زیرا اولین اقدامی که در یک هدف گذاری مانند خریدن ماشین انجام می شود، برآورد مالی است.
مهرداد فلاطونی ادامه داد: در حال حاضر ما الگوهای هنری، ورزشی و علمی خوبی در کشور داریم و می توان آنها را به جای الگو های خارجی به جوانان معرفی کرد.
وی افزود: تفاوت خرج کردن بین دختران و پسران به دلیل تفاوت در نگرش های این 2 جنسیت است. زیرا برخی چیزها برای زنان و برخی برای مردان اهمیت دارد. شاید جالب باشد بدانید طبق تحقیقاتی که در آمریکا انجام شده مردان بیش از اینکه برای خودشان خرج کنند، برای ماشین شان خرج می کنند.
وی افزود: شادی حاصل از پول خرج کردن، شهر بازی، بازی های کامپیوتری، جزء خوشی های ناپایدار و موقتی است. برای جلوگیری از بروز این اتفاق، ابتدا باید دید چه تفریحاتی حس شادی پایدار را در ما ایجاد می کند که این حس در هر فرد متفاوت است.
مهرداد فلاطونی در پایان درباره نقش کلیدی مدارس گفت: فرزندان قبل از ورود به جامعه، 12 سال در مدرسه حضور دارند. پس بهتر است مدارس مهارت‌های مدیریت پول را با شبیه سازی، تکرار مکررات و به صورت جزوات فوق برنامه ارائه دهند، به شرط آن که جذاب، اختیاری و غیر رسمی باشد.
