امامزاده اسماعیل بنای تاریخی بسیار زیبایی است که در منطقه شِناط در شمال شهرستان ابهر در جاده ترانزیتی ابهر- تاکستان قرار دارد. پلان بنا از بیرون هشت ضلعی است که از درون به مربع تبدیل گردیده است. این بنا تماماً از آجر ساخته شده و اضلاع هشت‌گانه آن یک در میان به طور قرینه از چهار ایوان با ورودی به شبستان بقعه به سبک قوس‌های جناغی ساخته شده است. تزئینات ایوان‌ها، مقرنس‌ها و کاربندی‌های گچی و گره‌سازی است و در قسمت بالای ورودی‌ها در هر ضلع پنجره چوبی پرکار و زیبایی تعبیه شده که نقوش آن گره‌سازی و از موتیفی به نام شمسه در طرح‌های مختلف منشعب است. اضلاع چهارگانه دیگر بنا در نمای بیرونی به صورت طاق نماست و در وسط هر ضلع کلمه الله و سه کتیبه دیگر کلمه محمد (ص) را نمایش می‌دهد.
داخل این بنا که به صورت چهارگوش است گچ‌کاری و آینه‌کاری بسیار زیبایی، متشکل از گُل و بوته‌های اسلیمی و تصاویر پرندگان با استعمال رنگ و گره‌سازی درهم آمیخته و جلوه خاصی به درون بقعه بخشیده است. در گرداگرد بقعه سوره جمعه به خط ثلث جلی نوشته شده است. بر فراز شبستان، گنبد بسیار زیبایی به سبک دوجداره از نوع گنبد پنج او هفت با ساقه بلند نشسته است. این گنبد از پایین به بالا که تماماً کاشی‌کاری است از نظر تزئینات و نقوش به چهار قسمت تقسیم گردیده است. ابتدا قسمت پایین گنبد که با کاشی‌های سفید، مشکی، زرد و سبز اجرا شده، شکل‌های صلیب شکسته به سبک راسته خفته پدیدار گردیده است. بالای این قسمت کتیبه‌ای است که با کاشی‌های رنگین محدود و کلمات علی (ع) به خط کوفی معقل در آن تکرار شده است. قسمت سوم گنبد با موتیف‌های هندسی که از خطوط متقاطع لوزی‌های متقارن پدید آورده‌اند تزئین گردیده، منتهی‌الیه گنبد با خطوط مورب و موازی با کاشی رنگی مزین است.
بنابر گفته‌های تذکره‌نویسان نسب ایشان به علی بن ابیطالب (ع) می‌رسد و زمان وفات وی را اوایل قرن ششم هجری قمری ذکر نموده‌اند ولی آنچه مسلم است، سبک معماری نشان‌دهنده احداث بنا در قرن نهم بوده و تزئینات الحاقی آن در اواخر دوران صفویه انجام شده است.
