دسترسی: قزوین، روستای الولک [در 150 کیلومتری شمال قزوین]، کوه اله تره
بقعه سلطان ویس مربوط به دوره سلجوقیان است و در قزوین، الولک پایین کوه سلطان ویس واقع شده و این اثر در تاریخ 19 مرداد 1384 با شمارهٔ ثبت 12897 بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مقبرهای سنگی بر فراز کوه اله تره واقع در پشت روستای الولک در 150 کیلومتری شمال قزوین واقع شده است. سلطان ویس، سلطان اویس و سلطان قیس نیز خوانده میشود. بعضی از مورخین اهل سنت معتقدند که اویس قرنی در نبرد با دیلمان مستقر در کوههای شمال قزوین به شهادت رسیده است. حمدالله مستوفی نیز در تاریخ گزیده، حضور وی را در قزوین به گاه جنگ با دیلم تایید کرده و در نزهه القلوب آورده است.
در آنجا مسجدی است که قدوم اولیا بدانجا فراوان رسیده و دعا را آنجا اجابت بوده است. این مسجد دارای دو محراب است و در عجایب المخلوقات نیز آمده و عوام نیز گویند که مزار اویس قرنی رضی ا.. عنه در آنجاست؛ بر قله کوه بر آن روی که بر رودبار است و پیوسته برف باشد. این مقبره از بیرون، معرف یک برج هشت ضلعی به ارتفاع 6متر است که طول هر ضلع در داخل 2 و در خارج 3 متر میباشد. ورودی اصلی که دارای 6 قوسی در قسمت بالا و پنجرهای نورگیر در بالاتر است از جانب شرق باز میشود و محرابی در دیوار جنوبی مقبره جاسازی شده که جز طرحی به صورت مقرنس در بالای فرورفتگی آن تزیین دیگری ندارد. دو تالار که هریک به عرض 3متر و طول 8/60 متر، در جهت شمالی جنوبی به موازات یکدیگر در قسمت جنوب مقبره ساخته شده و به هم راه دارند، به وسیله دالان سرپوشیده باریکی به بنای مقبره ملحق گشتهاند. محراب دیگر بنا در جنوب تالار شرقی قرار دارد و هر تالار دارای تعدادی تاقچه و درگاهی با قوس نیزهدار یا نعل اسبی است.
مصالح به کار رفته برای برپا ساختن این بنا و گنبد خوش تناسب آن، تنها سنگهای لاشه کوه است که به هیچ وجه تراش داده نشدهاند. علاوه بر هنر معماری، آنچه که بر اهمیت بنا افزوده دشواری انتقال آب مورد نیاز بنایی از درههای عمیق پایین کوه به بالای آن است که از عشق و ایمانی راستین حکایت دارد.


