اصطلاحات در کوهنوردی

آبشار
جایی که آب از بلندی به پستی فرو ریزد،در کوهستان به دلیل وجود بریدگی و شیب تند،انواع فصلی،دایمی،بزرگ و در زمستانها،یخی آن مشاهده می گردد،در ارتفاعات 4000متری آبشار یخی دایم وجود دارد،در بعضی غارها نیز دیده شده است.در غارها آبشار سنگهای رسوبی میلیون ساله روئیت می شوند به ندرت نیز آبشار ساعتی موجود است زمانی فعال و مدتی بی آب
آبشار سنگ
گاهی آب محتوای بی کربنات کلسیم بعد از خروج از منافذ واقع در سطح شیب دار شیب دیواره های غارها به حالت لغزش به سمت پایین جاری می شود،در این حالت بر اثر فرایند غار سنگسازی،مفداری از کربنات کلسیم در مسیر جریان رسوب می کند و پدیده ای بسیار زیبای به وجود می آورد که به علت شباهت به آبشار در حال ریزش آبشار سنگ گفته می شود طویل ترین آبشار سنگها در چاه بگلیجه و زیباترین آنها در غار کهک قرلر دارند
آبشار نمک
آبشارهای است که در کویر بر اثر تبخیر شدید آب،در شیبهای مناسب شکل می گیرد
آبفشان
چشمه های آب گرم گرمی،که آب از آن در فاصله های زمانی معین به شدت به خارج فوران می کند
آب بندی
اصطلاحی نزد کوهنوردان و غارنوردان برای ضد آب نمودن کوله،دوربین و دیگر لوازم به هنگام باران یا صعود و فرود در دره های آبشاری و آب ریزش غارها و این چنین موارد و گاه استفاده از کاورهای ویژه ی غارنوردی برای همین منظور است
آب و هوای یخپهنه ای
آب و هوای مخصوص یخسارها و یخپهنه ها و نواحی قطبی که مشابه آب و هوای کویرهای سرد پوشیده از برف و یخ است،میانگین دمای سالیانه یاین گونه آب وهوا همواره کمتر از صفر درجه سانتیگراد است.بارش این مناطق محدود به ریزش دانه های خشکیده بوده و در نواحی قطب جنوب به ویژه در حاشیه یخپهنه ها یا توفان و سوز برفی یا دمه،که سرعت آن بیشتر از 80کیلومتر در ساعت است همراه می باشد
آتشفشان
منفذی در پوسته زمین که از طریق آن گدازه ها به بالا آمده و به سطح زمین می رسند و سنگهای آذرین و بخار آب و گازها به بیرون پرتاب می گردند و آتشفشانی که در دوره های ما قبل تاریخ فعال بوده و بعد از آن به خاموشی گرائیده است به اینگونه آتشفشان ها خفته نیز گویند
آفتاب زدگی
نوعی بیماری که بر اثر تابش آفتاب یا گرمای شدید به وجود می آید این بیماری غالبا با اغمای شدید و نفس سخت و نبض زیاد همراه است علت این بیماری اختلال عمل مراکز تنظیم کننده حرارت و تلف شدن نمک بدن در اثر تعریق شدید است
آفتاب سوختگی
نور خورشید در ارتفاعات شدیتر از نقاط پایین است با نور خورشید اشعه یماورای بنفش با پوست تصادم پیدا می کند پوست آدمی تا حدی مقاومت می کند اما تابش بیشتر خورشید و تماس مداوم باعث آفتاب سوختگی می شود پوست شروع به تاول زدن می کند بیشتر در اطراف بینی ها و لب ها هم زمان احساس گرمای زیادی در سطح پوست می شود دست زدن به پوست با درد همراه است در ادامه تاول ها ترکیده،زخم می شوند از کرم و مواد چرب استفاده نکنید زخم را از تابش خورشید دور نگاه دارید
انواع ابر
ابر سیروس:در هنگام عبور از جلوی خورشید به ندرت از درخشندگی آن کاسته می شود-ابر سیروستراتوس:ابری است پر مانند طبقه ی مثل پرده یی نازک و سپید تشکیل شده از ذرات ریز یخ-ابر سیروکومولوس:ابری است پر مانند به شکل ورقه های سپید کپه ی و به هم فشرده در توده های کروی بسیار ریز و بدون سایه-ابر شبتاب:ابر سفید نقره فام مایل به آبی درخشانی که هنگام عصر یا غروب روزهای تابستان در ارتفاع 50 تا 80کیلومتری زمین به چشم می خورد-ابر صدفی:توده ی ابری که در حدود ارتفاع 20تا30 کیلومتری از سطح زمین در لایه ی استراتوسفر تشکیل می شود-ابر قیفی:ابری تیره خاکستری رنگ و قیف مانند که در قسمت مرکزی گردبادها به وجود می آید-ابر کومولوس:ابری کپه ی و ضخیم که سطح بالای آن همچون گل کلم برجسته است قاعده آن تقریبا افقی است که بعد از بارندگی ضاهر می شود-ابر کومولونیمبوس:ابری است کپه ی و ضخیم که به صورت انبوه ابر در ارتفاعات تشکیل یافته و ظهور این ابر در پهنه ی آسمان رگبار،تگرگ و برف همراه دارد –ابر ماماتوس:گونه ی ابر که بر اثر انتقال گرما و صعود ابرهای رعد ازا پدید می آید-ابر نیمبوستراتوس:ابری است طبقه ی و بارشی به شکل پوشش بی نظم و به رنگ خاکستری تیره
ادم ریوی
بیماری تجمع غیر عادی ماده ی خلط در حلق است برخی از کوهنوردان دچار این حالت می شوند چنان زود به مداوا نپردازند منجر به مرگ خواهد شد.علائم تنگی نفس فرد در ارتفاع بالا،سرفه های خشک،خلط آلوده به خون،شنیدن صدا از قفسه سینه،کبودی رنگ،زبان،بینی و گوش و ناخنها که در صورت مشاهده چنین موردی باید سریع ارتفاع را کم کرد
ارتفاع بلندی
یا فرازی هر منطقه یا هر سطح عبارت است از فاصله قایم آن نقطه یا سطح نسبت به سطح مبنای ارتفاعات که معمولا سطح متوسط آبهای آزاد می باشدو بر حسب واحد های متر اندازه گیری می شود در ایران سطح آبهای خلیج فارس در نظر گرفته می شود
ارتفاع زدگی
از عادی ترین بیماری های کوهستان است معمولا در ارتفاع 3تا4هزار متری بالای سطح دریا به دلیل رقیق بودن هوا و کم رسیدن اکسیژن به بدن عارض می شودکوهنورد ارتفاع زده دچار سرگیجه،سر درد و تهوع می شود بهترین کمک کم کردن ارتفاع است بالا رفتن به بدتر شدن حال مریض منجر خواهد شد.جهت جلوگیری از ارتفاع زدگی از قرصهای استازولامید پیشنهاد می شودکه 24 ساعت قبل از برنامه باید مصرف شود
ارتفاع سنج
ارتفاع را به فوت یا متر از سطح دریا نشان می دهد محبوب ترین ارتفاع سنج ها مدلهای دیجیتالی هستند
اسکای هوک
وسیله ای که از آن برای صعود دیواره های صاف و عمودی و بدون گیره استفاده می شوداین وسیله سرعت صعود را افزایش می دهد
اسکی روی شن
فرود از دامنه های شنی کوه،روشی جهت فرود سریع،با کمک گرفتن از واریزه های شنی کوه
اصطکاکی
از روشهای مهم صعود سنگ است که با فشار آوردن دست یا پا روی سنگ و استفاده از اصطکاک حرکت به جلو انجام می شود.این اصطکاک می تواند توسط پا،انگشت شست و سایر انگشتان صورت پذیرد
اصل اتکای سه نقطه
مهمترین نکته در سنگنوردی اصل اتکای سه نقطه می باشد که باید همیشه سه نقطه از بدن در تماس باشد
البرز
سلسله جبال عظیم البرز در شمال کشور از انتهای جنوب غربی رشت تا منتهی الیه شرقی گرگان امتداد دارد کوه های البرز را می توان به 5قسمت تقسیم کرد1-کوههای دیلمان و لاهیجان2-کوههای تخت سلیمان3-کوههای خلنو و توچال4-کوهای لار و دماوند5-کوههای خینگ و شاه کوه
ایندی
وسیله ایی که در موقع فرود از دیواره به صورت خودکار طناب را قفل کرده و سرعت فرود را به مقدار معتنابهی کاهش می دهد در موارد اضطراری،اورژانسی،حمل بارهای سنگین ور در شرایط دشوار به کار می رود
با توم تلسکوپی
وسیله ای است ساخته شده از لوله ای بسیار سبک آلمینیومی با قفل مطمئن و تاج سر مخروطی برای درگیری بهتر و قابل انعطاف وزن یک جفت آن 560 گرم است
بادگیر
پوشش ضد آب که معمولا روی لباسهای دیگر پوشیده می شود بادگیرهای مدرن یک لایه اضافی نیز دارد بهترین بادگیرها آنها هستند که در عین حال که بدن از وزش باد در امان است بتواند به راحتی درون آن تنفس کند.آنوراکها معمولا فقط ضد آب هستند
برانکارد
تخت حمل و نقل بیماران و مصدومان و انواع آن1-برانکارد بل2-برانکارد پیگوت3-برانکارد تامس4-برانکارد داف5-برانکارد دیواره6-برانکارد کوهنوردی7-برانکارد دمک اینز
برج یخی
توده های کم وبیش مخروطی شکل یخی معمولا در یخشارها به چشم می خورند،برجهای یخی مرتب تشکیل می شوند و فرو می ریزند عبور از میان آنها نیاز به احتیاط بسیار دارد
برف
خرده پاره ی یخ نم،که در زمستان در شدت سرما از آسمان می بارد
برف کوبی
کوفتن برف سفت کردن و باز کردن مسیر جهت پیشرفت و صعود در صعودهای سخت و در برفهای سنگین معمولا کوهنوردان پر قدرت و با تجربه با پیشگامی برف کوبی و راه گشایی می کنند و از آنجا که کاری است نفس گیر و خسته کننده به نوبت انجام می شود
برف کوری
از مسایل رایج در فصل زمستان به علت عدم استفاده از عینک آفتابی است.در ارتفاع ***0متری در زمستان اشعه ی ماورای بنفش4برابر بیشتر از ارتفاع 300متری است برف تازه حدود 100درصد اشعه را منعکس می کند،این اشعه حتی از بغل عینک هم به درون چشم نفوذ می کند.برف کوری یعنی تحریک و خارش قرینه ی چشم این بیماری خطرناک نیست ولی رنج آور است
بهمن
توده ی عظیم از یخ و برف که به دلایل عدیده از شیب کوهستان فرو می ریزد بایستی فریب ظاهر آرام و بی خطر آن را نخورد و کارشناسانه عبور را بررسی نمودانواع بهمن1-بهمن خیس که سرعت آن از بهمن پودر کمتر است2-بهمن خشک سرعت و خطرش بیشتر از بهمن خیس می باشد3-بهمن برف پودر سرعت خیلی زیادی دارد4-بهمنهای بهاری و بهمن سنگی که بیشتر در فصل گرم شدن زمین ایجاد می شود.درصد زمان احتمال زنده ماندن بهمن زده
بعد از یک ساعت 45درصد
بعد از دو ساعت 28درصد
بعد از سه ساعت 18درصد
بعد از چهار ساعت 10درصد
بعد از گذشت پنچ ساعت از حادثه کمتر کسی از زیر بهمن زنده بیرون می آید
بیماری کوهستان
شایع ترین بیماری بین کوهنوردان ایران است طبق اعلام مرکز تحقیقات پزشکی ورزشی دانشگاه تهران 60درصد کوهنوردان ایران به بیماری کوهستان مبتلا هستند علایم بیماری سردرد،بی اشتهایی،تهوع،سرگیجه،تورم بافت،و بافت ریه در شکل بدخیم که بسیار کشنده است توصیه می شود که در هنگام صعود تدریجی و صعود در ساعات اولیه صبح به میزان کافی مایعات استفاده شود
بیواک
شب مانی،شب را در بیرون به سر بردن .بیواک آلپی وسیله ای است مخصوص و سبک وزن که در بیواکهای که لبه ی مناسب جهت زدن چادر موجود نیست مورد استفاده قرار می گیرد و معمولا با میخ روی دیواره نصب می گردد
پاگیره
گیره هایی است که سنگنورد با تسلط ذهن و چشم باز برای پاگذاری مطمئن انتخاب می کند برای یک صعود خوب کار دقیق و ظریف پا اهمیت اساسی دارد پیش از پاگذاری روی گیره باید واقعا آن را بررسی کرد هرچه گیره کوچکتر پاگذاری باید دقیق تر باشد
پاندول
سقوط کوهنورد از سنگ و حمایت وی به وسیله ی طناب به طوری که بین زمین و هوا قرار گیرد اصولا در سنگنوردی هر نوع آویزان ماندن از طناب را پاندول می گویند
پزشکی ارتفاع
برای بالا بردن کارآیی یا توان دراز مدت کوهنوردان تمرینهای بدنی مرتب و با هدف به مدت زمان 6تا8هفتهروزانه 30تا60دقیقه به طور منظم لازم است
پناهگاه
ساختمان ومحلی در کوه برای استراحت و شب ماندن با امکانات و وسایل راحت.چادر عادی ترین پناهگاه چند منظوره است بر پا کردنش به نسبت ساده و محیطی خصوصی ایجاد می کند
پودر کوبیک کلات
اخیراً فراورده ایی با این نام ببازار آمده حاوی یک نوع ماده ی معدنی به نام ژئولیت که بطور مصنوعی تولید می شود و در سنگهای آتشفشانی به طور طبیعی یافت می گردد ژئولیت پودر شده قدرت جذب حیرت آوری دارد و اگر به درستی برای خونریزیهای وریدی یا شیرانی استفاده شود به سرعت پلاسما را از خون جدا کرده موجب انعقاد و دلمه شدن و کاهش خونریزی می شود
پوشاک پر
ژاکت،شلوار و نیم تنه ی آن برای کوهنوردان موجود است.لیکن وقتی نام دووت را می بریم منظور آنواریکهایی هستند که همانند ژاکت از جلو باز می شوند و معمولاً ضد آب هستند
پیشبینی هوای در کوهستان
پیشبینی هوا به وسیله ی حرکت ابرها و تغییر شکل ابرها از مسایل اساسی است که یک کوهنورد خوب باید همیشه حرکت ابرها و تغییر شکل آسمان را درنظر داشته باشدبا پیشبینی قبلی و احتمالی در میان کولاک و توفان گرفتار نشود،هواشناسی مهمترین مسئله در اجرای برنامه های کوهنوردی به شمار می رود یکی از راه های پیش بینی هوا توجه به پیدایش تغییر شکل و تکوین و دگرگون شدن ابرها است
تاکتیک منطقه ای
روشی است که در جریان آن مسیر صعود یک کوه چندین بار تکرار می شود بدین معنی که هر بار مقداری از مسیر صعود می گردد و پس از آن به کمپ اصلی مراجعت می کند و چون اغلب با نصب طنابهای ثابت همراه است رسیدن به کمپ های بالاتر در هر بار مراجعت با سرعت بیشتری انجام می شود
تاول
همه ی کوهنوردان از تاول می ترسند این حبابهای زیر پوست پر از مایع روشن یا به رنگ خون هستند تاول های کوچک معمولاًنتیجه تحریک های جزیی و ناراحتی های کوچک هستندتاول های بزرگتر به معنی ناراحتی برجسته هستند و اگر پاره شوند می توانند به عفونتی جدی یا زخم تبدیل شوند
تپه
جای از زمین که برآمده و گرد باشد.تپه گوگردی یا دوده کوه در 500متری قله دماوند که حاصل از آخرین فوران آتشفشان این کوه است.گاز گوگردی بوی شبیه به بوی تخم مرغ گندیده دارد و باعث سوزش شدید چشم و گلو می گردد
تجهیزات کوهستان
نخستین موضوعی که در کوهنوردی باید به آن توجه نمود تجهیزات کوهنوردی است که حتماً بایستی قبل از اقدام به اجرای برنامه ی کوهنوردی در انتخاب آنها دقت زیادی به کار رود1-تجهیزات انفرادی2-تجهیزات گروهی و فنی کوهنوردی3-تجهیزات انفرادی در تابستان4-تجهیزات افرادی در زمستان
تراورس
تراورس یا کمربر غالباً برای دست یافتن به مسیر جدیدی از صعود یا فرود صورت می گیرد چنان صعود از یک ارتفاع تماماً به صورت تراورس صورت گیرد آن صعود را تراورس کمریبندی می نامند گیره های مورد استفاده در تراورس لزوماً نباید به خوبی گیره های صعود باشد چرا که در تراورس بدن می بایست مورد حمایت قرار گیرد نه این که با دست بالا کشیده شود
ترمز
وسیله ی برای جلوگیری از حرکت و سرعت،به منظور ایستادن،توقف کردن،یا کاستن از میزان تحرک و در دست گرفتن کنترل
تغذیه در کوهستان
از آنجا که شرایط حاکم در کوهستان متفاوت از شرایط دشت و جلگه است نوع تغذیه نیز باید متناسب با این شرایط حاکم بوده و براساس آن تنظیم گردد یک جیره غذایی مناسب باید شامل مواد قندی،مواد چربی،مواد پروتیئنی و ویتامینها و املاح لازم باشد
تگرگ
دانه های سخت یخی که از ابرهای نوع کومولونیمبوس تولید می شود
تله کابین
لغت فرانسوی ،این وسیله هرچند برای اسکی بازان و توریست ها ساخته شده لیکن در بسیاری از موارد کوهنوردان برای صرفه جویی در زمان رسیدن به کلبه ها و پناهگاه های بین راه و در مواردی خود قله استفاده می شود
تمام طناب
در اصطلاح جدید سنگنوردی به طناب 11میلیمتری تمام طناب می گویند زیرا این طناب می توان در سنگنوردی های سنگین تنها به کاربرد و از این لحاظ قدرت تحمل فشار و ضربه تمام و کامل است و می توان به خوبی به آن اطمینان کرد
تنوره ی یخچال
محور لول مانند تقریباً قایم در یک یخچال که بر اثر جاری شدن آب های حاصل از ذوب یخ و ریختن آن درون شکاف های یخی به وجود می آورد که در منطقه ای شمالی علم کوه دیده می شود
تور بیواک
وسیله ای است از جنس نایلن و پرلن مقاوم که به شکل گهواره بافته می شود و به وسیله سیم بکسل طرفین آن به میخ وبلوک به دیواره متصل می شود و سنگ نورد در هنگام شب در آن استراحت می کند
تونیک
تونیک یا تنکه،وسیله ای است از جنس نوار بسیار مقاوم که پهن بوده و به شکل جلیقه و شورت ساخته می شودو عضلات ران،کفل،کمر و قفسه سینه کوهنورد را در بر می گیردو به طناب حمایت وصل می شود و در صعودهای که احتمال پاندولی احتمال ضربه به کوهنورد است بسیار ضرروری است
تیرول
به هر نوع عبور افقی از بالای دو دره گفته می شود از این روش برای صرفه جویی در وقت و عبور از دره های با رودخانه های پر آب و برای حمل و نقل وسایل و عبور از شکافها ی موجود در یخچالها استفاده می شود
جان پناه
محلی برای شب ماندن استراحت کردن و محفوظ داشتن خود از گزند،حتی بدون امکانات آب یا وسایل راحتی
جعبه کمک های اولیه
جعبه یی است کوچک،که معمولاً با توجه به نوع برنامه و مقدار وسایل پزشکی لازم تعبیه می گردد
جلودار تیم
نفر اول طناب در تیم صعود است که وظیفه راهنمایی تیم را بر عهده دارد دلیل انتخاب چنین فردی این است که معمولاً کار نفر اول دشوارتر از دیگران است و اغلب از میان با تجربه ترین افراد گروه انتخاب می شود
جوراب کوهنوردی
پس از کفش مهمترین وسیله جهت غضلات پا،جوراب مخصوص کوهنوردی است
چادر
خیمه،سایبان،خرگاه1-چادر تونلی2-چادر جعبه ی3-چادر دوپوش4-چادر دو نفره5-چادر دیواره6-چادر سه فصل7-چادر شب مانی8-چادر قلندری9-چادر کوهنوردی10-چادر گنبدی11-چادر گنبدی آزاد12-چادر هم هوایی13-چادر یک پوش14-چادر یک پوش15-
چارت
کارت نقشه با اطلاع ویژه
چالاب
چاله ی آب،گودال هایی که در کوهستان ها،از آب باران،سیل و یا ذوب یخ و برف پر شده باشد،گودهایی در غارها که آب چکیده،از چکنده ها در آن جمع شده باشد
حد رویش درختان
منطقه ای از کوهها که از آن بالاتر رشد درختان محدود شده و درخت نمی روید،این منطقه در مناطق مختلف آب و هوایی و در دامنه های پشت به آفتاب و رو به آفتاب متفاوت است
حمایت
یعنی کوهنورد چگونه با طناب عمل کند تا از سقوط دوست و خودش جلوگیری شود،هیچ کس تحمل این که فقط با دستهایش بتواند طناب را طوری نگه دارد که از سقوط جلوگیری کند،ندارد
خط الراس
یا ستیغ خطی که نقاط مرتفع یک رشته کوه را به یکدیگر متصل می کند،فصل مشترک دودامنه وقتی یکدیگر را در بالا قطع می کنند به این خط مقسم المیا یا تقسیم آب نیز می گویند معمولاًدر تعیین مرز بین کشورها یا استانها در نواحی مرتفع این خط را مرز قرار می دهند
خیز ششی یا مغزی
نوعی بیماری ارتفاع که ناشی از جمع شدن آب در ششها یا مغز است،برای نجات بیمار باید او را خیلی فوری به پایین برد و یا وی را داخل کیسه گامو قرار داد
دالان
مجراهای درون غار،غارپیمایان ایران مجراهای پهن و بلند را دالان و مجراهای را که باید خمیده گذشت دهلیز می خوانند
در کوهی،کوارتز
ماده یی معدنی به رنگ سفید و خاکستری که غالباً به صورت رگه ها و دانه هایی در تخته سنگها و دیواره ها دیده می شود به علت شکننده بودن در صورت صعود باید از اتکای به آنها خوددری کرد
دره
گودی دارز و باریک در سطح زمین که معمولاً بر اثر جریان آب دایمی یا موقت به وجود می آید دره های جوان معمولاً تنگ و دارای کناره های پرشیب هستند اما دره های پیر پهن و دارای کناره های کم شیب هستند در،شکاف و گشادی میان دو رشته کوه
دریاچه
دریای کوچک،دریای محدود،منشای بیشتر دریاچه ها نتیجه عملکرد یخچالها،انسداد اتفاقی جریان آب رودخانه ها،یا دهانه آتشفشانهای خاموش می باشد که آب در آنها گرد آمده است
دماغه
لبه بر آمده و کم و بیش عمودی سنگ،شبیه به جرز دیوار ،ممکن است از چند متر تا صدها متر ارتفاع داشته باشد
دمه
باد و برف و سرما،طوفانی از برف گرد مانند که پدیداری را به صفر درجه می رساندبرفی که همراه دمه است قسمتی از ابر می آید ولی قسمت عمده آن را بادهای سخت می آورند
دودخان
حفره های آتشفشانی بر روی قلل آتشفشان و سوراخهایی که ابخره و گاز گوگرد از آن متصاعد می شود هم چون قله ی دماوند و تفتان
دهانه ی آتشفشانی
چاله یا گودال قیف مانندی که بر فراز قله های آتشفشانی دیده می شود و محل خروج مواد گداخته و دود و گاز است
راپل
راپل از دیواره یعنی پایین آمدن از کوه:به وسیله یطناب مخصوص،در مناطق صعب العبور کوهستان یا ساختمانهای که دیواره هایی 90درجه دادارند
رد زدن
رد زدنی،رد پای کسی را گرفتن،نشان به جایی بردن به دنبال گم شده یی رفتن
رکاب
نردبان طنابی کوتاهی با چند پله طناب آن بهتر است از جنس نایلون تریلون بافته شده،کنف و یا مانیلا باشد که از طنابهای کابلی قابلیت اتسا بیشتری دارند
رگبار
بارندگی ناگهانی و شدید غالباً در کوتاه مدت بیشتر در بخشهای کوهستانی و گاه همراه با توفان و باد شدید
ریمای
فضای گشاد بین دیواره سنگی و یخچال این فضای گشاده وقتی به وجود می آید که یخ و برف موجود در یک سیرک یخچالی به طرف جلو به حرکت در آمده و مواد آنها از دیواره سیرک جدا می گردد این فضاها برای حرکت کوهنوردان اشکال ایجاد می کند
زاغه
غاری که کوهستانیها در کوه می کنند که در زمستان محل حیوانات باشد
زنجیره یکوه
مجموعه یی از کوه که معمولاً روی یک خط الراس قرار دارد و بخشی از یک رشته کوه سراسری و بزرگتر است مانند زنجیره یا مجموعه کوههای تخت سلیمان در رشته یالبرز
سرمازدگی
مسئله اصلی در هوای سرد حفظ گرمای بدن است پنجاه درصد کاهش گرمای بدن از طریق سر بدون پوشش است بدن در آب 26برابر سریع تر از هوای آزاد حرارت خود را از دست می دهدباد یک عامل خطرناک در کاهش گرمای بدن است
سقوط گربه ی
مهمترین نکته در سقوط با چشم باز سقوط کردن است ولی باید بدن را به سمت عقب داد تا سقوط حالت دورانی به خود بگیرد
سند یا میل زنی
روشی برای جستجوی مفقود شدگان بهمن با استفاده از میلهای مخصوص که به فواصل و عمق معین و با روش خاص انجام می پذیرد
سنگال
پدیده های سنگ مانند درون غار مانند چکیده،چکنده،مروارید غار،به اینها غار سنگ هم می گویند
سنگنوردی
یک سلسله حرکات موزون پی درپی دقیق و رقص گونه روی سنگ است که نظر هر بیننده ی را در نگاه اول به خود جذب می کند
شاطر
شاطران را دوندگان حرفه یی دنیای قدیم می دانند و از لحاظ تاریخی می توان آنان را از راهپیمایان و کوهپیمایان سریع و طولانی اولیه در ایران به حساب آورد
شن اسکی
مسیر سرازیر در کوه دارای شن و سنگ ریزه که در فرود می شود روی آن سر خورد و پایین آمد
صندلی صعود
صندلیهای صعود و فرود مخصوص کوهنوردان حرفه ی است
ضریب سقوط
نسبت طول سقوط به طول طنابی که بین صعود کننده و کارگاه حمایت قرار داردسخت ترین صعود دارای ضریب 2می باشد
طاقچه
محلی را گویند که بر روی جبهه کوه به حالت شیب دار روی ضخره ها ایجاد می شود که اکثراً محل کارگاه حمایت یا استراحت است طاقچه ها در هر اندازه ی است معمولا کوهنوردان نوع بزرگ آن را انتخاب می کنند
طنابچه
تکه طنابی به قطر 3،5یا 7 میلی متری و به طولهای کاملاً متفاوت که برای کارهای مختلف سنگنوردی به کار می رود
عینک کوهنوردی
ساختمان عینک کوهنوردی طوری است که چشم را از کولاک و بوران حفظ می کند و عصب های بینایی را از تاثیر اشعه اولتراویوله خورشید بر چشم محافظت می کند باید توجه کرد از عینک های با شیشه یمخصوص و عایق به این اشعه(*****)استفاده کرد
غار
غار حفره ایست نسبتاً بزرگ بر روی زمین یا در زیر آن خاصه آن که طبیعی باشد و در زمین دهانه و مدخلی داشته باشد1-غارهای طبیعی2-غارهای مصنوعی3-غارهای آتشفشان4-غارهای یخی5-غارهای دریاچه ای6-غارهای دیواره ای7-غارهای رودخانه ای8-غارهای چاهی9-غارهای دست کن10-غارهای بادی11-غارهای زیر آبی
قطب نما
وسیله ای است مدرج تا 360درجه عقربک آن در هر حال به سوی شمال است هنگام استفاده از آن وسایل فلزی نباید مجاور آن باشد
قندیل
قطعه بزرگی از یخ که در بالای یک پرتگاه آویزان یا معلق باشد
کارابین
کارابین از ارکان مهم صخره نوردی،حلقه یی است فلزی برای وصل کردن دو طناب،دارای دانه یی که به وسیله یک زبانه به طرف داخل باز می گردد و طناب به درون آن وارد می شود،زبانه مجهز به فنری است برای ممانعت از خروج طناب.دهانه ی بعضی از کارابینها پیچی است که بسته می شودو نمی گذلرد که طناب از آن خارج شود و از آلیاژ آهن و آلمینیوم ساخته می شود و به دو شکل فنری و پیچدار است
کاو
نقاط نیم کره یی وطاق دار در غار که بر اثر جریان پیچان و برنده ی آب پدید می آید
کرامپون
وسیله ی قدیمی است که در بیشتر از 2000سال پیش اختراع شده،ساکنین اولیه منطقه قفقاز صندلهای چرمی به پا می کردند که دارای تختی صاف و میخ دار بود که برای حرکت بر روی برف و یخ به کار می رود انواع کرامپون1-کرامپون لولایی2-کرامپون نیمه سخت3-کرامپون سخت
کلوگر
وسیله ای است مکانیکی که بعد از گذراندن طناب از میان آن هنگام بالا رفتن روی طناب سر می خورد ولی در هنگام سرخوردن به خاطر دنده ی که درون آن وجود دارد قفل می کند و اجازه ی سقوط نمی دهد
کوله پشتی
در کوهنوردی کیسه محتوی وسایل کوهنوردی را گویند و به دو نوع کوله پشتی سنگنوردی و راهپیمایی تقسیم می شود که کوله پشتی سنگنوردی دارای ساختمانی بلند و کم عرض است معمولاً عرض آن کمتر از عرض بدن می باشد
کوه
برآمدگی ها و مرتفعات سطح زمین که از خاک و سنگ فراوان و کانی های مختلف تشکیل شده و نسبت به زمین های اطراف بسیار بلند باشد
کوه گرفتگی
حالتی است که بر اثر تحلیل نیرو و کمبود انرژی در بدن ایجاد می شود،کوهنورد ناتوان می شود با ازدیاد آن میل شدید به خواب،احساس خستگی و کوفتگی بدن،طپش قلب،ناراحتی تنفس،رنگ پریدگی صورت و اختلال گردش خون
کوهنورد
کسی که در کوهستانها کوهپیمایی و به قلل آن صصود می کند،کسی که با آب و هوای کوهستان آشنا بوده و بتواند خود را با محیط سرد و گرم باد و طوفان و هوای نامساعد تطبیق دهد،کسی که با همنوردان همدل و سازگار باشد و در کسب موفقیت جمعی کوشش نموده
کیسه ی خواب
کیسه ی خواب برای کوهنورد وسیله ی ارزنده،بهترین نوع آن از نظر به هم فشردگی،سبکی و گرما کیسه خواب پر قو است.کیسه خواب باید جادار و در هر شرایطی دارای کلاه باشد
گدار
محلی کم عمقی در یک رودخانه یا هر آب دیگر که بتوان پیاده از آن گذشت
گردنه
راهی تنگ میان دو کوه،روبه فراز که عبور از آن دشوار است،در قدیم جایگاه راهزنان بوده است
گره
حاصل از درهم پیچیدن یا از هم گذرانیدن،اجزای یک یا چند جسم نازک و قابل انعطاف،بالاخص ریسمان و طناب،فن گره زدن در کوهنوردی بسیار حیاتی و مهم است انواع گره1-گره ی اتصال2-گره ی آسیابان3-گره ی اصطکاکی4-گره ی افسون5-گره ی ایتالیایی6-گره ی باخ7-گره ی بارگش8-گره ی بچمن9-گره یبسکت10-گره ی بشکه کش11-گره ی بولین12-گره ی بولین سه حلقه ای13-گره ی بولین سینه14-گره یبولین نفر وسط15-گرهی بولین و تاربوک16-گره ی پروانه17-گره ی پروسیک و پن برتی18-گره ی پیچشی19-گره ی تخت20-گره ی حمایت
میخ
قطعه ی کوچکی استوانه یی شکل فلزی یا چوبی که دارای نوکی تیز است و کلاهکی بر سر دیگر دارد و آن را برای استحکام،در جایی فرو می کنند انواع آن1-میخ افقی2-میخ اونیورسال3-میخ آهنی4-میخ برف5-میخ برگی6-میخ برگه ای7-میخ پیچ8-میخ حلقه دار9-میخ دو کاره10-میخ زده11-میخ سنگ12-میخ سنگنوردی13میخ یخ14-میخ نگهدار15-میخ نبشی16-میخ کششی17-میخ مرده18-میخ ناودانی19-میخ فیهتل20-میخ فرود
نقاب
در روی شیب ها به علت وجود باد و فشار بر روی سطح برف تشکیل شده و معمولاً با کمترین فشاری شکسته و به پتئین سرازیر می شود
هم هوایی
هم ساز شدن بدن انسان با کمبود اکسیژن در ارتفاعات بالا را هم هوایی می گویند
یال
محل تلاقی دو جبهه ی مختلف کوه،که حاتی شبیه به پشت گردن اسب یا پشت ماهی ایجاد می کند ممکن است سنگی،خاکی،برفی،یا یخی باشد
یخ
آب منجمد شده،آب بسته شده بر اثر سرما
یخچال
یخچال در ارتفاعات بلند،طی یک دوره ی طولانی با میزان بارش برف زیاد و هوای سرد تشکیل می گردد برف ها بر روی هم انباشته و توده های بسیار عمیقی از برف می سازند،فشار بسیار زیاد برف های فوقانی بر لایه های زیرین،باعث تشکیل یخ های متراکم و ضخیم شده،یخچال ساخته می شود،یخچالها دائماً در حال رشد و حرکت هستند،بسط یخچالهای بزرگ می تواند طی میلیون ها سال دره های عمیق ایجاد کند