دیابت، تبدیل به یک اپیدمی جهانی شده است. حدود 10 سال پیش سازمان جهانی بهداشت، تخمین زده بود که در سال 2000 حدود 154 میلیون نفر مبتلا به دیابت باشند و در سال 2025 این تعداد به 300 میلیون نفر برسد. اما تاکنون، دیابت حدود 200 میلیون نفر را در جهان مبتلا کرده است و پیشبینی میشود این تعداد تا سال 2025 به حدود 333 میلیون نفر برسد. یعنی خیلی بیشتر از تعدادی که تصور میشد. این امر به این معناست که این بیماری بسیار سریعتر از آنچه که پیشبینی میشد، در حال پیشرفت است.
خلاصهای از دیابت
یابت، بیماری مزمنی است که در نتیجه اختلال در تولید و عملکرد انسولین در بدن به وجود میآید. انسولین هورمونی است که در پانکراس (لوزالمعده) تولید میشود و سلولها را قادر میکند که گلوکز را از خون گرفته و برای تولید انرژی استفاده کنند. لوزالمعده فرد مبتلا به دیابت، انسولین مورد نیاز بدن را نمیسازد یا انسولین تولیدشده، کارایی لازم را در بدن این افراد ندارد. به همین دلیل است که افراد دیابتیک نمیتوانند از گلوکز به نحواحسن در سوختوساز بدنشان استفاده کنند و در نتیجه قندخون آنها افزایش مییابد. عوامل به وجود آورنده دیابت، هنوز به طور کامل شناخته نشده اما عوامل ژنتیکی، چاقی و کمتحرکی نقش مهمی در ابتلای فرد به دیابت دارند.
تاریخچهای از دیابت
بیماری قند (دیابت) برای اولین بار در سال 1552 قبل از میلاد، در پاپیروسهای مصری، توصیف شده است. در این نوشتهها، پزشکان در مورد بیماری مرموزی توضیح دادهاند که با ادرار فراوان همراه است. حشرات در اطراف این ادرار شیرین جمع میشدند و چشیدن آن، پزشک را به تشخیص قطعی بیماری میرساند.واژه دیابت، اولین بار، توسط پزشک برجسته یونانی آرابتوس به کار رفت. واژه دیابانیو، به معنی عبور کردن است و منظور، بیماریای است که در آن مقدار زیادی ادرار از کلیهها عبور میکند. او علاوه بر پرادراری، تشنگی را هم از علایم اصلی این بیماری برشمرد. واژه لاتین ملیتوس به معنی شیرین مثل عسل نیز در قرن 18 میلادی به نام این بیماری اضافه شد و اکنون بیماری قند را با نام علمی دیابت ملیتوس در جهان میشناسند. این بیماری اواخر قرن 20 میلادی بهطور کامل و صحیح شناخته شد.
انواع دیابت
دیابت نوع1 (وابسته به انسولین): در این نوع دیابت، بدن فرد توانایی تولید انسولین را ندارد. این نوع دیابت بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده میشود و برای درمان آن باید فرد مبتلا تحت درمان با انسولین قرار گیرد. افراد مبتلا به آن، 5 تا 10 درصد جمعیت دیابتیک را تشکیل میدهند.
دیابت نوع2 (غیروابسته به انسولین): در این نوع دیابت، بدن فرد انسولین تولید میکند اما گیرندهها نسبت به آن مقاوم شدهاند و اجازه ورود انسولین را نمیدهند. در این نوع، رژیمغذایی مناسب، ورزش و رسیدن به وزن ایدهآل اهمیت خاصی دارد. این نوع دیابت در افراد بالای 30 سال دیده میشود و افراد چاق بیشتر در معرض آن هستند. شیوع این نوع دیابت به طرز چشمگیری افزایش یافته و حدود 90 درصد بیماران دیابتیک را شامل میشود.
علایم و عوارض
علایم اصلی دیابت، تشنگی مفرط، گرسنگی دایم، تکرر ادرار، کاهش وزن، خستگی مفرط، تاری دید و تاخیر در بهبود زخم است. شروع علایم بیماری در نوع یک، ناگهانی و در نوع دوم به تدریج است. دیابت باعث ایجاد عوارض متفاوتی در بدن میشود. اگر این بیماری درمان نشود، بسیاری از عوارض کشنده خواهند بود یا سبب کاهش کیفیت زندگی فرد میشوند. از عوارض اصلی بیماری، عفونتهای مکرر، کاهش وزن، عوارض چشمی، اختلالات کلیوی، ایجاد زخم در پاها و بیماریهای قلبی-عروقی است.
دیابت در جهان
جمعیت جهان در حال افزایش است و طول عمر افراد نیز بیشتر شده است. مردم بیش از پیش از غذاهای ناسالم استفاده میکنند و فعالیت بدنی کمتری دارند. چنین مجموعهای سبب افزایش شیوع دیابت در جهان شده است. در سال 1985، حدود 30 میلیون نفر در جهان مبتلا به دیابت بودند اما امروزه حدود 194 میلیون نفر مبتلا هستند و اگر این روند ادامه پیدا کند تا سال 2025، این تعداد به 333 میلیون نفر خواهد رسید. در حال حاضر دیابت چهارمین بیماری کشنده در جهان است. هر 10 ثانیه یک نفر به علت عوارض دیابت در جهان میمیرد و در هر 10ثانیه 2 نفر به این بیماری مبتلا میشوند.
پایتخت دیابت جهان
چین، بیشترین آمار مبتلایان به دیابت را دارد. در چین بیش از 92 میلیون نفر مبتلا به دیابت هستند. به عبارتی از هر 10 نفر، یک نفر مبتلا به دیابت است. در حال حاضر تعداد دیابتیکها در چین، بسیار بیشتر از کشوری مانند هند است که حدود 50 میلیون نفر دیابتی دارد. اکنون دیابت تبدیل به معضلی برای سلامتی افراد در چین شده است و از مهمترین علل مرگ و میر به حساب میآید. به تازگی اعلام شده که تا سال 2050 از هر 3 نفر آمریکایی، یک نفر مبتلا به دیابت خواهد بود. در حالحاضر از هر 10 نفر یک نفر دیابت دارد اما در صورت ادامه روند کنونی، این تعداد یک به 5 یا حتی یک به 3 خواهد شد. تعداد مبتلایان به این بیماری در آمریکا حدود 24 میلیون نفر است اما مشکل در اینجاست که عده زیادی مبتلا هستند ولی از بیماری خود آگاهی ندارند. یکی از دلایل افزایش مبتلایان به دیابت، این است که این بیماران به علت پیشرفت رسیدگیهای پزشکی، عمر طولانیتری میکنند و بروز دیابت نوع2 در افراد مسن بیشتر از سایرین است. به علاوه، با توجه به افزایش چاقی در آمریکا، بروز دیابت نوع2 (که در رابطه با چاقی است)، بیشتر شده است.
روز جهانی دیابت
فدراسیون بینالمللی دیابت و سازمان جهانی بهداشت، روز 14 نوامبر (23 آبان) را به عنوان روز جهانی دیابت به جهانیان معرفی کردند. این روز، روز تولد فردریک بانتینگ، دانشمندی است که کمک زیادی به کشف انسولین کرد.
مجمع عمومی سازمان ملل نیز در 20 دسامبر 2006 قطعنامهای منحصر به فرد مبنی بر مزمن و ناتوانکننده بودن بیماری دیابت تصویب کرد که نشان از اهمیت این بیماری در جهان دارد.
منبع:www.salamat.com