نقش سلامت دهانه رحم در باروری

تحریریه زندگی آنلاین- گروه دنیای سلامت

دهانه رحم به قسمتی گفته می‌شود که رحم را به واژن متصل می‌کند. در مرکز این دهانه شکافی وجود دارد که بافت‌های اضافی داخل رحم و خون را در طول دوره قاعدگی خارج می‌کند و در عین حال به اسپرم اجازه داخل شدن به رحم را می‌دهد. این دهانه را یک کانال باریک به رحم متصل می‌کند. این کانال در حالت عادی بسیار ظریف و باریک است اما هنگام زایمان، به‌تدریج باز و گشاد می‌شود و به نوزاد اجازه عبور می‌دهد.

قسمتی از دهانه که به واژن متصل است با بافت‌های صورتی رنگی پوشیده شده است در حالیکه قسمتی که متصل به کانال متصل به رحم است پوشیده از بافت‌های قرمز رنگی است که تولید مخاط می‌کنند. گاه ممکن است دهانه رحم دچار تورم شود. از علائم این تورم خارج شدن ترشحاتی به رنگ سفید، زرد، سبز و گاه حتی طوسی است. از علائم دیگر می‌توان وجود درد هنگام نزدیکی یا کمر درد اشاره کرد. 

یکی دیگر از مشکلات شایع مربوط به دهانه رحم، تحلیل دهانه رحم است. این اختلال بدین معنا است که سلول‌هایی که در حالت طبیعی باید در داخل دهانه رحم رشد کنند در خارج از آن رشد می‌کنند. این مشکل عموما علامت خاصی ندارد اما ممکن است ترشحات سفید یا کمی خونی دیده شوند. از دیگر مشکلات مربوط به دهانه رحم، باریک شدن آن است. گاه ممکن است بخشی از دهانه رحم باریک شود و گاه تمام آن باریک می‌شود که در این حالت دهانه رحم به طور کلی مسدود می‌شود.

این مشکل ممکن است به شکل برعکس نیز اتفاق بیافتد بدین معنا که گاه دهانه رحم زودتر و بیشتر از حالت عادی باز می‌شود. این حالت خصوصا در ماه‌های اولیه بارداری بسیار خطرناک است و می‌تواند موجب سقط جنین شود. اختلال دیگری که ممکن است ایجاد شود، شکل‌گیری کیست‌ها و پلیپ‌ها بر روی دهانه رحم است. کیست‌های مربوط به دهانه رحم علامت خاصی ندارند و نیازی به درمان خاصی ندارند. پلیپ‌های دهانه رحم نیز عموما بی خطر هستند، هرچند ممکن است موجب خونریزی و ترشحات غیر عادی شوند. از آنجا که وجود این پلیپ‌ها می‌تواند موجب اذیت و ناباروری فرد شود، می‌توان از طریق جراحی آنها را برداشت.

دهانه رحم و ناباروری

دهانه رحم مجرای عبور اسپرم به داخل رحم است. به همین دلیل این قسمت از دستگاه تولید مثل از اهمیت زیادی برخوردار است و وجود هرگونه اختلال در آن می‌تواند موجب ناباروری فرد شود. بسیاری از خانم‌های نابارور دچار مشکل انسداد یا باریک بودن دهانه رحم هستند در حالیکه خود آنها از این اختلال آگاه نیستند. علت این امر این است که علائم چنین مشکلی بسیار شبیه علائم اختلالات دیگر و به همین دلیل خانم‌ها دچار اشتباه می‌شوند. از جمله علائم شایع این اختلال بر هم خوردن نظم عادت ماهیانه، افزایش درد در این دوران و ناباروری در خانم‌هایی است که هنوز یائسه نشده‌اند.

البته در مواردی نادر نیز ممکن است عادت ماهیانه فرد به طور کلی قطع شود اما احتمال آن کم است زیرا در اکثر موارد این کانال آنقدر باریک نمی‌شود که به‌طور کامل مسدود شود. معمولا برای درمان این مشکل لوله‌ای بسیار باریک را از این کانال عبور می‌دهند و اجازه می‌دهند در آن بماند. پس از گذشت چهار تا شش هفته، این کانال به تدریج باز می‌شود و عبور اسپرم به راحتی صورت می‌گیرد. اختلال دیگری که مربوط به دهانه رحم است و می‌تواند موجب ناباروری شود، غلظت بیش از حد ماده مخاطی پوشاننده این کانال است که مانع از این می‌شود که اسپرم به راحتی از این قسمت عبور کند و وارد رحم شود.

یکی از علل ایجاد این مشکل، مصرف برخی داروها نظیر کلومید است. معمولا برای درمان مشکلات مربوط به دهانه رحم، از IUI استفاده می‌شود که عبور اسپرم از دهانه رحم و ورود آن به داخل رحم را تسهیل و تضمین می‌کند. روش IUI همچنین در مواردی که بدن زن با اسپرم مقابله می‌کند و پیش از ورودش به رحم آن را نابود می‌کند مفید است. اما یکی دیگر از اختلالات مربوط به دهانه رحم که می‌تواند باردار شدن افراد را با مشکل مواجه کند، گشاد شدن بیش از حد دهانه رحم و ضعف آن در انقباض است. براساس این اختلال، دهانه رحم توانایی خود را از دست می‌دهد و دچار ضعف می‌شود.

به همین دلیل، معمولا افرادی که دچار این مشکل هستند، در ماه‌های اولیه بارداری جنینشان سقط می‌شود. شایع‌ترین علت این اختلال، عمل‌های جراحی است که فرد به علل گوناگون در این ناحیه انجام داده است. برای درمان این اختلال، بهترین راه انجام یک عمل جراحی است که طی آن دهانه رحم به کمک چند دوخت بخیه مانند، کوچک‌تر می‌شود تا با افزودن بر قدرت آن، از بازشدن پیش از موعد آن و در نتیجه سقط‌های پی در پی جلوگیری شود.