افزایش ازدواج های فامیلی و کاهش شنوایی کودکان

سعی کنید لفظ کری را هیچ گاه به کار نبرید. چون بار منفی دارد؛ به جایش از لغت کم شنوا یا ناشنوا استفاده کنید. ضمن اینکه بهتر است لغت کم شنوا یا ناشنوا را به عنوان صفت بکار نبرید؛ یعنی باید گفت فرد یا کودک دارای ناشنوایی یا کم شنوایی است. این دستور صریح سازمان جهانی بهداشت است. یعنی اول کودک بودن یا انسان بودن را مد نظر قرار دهید و بعد عارضه یی را که فرد به آن مبتلا شده است، عنوان کنید.»
آیا آمار دقیقی در زمینه ی علل کم شنوایی یا ناشنوایی در کشور داریم؟
در مورد کودکان آمار کمی متفاوت است، به دلیل اینکه مشکل کم شنوایی یا ناشنوایی در کودکان به دلیل عوامل مادرزادی، مشکلات هنگام زایمان و مشکلات قبل و بعد از تولد بوده و تقسیم بندی جداگانه یی دارد. طبق آخرین آمار سال 2008انگلیس، از هر هزار تولد 1/2 تا 1 درصد نوزادان با مشکل کاهش شنوایی به دنیا می آیند و مشخص شده که شایع ترین عارضه ی عصبی مادرزادی،کاهش شنوایی است. یعنی مشکل شنوایی شایع ترین بیماری مادرزادی در مقایسه با سایر مشکلات مادرزادی است.
آیا مشاوره ی قبل از ازدواج می تواند از تولد کودکانی با این عارضه پیشگیری کند؟
ازدواج های فامیلی در کشور ما خیلی زیاد است. در نتیجه ژن ها در محدوده ی کوچکی رد و بدل می شوند. بنابراین خطر ابتلاء به خیلی از مشکلات بالا، می رود. به همین دلیل در کشور ما آمار کاهش شنوایی از خیلی از کشورهای دنیا بالاتر است. بنابراین توصیه می کنم اگر زوجین در فامیل شان، فرد یا افرادی دارند که به کاهش شنوایی مبتلا هستند، از ازدواج فامیلی خودداری کنند.
چه عواملی فاکتورهای خطر قبل از تولد محسوب می شود؟
علل پیش از تولد ممکن است ارثی باشد یا از زمان تشکیل نطفه تا تولد ایجاد شود.
تقریباً پنجاه درصد کم شنوایی ها، یعنی یک سوم کم شنوایی های سندرمی منشاء ارثی دارند. علت دیگری که سبب کاهش شنوایی می شود، استفاده ی مادر از برخی از داروها در دوران بارداری است. طبق یک اصل کلی در سه ماه هی اول بارداری هیچ دارویی نباید استفاده شود. مگر شرایطی وجود داشته باشد که حیات مادر و جنین به مخاطره افتاده باشد که در این صورت با تجویز پزشک معالج، دارو استفاده می شود. برخی از داروها اساساً برای گوش سمی هستند که به آنها داروهای اتوتوکسی می گویند. این داروها به هیچ وجه نباید استفاده شوند، ولی با وجود برخی از احتیاط ها برخی از داروها در سه ماهه ی دوم یا سوم بارداری و با نظر پزشک معالج گوش و پزشک زنان و زایمان تجویز می شوند.
آیا از همان روزهای اول پس از تولد می توان تشخیص داد؟
هفتاد تا هشتاد درصد کم شنوایی ها از همان روزهای اول پس از تولد قابل شناسایی هستند. تشخیص و تعیین علت کم شنوایی در دوران کودکی مستلزم ارزیابی های تشخیصی دقیق، گرفتن تاریخچه، ارزیابی های فیزیکی و آزمایشگاهی ،ام .آر.آی و مشاوره های تخصصی با کارشناسان مربوطه است. اما باز هم در بیشتر موارد نمی توانیم بطور دقیق علت را مشخص کنیم. به دلیل اینکه نزدیک به چهار صد ژن که در کم شنوایی یا ناشنوایی دخالت دارند شناسایی شده است، ولی ما باز هم درابتدای راه هستیم به دلیل اینکه نمی دانیم این ژن ها کجا قرار می گیرند که صفت بروز می کند.
مهمترین عوامل خطرساز کم شنوایی هنگام تولد کدام ها هستند؟
نارس بودن و وزن کم هنگام تولد (به عنوان مثال، وزن نوزاد کمتر از 1/5 کیلوگرم باشد)، زایمان طولانی مدت، عفونت مادر در حین زایمان،کمی اکسیژن و یرقان یا زردی شدید در دوران نوزادی که نیاز به تعویض خون پیش بیاید از مهمترین عوامل هستند.
و علل پس از تولد؟
1- مننژیت میکروبی دوران نوزادی که جزو مهمترین علل کم شنوایی و ناشنوایی محسوب می شود و براساس آمار، شایع ترین بیماری است که در دوره ی نوزادی می تواند به کاهش شنوایی درکی عصبی شدید تا عمیق منجر شود.
2- عفونت های حاد و مزمن گوش میانی. طبق آمار در این زمینه هفتاد تا هشتاد درصد کودکان قبل از رسیدن به سن مدرسه یک بار گوش درد را تجربه می کنند و توصیه ی من به والدین این است که گوش درد کودکان را خیلی جدی بگیرند.
3- عوارض عفونت گوش میانی. ممکن است گوش میانی عفونت کند و عارضه اش مثلاً التهاب حلزون باشد که به کاهش شنوایی منجر می شود.
4- عفونت با ویروس سیتومگال
5- بیماری هایی مانند اوریون، سرخجه، سرخک و... در همه جای دنیا زنان حداقل سه ماه قبل از بارداری باید واکسن سرخجه بزنند، زیرا ابتلا به این بیماری در دوران بارداری عوارض بسیار وحشتناکی در جنین ایجاد می کند که یکی از آنها مشکلات در محدوده ی گوش و حلق و بینی است.
6- یک علت خیلی مهم دیگر کم شنوایی ناشی از سرو صدای زیاد است. در یک مطالعه ی وسیع، نتایج تکان دهنده یی حتی در کودکان پانزده ماهه مشاهده شده که بچه هایی که توسط والدین شان روی موتور سیکلت سوار شده اند یا بچه هایی که در اتومبیل هایی با صدای موزیک بلند یا در ترافیک پرسر و صدای شهر هستند. دچار کم شنوایی یا افت شدید شنوایی و غیرقابل برگشت شده اند که متأسفانه این موارد در کشور ما و بخصوص در شهرهای بزرگ بسیار زیاد است.
برخی عوامل هم هستند که زمینه ی مناسبی برای ابتلاء به یک مشکل ایجاد می کنند. مثل کمبود ید در یک بیماری به نام منیرکه سبب ایجاد کاهش شنوایی های درکی عصبی و حملات سرگیجه می شود. اختلالات تیرویید شامل کم کاری یا پرکاری تیرویید روی گوش داخلی تأثیر گذاشته و در علت شناسی جزو علل بیماری منیر قرار می گیرد. عواملی مانند مصرف تنباکو، الکل، عفونت ها، سر و صدا، استرس و... هم موجب ایجاد کاهش شنوایی ناگهانی می شود.

پنج توصیه به والدین
 

1- زایمان در یک محیط بهداشتی(بیمارستان یا در محیط روستاها درمانگاه های مجهز) انجام شود.
2- پس از تولد از کودک تست های غربالگری شنوایی به عمل آورند تا اگر کودکی دچار مشکل شنوایی است، سریعاً مداخله ی پزشکی در موردش انجام شود. در نتیجه تکلم کودک به خطر نمی افتد. همانطور که می دانید، شکل گیری تکلم در کودکان معمولاً بین سنین 9 تا 18 ماهگی شروع می شود. اگر در این فاصله این شکل گیری تکلم به هر صورتی دچار اختلال شود. در بدو امر باید شنوایی کودک را بررسی کرد.
3- اگر نوزدشان حتی به مقدار کم دچار زردی یا یرقان نوزادی شد، حتماً به پزشک مراجعه کنند و سعی کنند از داروهای سنتی استفاده نکنند.
4- اگر نوزاد در بدو تولد دچار مشکلاتی در گوش خارجی یا لاله ی گوش است، حتماً به پزشک مراجعه کنند تا گوش میانی و گوش داخلی نوزاد را هم بررسی کند.
5- مسأله ی بعد اینکه از وجود سروصدای زیاد در محیطی که نوزاد در آن قرار دارد، پرهیز کنند.
منبع: هفت روز زندگی شماره(90)