در آمریکا سرطان روده بزرگ (کولون ) پس از سرطان ریه، دومین سرطان شایع در بزرگسالان و همچنین دومین علت اصلی مرگ در بین انواع سرطان است. تعداد موارد جدید سرطان کولورکتال (روده بزرگ و بخش راست روده که به مخرج متصل است ) در آمریکایی ها در سال 2002 توسط انجمن سرطان آمریکا حدود 148000 مورد برآورده شده است. در کل دنیا، سرطان کولون سومین نوع سرطان های بدخیم و دومین عامل مرگ ناشی از سرطان است .
سرطان کولون در مردان بیش از زنان رخ می دهد، به گونه ای که این میزان در آمریکا 52 و 38 مورد در صدهزار مرد و زن گزارش شده است. بیشترین میزان در سفید پوست های اروپای شرقی دیده شده است؛ نسبت ابتلا در آمریکا و آسیا پایین تر از اروپا بوده، اما به دلیل مهاجرت و غربی شدن در حال افزایش است .
فاکتورهایی که خطر سرطان کولورکتال را افزایش می دهند، عبارتند از سابقه خانوادگی، ابتلا به بیماری های التهابی روده (IBD) اعم از کولیت اولسراتیو (التهاب و زخم روده بزرگ ) و یا بیماری کرون (التهاب، زخم، آبسه، فیستول، فیبروز، ضخیم شدن زیر مخاطی و تنگ شدن بخش هایی از روده کوچک )، پولیپوز فامیلی، پولیپ های آدنوماتوز و چند ترکیب موجود در رژیم غذایی. به این ترتیب پولیپ ها (حجیم و تنگ شدن بخش هایی از روده که منجر به کاهش عبور مواد از آن نقطه می شود )، پیش ساز سرطان کولون هستند. عوامل خطر رژیم غذایی شامل افزایش دریافت گوشت ( به ویژه گوشت قرمز )، چربی و همچنین دریافت ناکافی چندین ریز مغذی می باشند. عوامل تغذیه ای محافظت کننده در قبال سرطان کولون عبارتند از دریافت میوه ها و سبزی ها ( که حاوی انواع فیتو کمیکال ها و کاروتنوئیدها هستند )، غلات دارای فیبر بالا، اسیدهای چرب امگا-3 (موجود در غذاهای دریایی، روغن کانولا یا تخم کتان و تا حدودی در مغز دانه ها )، حفظ وزن در حد قابل قبول، دریافت ویتامین هایی از قبیل D، E و فولات و همچنین دریافت مواد معدنی شامل کلسیم، روی و سلنیوم .
نقش چربی رژیم غذایی در سرطان زایی کولون هنوز به طور کامل روشن نشده است؛ در واقع، چربی های رژیم غذایی ممکن است اثرات متفاوتی داشته باشند. گوشت های قرمز مثل گوشت گاو و گوسفند ( به ویژه هنگامی که با چربی مصرف می شوند )، احتمالا بیشتر از انواع دیگر گوشت در سرطان زایی نقش دارند. ماکیان، ماهی و لبنیات کم چربی نقش کمتری در سرطان زایی دارند. روش های آماده سازی غذا نیز ممکن است توان سرطان زایی گوشت ها و غذاهای چرب را تحت تأثیر قرار دهند. به عنوان مثال ماندگی برخی غذاها و همچنین سرخ کردن در حرارت بالا و مدت طولانی می تواند احتمال سرطانزا شدن غذاها را افزایش دهد .
استفاده از پربیوتیک ها و پروبیوتیک ها موجب تغییر میکروفلورای کولون، افزایش گلوتاتیون ترانسفراز ، افزایش حجم بوتیرات مدفوع، کاهش ترکیبات سمی و ژنوتوکسیک، و در مدل های حیوانی، موجب کاهش پیشرفت بعضی آسیب های پیش سرطانی می شود .
به نظر می رسد که مصرف آسپرین و عوامل ضد التهابی غیر استروئیدی و ورزش از ابتلا به سرطان کولون ممانعت می کنند .
درمان پزشکی
بیماران مبتلا به پولیپ ها یا سرطان کولورکتال ممکن است به مداوا به صورت های مختلف از جمله مصرف داروها، رادیوتراپی، شیمی درمانی، جراحی کولون و حمایت تغذیه ای وریدی نیاز داشته باشند.
درمان تغذیه ای
بیشتر مردم در جوامع غربی و از جمله آمریکایی ها بسیار کمتر از مقادیر توصیه شده از میوها، سبزیجات، حبوبات، دانه های کامل و محصولات لبنی مصرف می کنند، بنابراین بهترین توصیه برای بسیاری از بیماران ( و همچنین برای افراد سالمی که تمایل ندارند به سرطان مبتلا شوند !) بهبود رژیم ( بر اساس توصیه های انجمن سرطان آمریکا یا راهنمایی های تغذیه ای ) است . این توصیه ها، مصرف مقادیر کافی نان و غلات با دانه کامل، غذاهای حاوی کلسیم ، میوها و سبزی ها، دریافت کافی ریز مغذی ها و مقادیر معقول اسیدهای چرب امگا-3 همراه با ورزش کافی را مورد تشویق قرار می دهند. آن ها که از سرطان جان سالم به در برده اند نیز باید تشویق شوند که از همین راهنماهای تغذیه و ورزش پیروی کنند .
منبع: دنیای تغذیه 97