در دامنه کوه بیستون و در شمال شرقی غار شکارچیان، غار عمیقی در ارتفاع 1400 متری از سطح دریا قرار دارد که به آن مَر خِر گویند. در اصطلاح محلی غار خِر یا خِریل به معنای غاری است که فضای ورودی آن گرد است. این غار گاهی به غلط غار خَر خوانده می شود. این غار 27 متر طول دارد و دهانه آن به سمت جنوب باز می شود که در اواخر دوره پله ایستوسن(چهارمین دوره زمین شناسی) شکل گرفته است.
در سال 1965 میلادی یک هیأت کانادایی به سرپرستی فیلیپ اسمیت در غار خِر به کاوش پرداخت و به آثار مهمی دست یافت که عبارتند از: ابزار سنگی و استخوانی، بقایای جانوری، ذغال، سفال و غیره. قدیمی ترین آثار بدست آمده از این غار مربوط به دوره پارینه سنگی میانی است که شامل تراشنده و تیغ های ضخیم سنگی شاخص صنعت موسترین است. بعلاوه ابزارهایی مانند ریزتیغه ها، قلم های حکاکی، تراشنده ها و تیغ های کول دار مربوط به دوران پارینه سنگی جدید یا فرا پارینه سنگی و سفال های پوک و ساده ای از دوره نوسنگی کشف شده است. جدیدترین آثار مکشوفه از غار خِر مربوط به دوره ساسانیان است. بقایای جانوری مکشوفه متعلق به اسب سانان، بزکوهی، میش وحشی، گاو وحشی، گوزن و غزال است. آثار و شواهد به جا مانده از دوره پارینه سنگی میانی تا عصر ساسانیان در غار خِر این فرصت را در اختیار باستان شناسان قرار داده است تا نه تنها بقایای فرهنگی، بلکه تغییرات آب و هوایی، تنوع جانوری و گیاهی منطقه را از پارینه سنگی میانی تاکنون مورد مطالعه قرار دهند.
مَر خِر در تاریخ 19 اسفند 1380 به شماره 4885 در فهرست اثار ملی کشور به ثبت رسید.
