خبر خوب، انسانها هماکنون با بهبود مراقبتهای بهداشتی بیشتر و بیشتر عمر میکنند.خبر بد، با افزایش طول عمر، بیماریهای مربوط به دوران سالمندی افزایش پیدا کرده است. این یعنی اینکه تعداد بیشتری از انسانها در سالهای بعد به دمانس (از دست دادن حافظه) یا همان آلزایمر دچار میشوند.
به گزارش ، همشهری نوشت: نام آلزایمر را بسیار شنیدهایم و اگر واقعا با خودمان روراست باشیم، همه ما از ابتلا به آن هراس داریم. بیماری آلزایمر به مغز آسیب میرساند. این بیماری باعث از دست رفتن تدریجی و مداوم مغز شده و میتواند روی صحبتکردن، فکرکردن و انجام فعالیتهای روزانه تأثیر بگذارد. رئیس انجمن آلزایمر ایران معتقد است که هزینه مراقبت از بیماری آلزایمر سنگین است و خانوادهها را دچار فرسودگی میکند و به همین سبب بسیاری از مسئولان معتقدند که سند ملی «دمانس» باید هرچه زودتر تصویب شود.
اوایل خردادماه بود که بعد از 10سال پیگیری مستمر انجمن جهانی آلزایمر و اعلام نیاز به داشتن رویکرد جهانی در مورد بحران دمانس، سازمان جهانی بهداشت طرح جهانی دمانس را تصویب کرد. در این طرح از دولتها خواسته شده تا اهداف این طرح شامل افزایش اطلاعرسانی در مورد بیماری، کاهش عوامل خطر، تشخیص، مراقبت و درمان، حمایت از مراقبتکنندگان و همچنین تحقیقات را در دستور کار خود قرار دهند. پیام فوری طرح جهانی دمانس به دولتها این است که طرح ملی کشور خود را با تأمین بودجه اجرایی و پایش کنند. حالا بعد از گذشت چندماه رئیس انجمن آلزایمر ایران بر تصویب هرچه زودتر سند ملی «دمانس» تأکید دارد چرا که معتقد است هزینه مراقبت از بیماری آلزایمر سنگین است و خانوادهها را دچار فرسودگی میکند.
البته در این زمینه علیرضا زالی، رئیس سازمان نظام پزشکی ارائه خدمات توانبخشی را از اصلیترین مراحل درمان عنوان کرد و گفت: متأسفانه خدمات توانبخشی هزینههای بالایی دارد و بسیاری از اقشاری که مددجویانشان جزو خانوادهای کمدرآمد هستند امروزه بهدلیل مشکلات اقتصادی درمان را نیمهکاره رها میکنند. امروزه زمان طلایی و استاندارد را در بحث توانبخشی از دست دادهایم.
آلزایمر پیشرونده و تحلیلبرنده است
معصومه صالحی گفت: این بیماری بهصورت اختلال حافظه تظاهر میکند و روندی بسیار آهسته و تدریجی دارد. نخستین علائم آن فراموشکاری و حواسپرتی جزئی است و ممکن است با آثار ناشی از پیری طبیعی اشتباه شود. بیمار وسایلش را در مکانی قرار میدهد و بعد فراموش میکند آنها را کجا گذاشته است یا پس از خروج از منزل و هنگام بازگشت به خانه ممکن است مسیر را فراموش یا اشتباه کند. در مراحل اولیه، بیمار و خانوادهاش بهندرت به پزشک مراجعه میکنند و غالبا هنگامی از پزشک درخواست کمک میکنند که بهدنبال بروز یک بیماری جسمی دیگر علائم فراموشکاری و اختلال حافظه بیمار آشکار میشود.
هزینههای سنگین آلزایمر برای خانوادهها
وی ادامه داد: ضمن اینکه بیماری آلزایمر پیشرونده و تحلیلبرنده است و مراقبت بیمار مبتلا به آن، خانواده را خسته میکند. علاوه بر آن هزینههای بسیار سنگینی دارد که خانوادهها را فرسوده میکند. به همین سبب امیدواریم با تصویب سند ملی دمانس، دولت در زمینههای مراقبت از این بیماران و همچنین هزینه داروهای آنها کمک کند.
اما مراقبت از یک بیمار مبتلا به آلزایمر، مستلزم اطلاع از ماهیت بیماری و روشهای صحیح مراقبت از بیمار است؛ یعنی باید بیماری را بشناسیم و عوارض آن را بدانیم و سپس روشهای مراقبت مناسب از بیمار را تمرین کنیم. صالحی در اینباره ادامه داد: مراقبت از بیماران مبتلا به آلزایمر، بهخصوص در کشورهایی چون ایران که بهرغم زندگی شهرنشینی کماکان ارزشهای سنتی خود را حفظ کردهاند، عمدتاً در خانواده صورت میگیرد؛
یعنی خانوادهها معمولاً ترجیح میدهند که تا مرحله پایانی بیماری شخصاً از بیمارشان مراقبت کنند و معمولاً زمانی تصمیم میگیرند او را به مرکز نگهداری بسپارند که با شرایطی دشوار و بحرانی روبهرو شدهاند. البته مراکز نگهداری از بیماران مبتلا به آلزایمر باید ویژه باشند؛ چون اگر این افراد در کنار افراد عادی نگهداری شوند، مشکلاتی ایجاد میشود و گاهی این بیماران دچار توهم یا هذیان میشوند، حتی ممکن است افراد سالم آنها را مورد ضرب و شتم قرار دهند.
صالحی با اشاره به راهاندازی مرکز نگهداری روزانه از بیماران مبتلا به آلزایمر در این انجمن، افزود: در این مرکز جامع توانبخشی روی حواس پنجگانه بیماران کار میشود و در عین حال فرصتی برای خانواده آنها فراهم میشود که آرامش داشته باشند.
پیشگیری از آلزایمر با سبک زندگی سالم
شاید فکر کنید برای مقابله با بیماریهای حافظه ازجمله آلزایمر هنوز خیلی وقت دارید اما مطالعات پزشکان انجمن ملی بیماریهای اعصاب انگلستان نشان داده، نخستین نشانههای کاهش عملکرد نورونهای عصبی و سرعت و انتقال رشتههای عصبی حدود 30 سالگی شروع شده و در 40 سالگی آرام آرام تخریب سلولهای مغزی آغاز میشود.
رئیس انجمن آلزایمر در اینباره معتقد است باید از دوره کودکی سبک زندگی سالم را انتخاب کرد. صالحی میگوید: اگر در دوران کودکی آموزش ببینیم که سبک زندگی درستی داشته باشیم و از مواد غذایی مضر استفاده نکنیم، علاوه بر حفظ سلامت جسم و روح، از مغز هم به خوبی محافظت میشود.
کودکان باید یاد بگیرند که چگونه سالم زندگی کنند و در رژیم غذایی خود تا حد ممکن از روغنهای اشباع و فستفود استفاده نکنند. همچنین باید سعی کنند با یادگیری هنرهای مختلف، ذخایر مغزی خود را افزایش دهند. یادگیری حتی در زمان سالمندی و میانسالی نیز تأثیر بسیار مثبتی بر سلامت دارد.
شناخت، مراقبت و درمان آلزایمر با طرح دمانس
پاولا باربارینو، مدیرعامل جدید انجمن جهانی آلزایمر: 50 میلیون نفر با دمانس در جهان زندگی میکنند و تا سال 2050 این رقم سه برابر میشود. بیش از نیمی از افراد مبتلا به دمانس در کشورهای با درآمد کم و متوسط زندگی میکنند و فقط 10 درصد از این افراد شناسایی میشوند. پیشبینی میشود در سال 2018 هزینه جهانی دمانس به بیش از یک تریلیون دلار برسد. طرح دمانس فصل تازهای در شناخت، مراقبت و درمان باز میکند. این طرح تأیید میکند که دمانس بخشی از روند پیری نیست. همچنین افرادی که به این بیماری مبتلا شدهاند باید حمایت شوند و تا آنجا که امکان دارد، زندگی را به خوبی بگذرانند.