در مصرف کنسروها دقت کنید !

مقدمه
 

معمولا اکثر افراد در ایام نوروز به مسافرت های هر چند کوتاه می روند . نکته مهم این است که برای لذت بردن از این ایام تعطیل باید یک سری اصول و قوانین را رعایت نمود . از جمله این موارد ، رعایت نکات ایمنی در رانندگی ، رعایت حقوق دیگران ، رعایت اصول ایمنی در محل گذراندن تعطیلات و نیز در طول مسافرت می باشد . یکی از مهم ترین موارد ، مساله تغذیه در طول سفر است که با ایمنی و سلامتی مصرف کننده در ارتباط است . برای اینکه در هنگام مسافرت از احتمال مسمومیت غذایی با غذاهایی که در بین راه عرضه می شوند جلوگیری شود ، می توان از کنسروها استفاده نمود . کنسروها شکل مفیدی از تهیه و نگهداری مواد غذایی با غذاهایی که در بین راه عرضه می شوند جلوگیری شود ، می توان از کنسروها استفاده نمود . کنسروها شکل مفیدی از تهه و نگهداری مواد غذایی هستند که در شرایط خاص از جمله سفر استفاده می شوند که هم هزینه سفر را پایین می آورند وهم سریع آماده می شوند و این به شرطی است که مواد غذایی با اصول مناسب و توسط تولید کنندگان مجاز کنسرو شده باشند .

مسمومیت ناشی از کنسرو
 

میکروب کلستریدیوم بوتولینوم در شرایطی که اکسیژن وجود نداشته باشد ( مانند داخل قوطی کنسرو ) می تواند سمی کشنده ترشح کند که مقدار کمتر از 2% میکروگرم آن قادر به از بین بردن یک فرد بالغ است . علایم مسمومیت که ممکن است 12 تا 36 ساعت بعد از خوردن سم ظاهر شود ، شامل سستی ، خستگی ، سردرد و گیجی ، اشکال در بلع و تکلم ، اختلال بینایی (دو بینی ) ، یبوست و نهایتاً مرگ در اثر فلج شدن عضلات دستگاه تنفس می باشد . چنانچه بیمار با تشخیص به موقع مورد درمان قرار گرفته شود ، بهبودی وی به کندی صورت می گیرد . مهم ترین مشکل ، تشخیص وجود این میکروب و سم آن در کنسرو است ، زیرا ممکن است وجود آن هیچ تغییری در طعم ،مزه و شکل ظاهری ماده غذایی کنسرو شده ایجاد نکند .

روش های پیشگیری از مسمومیت ناشی از قوطی کنسروها
 

دقت به هنگام خرید کنسرو و رعایت اصول بهداشتی بعد از خرید ( که مهم ترین موارد آنها در زیر خلاصه شده است ). می تواند از بروز این مسممومیت جلوگیری کند :
1- قوطی کنسرو نباید زنگ زده و ضربه خورده باشد .
2- قبل از جوشانده قوطی کنسرو ، در آن نباید متورم باشد . تورم نشان دهنده وجود میکروب است . البته قوطی معمولاً بعد از جوشاندن متورم می شود .
3- قوطی کنسرو را در ظرف محتوی آب قرار دهید ، به طوری که آب کاملاً قوطی را احاطه کند . سپس آن را به مدت 15 دقیقه بجوشانید و مصرف کنید . باید توجه داشت که زمان ، 15 دقیقه از شروع جوشیدن آن محاسبه می شود ، نه از زمانی که ظرف آب روی شعله قرار می گیرد .
4- هرگز قوطی کنسرو را مستقیماً روی شعله اجاق گاز قرار ندهید ، زیرا عمل از بین رفتن میکروب و سم آن به طور کامل صورت نمی گیرد .
5- از قوطی کنسرو هایی که لعاب داخلی قوطی خورده شده ، خودداری کنید .
6- کنسروهایی که محتوی آنها تغییر رنگ ، طعم و بو داده اند را استفاده نکنید . همچنین در صورت مشاهده پوسیدگی در اطراف درزها ، تولید بوی نامطبوع ، ایجاد کف و شیری شدن مایعات ، از مصرف آنها خودداری کنید .
7- قوطی کنسرو باید کاملاً سالم و فاقد هرگونه نشتی باشد .
8- از خرید کنسروهای فاقد شماره پروانه ساخت وزارت بهداشت ، تاریخ ساخت و انقضاء مصرف ، خودداری کنید .
9- قوطی غذاهای کنسرو شده را در جاهای تاریک مانند کمد و کابینت نگهداری کنید .
10- باقیمانده محتوی کنسرو باز شده را در ظرف شیشه ای در یخچال نگهداری و در عرض 4 ساعت مصرف کنید .
11- از نگهداری قوطی کنسرو دریخچال و محیط های مرطوب خودداری کنید .
12- پیش از باز کردن در قوطی ، سطح خارجی قوطی را به خوبی با مایع دستشویی بشویید و سپس در قوطی را باز کنید .

کنسرو ماهی تن
 

بدون شک یکی از پر مصرف ترین کنسروها را می توان کنسرو ماهی تن نامید . ما نیز توضیحاتی در خصوص آن می آوریم . امروزه مقدار قابل توجهی از انواع غذاهای فوری مانند برگرها و پیتزاها ، خوراک های گران قیمت و سالادهای رژیمی با استفاده از ماهی تن کنسرو شده یا تازه ، به خصوص به شکل استیک آماده می شوند و ماهی تن در واقع به یکی از غذاهای اصلی بسیاری از کشورها تبدیل شده است .
انواع ماهی های تن ( Tuna Fish) که گاهی به غلط به آنها تن ماهی گفته می شود ، زیر مجموعه ای از خانواده بزرگ ماهی های اقیانوس نشین به نام Scombridae هستند و در زیر شاخه Thunnus دسته بندی شده اند . ماهی تن شناگری سریع و مانن بیشتر انواع ماهی ها خونسرد است ، اما برخلاف اکثر ماهی های اقیانوی ک دارای گوشتی سفید هستند ، ماهی تن گوشتی صورتی رنگ دارد . دلیل آن هم قابلیت سیستم جریان خون این نوع ماهی در حمل اکسیژن بیشتر است . بعضی از انواع بزرگ ماهی تن مانند بلوفین Blue Fin قادر هستند با فعالیت عضلانی ، دمای خون خود را از دمای آب اقیانوس هم بالاتر ببرند . در نیتجه ، هر چند ماهی تن خونگرم نیست ،اما با داشتن این توانایی می تواند در آب های سردتر زندگی کند و در طیف وسیع تری از تغییرات آب وهوایی قادر به ادامه حیات باشد . نگهداری ماهی تن در محیط بسته بسیار مشکل است . صید ماهی تن معمولاً با طعمه مصنوعی انجام می شود و به دلیل صید بیش از حد ، بعضی گونه های آن در معرض خطر انقراض قرار دارند .

ارزش غذایی 120 گرم ماهی تن تازه و پخته شده :
 

کالری : 208 کیلو کالری ، چربی کل : 1/7 گرم کربوهیدرات : . گرم ، چربی خالص: 9/1 گرم ، پروتئین : 3/33 گرم ، کلسترول : 56 میلی گرم
گوشت بیشتر انواع ماهی ها سرشار از اسیدهای چرب ضروری مانند امگا - 3 و امگا -6 است . امگا-3 ورم های جلدی و داخلی را کاهش می دهد وسرعت بهبود مشکلات قلبی را بالا می برد و در کل امکان بروز چنین مشکلاتی را کاهش می دهد . اسید چرب امگا -3 در روغن های نباتی مانند کانولا ، کتان ، گردو ، ذرت و سویا نیز در مقادیر کمتری یافت می شود . ماهی منبع بسیار عالی آهن ،پروتئین وویتامین های A و B هم هست و گنجاندن آن در رژیم غذایی سالم توصیه می شود .

کنسرو رب گوجه فرنگی و نکات بهداشتی آن
 

پر مصرف ترین نوع کنسروها ، کنسرو رب گوجه فرنگی است ، لذا در این قسمت مطالبی درباه آن آورده می شود .
آنچه هنگام مصرف رب گوجه فرنگی بسیار اهمیت دارد ، استفاده از رب گوجه فرنگی با ناخالصی های کمتر است .
برای پی بردن به وجود ناخالصی در رب ، می توانید محتوی کنسرو را روی یک سطح صاف و سفید مانند پشت سینی بریزید و با شیء مسطح دیگری ماند شیشه یا ته لیوان ، روی آن فشار آورید تا رب پخش شود و به صورت یک لایه نازک در میان دو سطح قرار بگیرد . دراین صورت ، ناخالصی هایی مانند هسته ، پوسته ، ذرات خارجی ، چوب و سایر مواد زاید به راحتی قابل تشخیص خواهند بود .
رب گوجه فرنگی باید یکدست و عاری از هرگونه ناخالصی و ذرات تیره ، پوسته های گوجه فرنگی و هسته و نیز عاری از هرگونه طعم یا بوی تند و زننده مانند بوی کپک یا ماندگی باشد .

تقلب در کنسرو رب گوجه فرنگی
 

یکی از مواردی که بعضی اوقات هنگام مصرف رب گوجه فرنگی مشخص نمی شود ، تقلبی بودن آن است .
برخی از سودجویان ، با اضافه کردن سبزی هایی مانند کدوی پخته یا سیب زمینی پخته و له شده ،پودر نشاسته و سایر مواد دیگر در ترکیب رب گوجه فرنگی تقلبی را به بازار عرض می کنند . تنها چاره اصلی برای جلوگیری از مشکلاتی که ممکن است با مصرف رب تقلبی رخ بدهند ، استفاده از محصولات استاندارد دارای مجوز و پروانه بهداشتی و نیز معرفی افراد سودجو و متقلبی است که چنین محصولاتی را تولید می کنند .

مطالبی مفید در مورد سایر کنسروها
 

تغییرات فصلی موجب می شود که همه انواع میوه ها و سبزی ها همیشه در اختیار ما نباشند ، پس ناچار هستیم از کنسرو سبزیجات و یا سبزیجات منجمد استفاده نماییم . فرآورده های فریز شده در مقایسه با فرآورده های کنسرو شده دارای ارزش تغذیه ای بیشتری می باشند ، یعنی خواص محصولات فریز شده تقریباً شبیه محصولات تازه است ، در حالی که محصولات کنسرو شده ، قسمت اعظم ویتامین ها و برخی از مواد معدنی خود را طی فرآیندهای حرارتی از دست می دهند . با همه اینها ، مشخص شده است که سه نوع از سبزی ها وقتی به صورت کنسرو شده در می آیند ، مقدار فیتوکمیکال های مفید ( رنگدانه های گیاهی ) در آنها بالاتر از وقتی است که تازه مصرف می شوند . این سه محصول عبارتند از : کنسرو ذرت ، هویج و گوجه فرنگی .
به عنوان مثال بر اساس تحقیقات ، مشخص شده است که خاصیت آنتی اکسیدانی گوجه فرنگی یا هویج پخته از نوع خام آنها بیشتر است . از دیگر فواید فرآورده های فریز شده و کنسرو شده می توان به مدت ماندگاری بیشتر و طولانی تر این محصولات و در دسترس بودن آنها اشاره کرد ، به طوری که هر لحظه که اراده شود ، می توان آنها را به عنوان افزودنی آماده به غذای اصلی اضافه نمود و برای تهیه شام یا ناهار از آنها استفاده کرد . افرادی که فشار خون بالا دارند ، باید از غذاهای شور پرهیز نمایند ، لذا کسانی که از میوه ها و سبزی های کنسرو شده یا منجمد بیشتر استفاده می کنند ، باید حتماً برچسب روی مواد غذایی آماده را بخوانند تا مطمئن شوند آن محصولات حاوی نمک و قند زیادی نمی باشند .
منبع:دنیای تغذیه ش94