تحریریه زندگی آنلاین- گروه دنیای سلامت
پزشک نوزاد شما به‌طور مرتب او را معاینه می‌کند تا از سلامت کامل او مطلع شود و شما فرصت کافی دارید تا در مورد هر آنچه نگران‌تان کرده است، با او صحبت کنید. از مهم‌ترین کارهایی که در چند سال نخست زندگی نوزاد باید انجام شود، محاسبه رشد او از طریق اندازه‌گیری قد و وزن است.
این اطلاعات در هر دوره ثبت و در نمودار رشد نوزاد شما مشخص می‌شوند تا در مواقع ضروری (مثل رجوع به یک پزشک متخصص دیگر) از آنها استفاده کنید. بهتر است هر 6-8 هفته یکبار قد و وزن و دور سر او را اندازه‌گیری کنید.
نخستین معاینه نوزاد در شش هفتگی
در این دوره معمولاً نگرانی‌های والدین نسبت به سلامت و رشد طبیعی نوزادشان بسیار زیاد است. پزشک از والدین می‌خواهد که لباس‌های نوزاد را در آورند تا اندازه‌گیری‌های اصلی را انجام دهد. او به وضعیت لگن، شکم و سایر بخش‌های بدن نوزاد نیز توجه می‌کند. سپس با دستگاه اِستِتوسکوپ به صدای ضربان قلبش گوش می‌دهد.
علاوه بر قلب، وضعیت ریه نوزاد را نیز بررسی می‌کند. گوش‌ها، چشم‌ها و دهان نیز به ترتیب معاینه می‌شوند تا اطمینان یابد هیچ عفونتی در این بخش‌ها وجود ندارد. برخی از نوزادان صدای اضافی قلب (سوفل) دارند که در این مرحله مشخص می‌شود و اقدامات لازم صورت می‌گیرد.
رشد حرکتی نوزاد نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. این رشد شامل حرکت سر، دست‌ها و پاها و واکنش به صداها می‌شود. متخصصان می‌گویند، وقتی که نوزاد سعی می‌کند سرش را بالا نگاه دارد، اولین گام برای راه رفتن را بر می‌دارد.
افزایش سلامت نوزاد
برای افزایش میزان سلامت نوزادان به نکات زیر توجه کنید: به او شیر مادر بدهید. شیر مادر بهترین منبع غذایی برای شروع زندگی است؛ چرا که حاوی آنتی‌بادی است و از او در برابر بیماری‌های خطرناک جلوگیری و سیستم دفاعی‌اش را تقویت می‌کند. در نزدیکی او سیگار نکشید.
هوای اطراف نوزاد را آلوده نکنید؛ زیرا احتمال ابتلا به بیماری‌های تنفسی و آلرژی و اسم در او بیشتر می‌شود. مرتباً او را به مرکز مراقبت‌های پزشکی اطفال ببرید. به هنگام واکسن زدن از مسؤولان آنجا راهنمایی بگیرید و مرتباً قد و وزن کودک خود را چک کنید.
نوزاد را در سن کم از شیر نگیرید. قبل از چهار ماهگی سیستم گوارش نوزاد هنوز به اندازه کافی رشد نکرده است و نمی‌تواند چیزی به غیر از شیر را هضم کند. اگر او را قبل از چهار ماهگی از شیر بگیرید، در معرض آسیب‌دیدگی کلیه و برخی از آلرژی‌ها قرار می‌گیرد.
سؤالاتی که ممکن است از شما پرسیده شود
پزشک متخصص کودکان در حین معاینه نوزاد ممکن است از پدر و مادر سؤالاتی بپرسد؛ مثل:
نوزاد شما چگونه و چقدر شیر می‌خورد؟ آیا هیچ گونه نگرانی راجع‌به وضعیت شنوایی او دارید؟ آیا با چشم‌هایش صورت شما را دنبال می‌کند و یا اینکه به تکان خوردن برخی از اشیای پیرامون توجه می‌کند؟ آیا به شما لبخند می‌زند؟ آیا با شنیدن صداهای بلند وحشت‌زده می‌شود؟ ثبت مداوم قد و وزن نوزاد، راهنمایی مفید برای اطلاع از رشد نوزاد است.
افزایش وزن در مراحل مختلف سنی در نوزادان فرق می‌کند. مثلاً یک هفته رشد بیشتری دارند و هفته دیگر رشد کمتر؛ اما به‌طور میانگین آنها هر هفته 100 - 175 گرم چاق‌تر می‌شوند ( البته با در نظر گرفتن این نکته که نوزادان بلافاصله بعد از تولد، اُفت وزن دارند) بعد از آن تا شش ماهگی 450-900 گرم وزن می‌گیرند.
افزایش در شش ماه نخست پس از تولد بسیار سریع‌تر اتفاق می‌افتد. در ضمن رشد فیزیکی دخترها و پسرها متفاوت است. پسرها معمولاً سنگین‌تر و بلندترند. توجه به نوزاد و تأمین نیازهای او شما را مطمئن می‌کند که نوزادتان شاد و سالم است. نوازش کردن و در آغوش کشیدن او به‌طور مرتب به تمام سلول‌های بدن نوزاد برای رشد و تکثیر کمک می‌کند.
نوزادان چگونه مهارت‌ها را یاد می‌گیرند
هر بار که با او بازی می‌کنید، او را در آغوش می‌گیرید، با او حرف می‌زنید و برایش قصه می‌گویید و آواز می‌خوانید، هر بار که به او لبخند می‌زنید و هر بار که نوازشش می‌کنید، در حال دادن اطلاعاتی در مورد دنیا و انسان‌ها به او هستید. در واقع به او می‌آموزید که چقدر دوستش دارید و این احساس به او امنیت و اعتماد به نفس می‌دهد تا مهارت‌های تازه یاد بگیرد.
او این مهارت‌ها را از طریق تماشا کردن یاد می‌گیرد. با گذشت هفته‌ها و ماه‌ها، یاد می‌گیرد روی بدنش کنترل داشته باشد و علاوه بر آن محیط اطراف خود را نیز کنترل کند (با جمع کردن اسباب‌بازی‌هایش، با حرکت دادن چیزی و ... )او با نشان دادن هیجانات واقعی به شما پاسخ می‌دهد، نیازها و خواسته‌هایش را می‌خواهد و می‌داند که چگونه باید شما را بخنداند.
کاملاً به صداها واکنش نشان می‌دهد. او جذب محیط می‌شود و سعی می‌کند در همه چیز حضور داشته باشد و مهم‌تر از همه اینکه خود را برای کسب تجربه لذت واقعی زندگی انطباق می‌دهد...
برای خواندن بخش دوم- معیار‌های رشد کودک- اینجا کلیک کنید.