کویر بشرویه

آب و هوای حاکم بر منطقه از نوع خشک و کویری می‌باشد حداکثر و حداقل مطلق درجه حرارت هوا در ایستگاه بشرویه 49 و 27- درجه سانتی‌گراد گزارش شده است در روستاهای حاشیه شمالی بشرویه درجه حرارت بالا و روستاهای غربی و جنوب غربی که دارای ارتفاعات می‌باشند از درجه حرارت ملایمتری برخوردارند .

ریگزار بشرویه در شرق شهرستان بشرویه در استان خراسان رضوی قرار دارد. این ریگزار از جنوب شرقی به شهرستان بشرویه، از شرق به کویر نمک بشرویه، از شمال به شهرستان کاشمر و از جنوب به رود کال شور محدود می شود. عرض ریگزار در وسیعترین قسمت در حدود 30 کیلومتر و طول آن در حدود 24 کیلومتر است. در مناطق شرقی ریگزار بین تپه ها بوسیله نمکزارهای پراکنده ای پوشیده شده است. بلندترین ارتفاع تپه ها در منطقه جنوبی و در حدود 70 متر است.

در قسمت جنوبی و مرکزی تپه های ماسه ای عمدتا جهتی شرقی-غربی دارند و در قسمت شمالی ارتفاع تپه ها کاسته شده و جهت مشخصی ندارند. پوشش گیاهی ریگزار در قسمت شمالی انبوهتر و در قسمت جنوبی تنکتر است. این پوشش عمدتا شامل گیاهان ماسه پسند همچون تاغ و اسکمبیل است که جوامع بوته ای همچون نسی و … نیز در آن دیده می شود. پوشش جانوری منطقه عبارت است از: سارگپه بیابانی، شاهین، پا مسواکی، شغال، گرگ، روباه شنی، گربه شنی، انواع آگاما و جکو، افعی شاخدار، تیر مار، مار جعفری، مار شتری و …

در قسمت شرقی ریگزار کویر نمک بشرویه قرار گرفته است. این کویر از جنوب به شهرستان بشرویه، از غرب به روستا و زمینهای کشاورزی روستای غنی آباد و روستای نیگنان و از شمال به کویر بجستان منتهی میگردد. کویر از شهرستان بشرویه در جهت شمال شرقی گسترش پیدا کرده و طول این گستره در حدود 90 کیلومتر است در حالی که عرض کویر در بیشترین حالت 20 کیلومتر است. پوشش کویر از زمینهای پف کرده رسی-قلیایی تشکیل شده است و در قسمتهای مرکزی شامل کویرهای رسی خیس است. نمک موجود در کویر شامل سولفات سدیم و منیزیم است که در سالهای اخیر نسبت به استخراج از آن اقداماتی صورت گرفته است. میانگین بارش باران در منطقه در حدود 150 میلیمتر در سال است و ارتفاع متوسط کویر از آبهای آزاد در نزدیکی شهرستان بشرویه در حدود 850 متر است که با حرکت به سمت شمال به طور قابل ملاحظه ای تا حدود 770 متر کاهش می یابد. پوشش گیاهی کویر عمدتا در حاشیه کویر قرار دارد و شامل گیاهان شور پسند همچون گز و بوته های اشنان است. در مرکز پهنه کویر هیچ گونه پوشش گیاهی قابل مشاهده نیست. گیاهان داروئی و صنعتی چون کتیرا .انقوزه ، زیره سیاه و بارهنگ از دیگر گیاهان این منطقه می‌باشد . در حاشیه کویر زمینهای کشاورزی قرار دارند .بیشتر زمینهای کشاورزی بشرویه ، عمدتاً با آب چاههای عمیق و نیمه عمیق آبیاری می شود. کشاورزی مبتنی بر منابع زیرزمینی آب و زمین‌های مستعد این منطقه است و عمده محصولات به عمل آمده پنبه، جو ، گندم و پسته می‌باشند که در این بین کشت و برداشت پسته اگرچه از قدیم انجام می‌شده، ولی اخیراً رونق ویژه‌ای گرفته‌است.

در این منطقه رودخانه دائمی وجود ندارد و بیشتر به هنگام ریزشهای جوی بصورت روان آبها و سیلاب در منطقه جریان دارند و مهمترین آنها مشتمل میشود بر :

رودخانه قلعه واقی : سرچشمه از ارتفاعات جنوب شرقی به طرف شمال جریان داشته و به کویر نمک می‌ریزد . رودخانه ریسو : از ارتفاعات جنوب سرچشمه گرفته در مسیر شمالی به رودخانه واقی پیوسته با آن کال نمک را بوجود می‌آورند . رودخانه فتح‌آباد : از ارتفاعات کوه جمال شروع در حواشی روستای فتح‌آباد وارد دشت بشرویه می‌شود . کال اصفاک : از بلندیهای قرانجیری واقع در غرب منطقه شروع و در نزدیکی روستای اصفاک به کال نمک می‌پیوندد . سیلاب این کال در تغذیه سفره آب زیرزمینی نقش دارد . کالشور فردوس : از شرق وارد دشت بشرویه پس ازعبور از شرق روستای نیگنان به کویر نمک می‌ریزد .