حدود 20 روز پیش بود که رودریگو آلوز رکورددار جراحی زیبایی و معروف به مرد عروسکی در دنیا به ایران آمده بود. مقصود این مجری 33 ساله برای حضورش در ایران انجام جراحی زیبایی بینی بود؛ به عبارت دیگر آلوز یکی از یک میلیون گردشگری است که وزیر رفاه معتقد است گردشگری سلامت کشورمان قدرت جذب آنها را دارد و میتوانند سالانه 7 میلیارد تومان ارز عاید کشورمان کنند.
به گزارش ، جوان نوشت: سالانه 50 میلیارد دلار از طریق گردشگری (توریسم) پزشکی عاید کشورها میشود. مهمترین مزیت ایران در گردشگری پزشکی ارزان بودن خدمات پزشکی نسبت به کشورهای دیگر است. همین ارزانتر تمام شدن هزینهها مرد عروسکی را هم به تهران کشانده است. گردشگران سلامت سه برابر گردشگر معمولی برای کشور ارزآوری دارند و پیشرفتهای خوب دانش پزشکی در کشورمان قابلیت پذیرش گردشگران سلامت را برای ایران فراهم کرده است، با وجود این مشکلاتی در این مسیر وجود دارد، از کمبود 100 هزار تخت بستری در بیمارستانهای ایران گرفته تا دلالهایی که موجب میشوند گردشگران سلامت به مراکزی با استانداردهای پایین راهنمایی شوند و همین امر هم گردشگران سلامت را از ایران به کشورهای همسایه همچون ترکیه سوق میدهد و ظرفیت گردشگری سلامت در ایران خالی میماند.
حذف دلالان
در طرح عملیاتی گردشگری پزشکی که قرار است در بیمارستانهای تأمین اجتماعی اجرا شود، از طریق هلدینگ گردشگری بیماران خارجی وارد بیمارستان شوند و از این طریق واسطه تنها یک شرکت گردشگری میشود نه افراد متفرقه. در این صورت در پایان مراحل بیماری تعرفه از آن شرکت گرفته میشود نه بیمار. درحالی که تاکنون بیماران خارجی توسط دلالان و واسطهگرانی که قیمتهای زیادی از گردشگران اخذ میکردند وارد بیمارستان میشدند، اما از این طریق گردشگران پزشکی میتوانند ساماندهی شوند. اجرای طرح گردشگری سلامت در بخش دولتی و بیمارستانهای تأمین اجتماعی چالشهایی جدی برای مردم دارد.
اموال کارگران در اختیار گردشگران
وارد بیمارستانهای تأمین اجتماعی که میشوید با انبوهی از جمعیتی مواجه هستید که دفترچه به دست در همه جا دیده میشوند. نوبتدهی تلفنی و اینترنتی هم درمان درد شلوغی مراکز ملکی تأمین اجتماعی نشده است. با چنین شرایطی قرار است 17 بیمارستان ملکی سازمان تأمین اجتماعی هم به خیل ارائهدهندگان خدمت به گردشگران خارجی بپردازند و وارد صنعت توریسم شوند.
کمبود تختهای بیمارستانی و ناتوانی از ارائه خدمتدهی مناسب در بیمارستانهای تأمین اجتماعی به شکلی مشهودتر برای عامه مردم قابل لمس است. روی دیگر این ماجرا مباحثی است که در رابطه با بحث مالکیت مراکز ملکی تأمین مطرح میشود؛ مباحثی درباره حق و حقوق کارگران و اینکه این مراکز از حقوق کارگران ساخته شده است. در چنین شرایطی وقتی برای تجمیع بیمهها تأمین اجتماعی با استدلالهایی از این جنس از زیربار تجمیع شانه خالی میکند، چگونه میتواند این سازمان با این مراکز ملکی وارد حوزه تجارت در گردشگری سلامت شود؟
ماجرای تجمیع بیمهها و یکسان شدن خدمات بیمهای برای همه مردم موضوعی است که سالهاست با چالش مواجه است و مجلس و دولت نتوانستهاند زیر بار حرف تأمین اجتماعی بروند. استدلال مدیران تأمین اجتماعی هم برای مستثنی شدن از ادغام این چنین است «در بند «ب» ماده 38 قانون برنامه پنجم توسعه که نمایندگان به تصویب رساندهاند، بخش درمان تأمین اجتماعی از شمول ادغام مستثنی است؛ چراکه اموال تأمین اجتماعی بیتالمال است و به گروه خاص که همان بیمهشدگان هستند، تعلق دارد.» بر این اساس صندوق تأمین اجتماعی یک صندوق بینالنسلی است و دخالتی در آن نمیشود و بیمهشدگان تأمین اجتماعی 7 درصد حق سرانه پرداخت میکنند. همه اینها برای کارگران و بیمهشدگان تأمین اجتماعی حق و حقوقی ایجاد میکند که تاکنون مانع از ادغام بیمهها شده است. حالا ماجرای ورود 17 بیمارستان تأمین اجتماعی به حوزه تروریسم درمانی مطرح است. این مسئله موجب خواهد شد بیمهشدگان تأمین اجتماعی به دلیل اشغال بخشی از ظرفیت بهترین بیمارستانهای این سازمان با گردشگران خارجی مدت زمان بیشتری را در صف انتظار درمان سپری کنند و عدالت در سلامت به بهانه گردشگری سلامت و صنعت توریسم درمانی بیش از پیش با چالش مواجه شود.
25 تا 30 درصد ظرفیت خالی!
تقی نوربخش، رئیس سازمان تأمین اجتماعی درباره چرایی ورود این سازمان به بحث گردشگری سلامت میگوید: هدف سازمان تأمین اجتماعی از ورود به این طرح رقابت با بخش خصوصی نیست، بلکه استفاده از ظرفیت آنهاست. باور داریم این طرح موجب تقویت امنیت و سرمایهگذاری در کشور میشود. محمدابراهیم لاریجانی، مدیر عملیاتی طرح گردشگری سلامت درباره ورود بیمارستانهای سازمان تأمین اجتماعی به این طرح آن هم در شرایطی که برای بیمهشدگان خود ظرفیت خالی ندارند، اینگونه توضیح میدهد: انتخاب 17 بیمارستان از بین 75 واحد به همین علت بوده است. این تعداد بیمارستان معمولاً 25 تا 30 درصد ظرفیت خالی دارند که میتوان از آن دلیلش استفاده کرد، ضمن آنکه آنها به همراه 200 پزشکی که در این طرح مشارکت دارند در 15 شهر مستقر هستند و در کنار آن برای ایجاد رقابت با پنج بیمارستان خصوصی نیز تفاهم شده است. لاریجانی تأکید میکند: سازمان تأمین اجتماعی برای این طرح سرمایه جدیدی نگذاشته بلکه با مدیریت و بهینهسازی بیمارستانهای خود ظرفیتی را به گردشگری پزشکی اختصاص داده است. ضمن اینکه اولویت ما بیمهشدگان تأمین اجتماعی هستند.
پذیرش گردشگر سلامت با وجود کمبود 100 هزار تخت درمانی
نگاه وزیر بهداشت به موضوع گردشگری سلامت اینگونه است: «حوزه سلامت، بهداشت و درمان برای جذب این نوع گردشگران، از نظر دانش روز کاستی ندارد، اما در حال حاضر برای مردم کشورمان 100 هزار تخت بیمارستانی کم داریم، چگونه میخواهیم در جذب گردشگران این بخش موفق عمل کنیم؟» با این اوصاف ضمن پذیرش اصل گردشگری سلامت به عنوان صنعتی ارزآور از مسئولان انتظار میرود در درجه نخست زیرساختهای لازم را برای این مهم فراهم کنند. همچنین در عین حالی که ورود بخش خصوصی به این حوزه میتواند راهگشا باشد، به همان میزان اختصاص بخشی از ظرفیت بخش دولتی به گردشگری سلامت میتواند برای مردم خودمان چالشزا باشد.