نه بی حیا، نه چشم و گوش بسته

 

«همه اینها حرف است؛ بچه 7، 6 ساله مگر چه می فهمد که حالا بخواهیم رختخوابش را از خودمان جدا کنیم یا برای تماشای برنامه های فیلم ها برایش حد و مرز بگذاریم و...» چنین تصوراتی امروز در جامعه ما به وفور دیده می شود. برخی از پدر و مادرها سعی می کنند مسائل جنسی را از کودکی برای بچه شان عادی کنند و گروهی دیگر اصلاً جرأت نمی کنند به این موضوع نزدیک شوند. جالب آنکه هر دو تفکر از نظر اسلام مردود است. بنابر دستورات اسلامی، در زمینه تربیت جنسی بچه ها باید موارد بسیاری را رعایت کرد. البته نباید فکر کنید که اسلام هر نوع اطلاعاتی را که مربوط به مسائل جنسی است، ممنوع کرده بلکه برعکس تأکید دارد باید به سوالات بچه ها در این زمینه به صورت منطقی پاسخ داد. در واقع دین آسمانی ما صورت مسئله را پاک نمی کند بلکه برای آن اصول و قواعدی تعریف کرده که اگر والدین به آن توجه کنند. مسلماً بسیاری از مشکلات جامعه حل می شود. دکتر زهرا حاجی عبدالباقی در این مقاله با استفاده از آیات و روایات، پنج مهارت در زمینه تربیت جنسی بچه ها به خانواده ها ارائه داده است.

1. با اجازه پدر و مادر وارد اتاق شود

بر اساس آموزه های دین اسلام، انسان در زمان کودکی خود تمایلات جنسی ندارد اما برای اینکه در سن بلوغ بتواند غریزه های جنسی اش را کنترل کند، باید از زمان کودکی به درستی تربیت شود. در عین حال، یکی از شیوه های مهم تربیت دینی در قرآن کریم، پیشگیری است. به عنوان مثال خدا در آیه 58 سوره مبارکه نور در چند مورد به این موضوع اشاره کرده؛ آنجا که به تربیت کودکان اشاره می کند و درباره اجازه ورود به اتاق زن و شوهر می فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده اید! باید بردگان و کودکانتان که هنوز به سن بلوغ نرسیده اند، در سه وقت از شما اجازه بگیرند: پیش از نماز صبح، در نیمروز هنگامی که لباس های خود را در می آورید و بعد از نماز عشا». در واقع یکی از موارد تربیت جنسی این است که کودک را از زمانی که هنوز به سن بلوغ نرسیده با رعایت نکاتی در این زمینه آشنا کرد. باید به کودک نابالغ آموزش داد که برای وارد شدن به اتاق پدر و مادر به ویژه در زمان های خاصی که در قرآن اشاره شده است اجازه بگیرد. این شیوه تربیتی، نوعی پیشگیری و آموزش است تا کودک قبل از اینکه به سن بلوغ برسد و نیازهای جنسی را در وجود خود درک کند، بداند که لازم است مواردی را رعایت کند. از سوی دیگر، چون بسیاری از رفتارهای کودکان بر اساس الگوبرداری و تقلید از رفتار بزرگ ترهاست، آنها باید مراقب رفتار خود باشند و طوری رفتار نکنند که در تربیت کودکان تأثیر منفی بگذارد.

2. بزرگ ترها هم رعایت کنند!

در آغوش گرفتن نامناسب کودک یا نوجوان، بوسیدن آنها به طرزی نامناسب، حمام بردن پسر در سنین بلوغ توسط مادر یا خانم های فامیل و یکی بودن مکان خواب کودکی که توانایی تشخیص دارد با والدین، از مواردی است که غریزه جنسی کودک را تحریک کرده و باعث ناهنجاری رفتاری او می شود.
در همین زمینه در کتاب «مکارم الاخلاق» از پیامبر اسلام (ص) نقل است که می فرمایند: « پسربچه، دختربچه 6 ساله را نبوسد. همچنین زنان از بوسیدن پسر بچه ای که سنش از 7 سال بیشتر است پرهیز کنند.» همچنین آن حضرت درباره جدا کردن محل خواب کودکان فرموده اند: « بستر خواب پسربچه با پسربچه و پسربچه با دختربچه و دختربچه با دختربچه، در 10 سالگی باید از هم جدا شود.» این روایت در کتاب «وسائل الشیعه» در حدود 7 سالگی کودکان هم نقل شده است.
امیرالمؤمنین (ع) هم فرموده اند: « زمانی که دختربچه 6 ساله شد، مرد نامحرم حق ندارد او را ببوسد یا در آغوش بگیرد.» ( وسائل الشیعه، ج 5)
البته شبیه این روایت هم از امام صادق (ع) نقل شده که می فرمایند: « وقتی دختربچه به 6 سالگی رسید، برای تو شایسته نیست او را ببوسی».

3. به نیازهای بچه ها توجه کنیم

یکی از نکات بسیار زیبای دین اسلام، رعایت اعتدال در مسائل اخلاقی است. در واقع اسلام زیاده روی و کوتاهی در کارها مخالف است. برخورد متعادل والدین با نیازهای دوران نوجوانی، باعث می شود که نوجوان بتواند نیازها و احتیاجاتش را درک کند و برای برآورده کردن آنها دست به دامن غریبه ها نشود.
روایات بسیاری وجود دارد مبنی بر اینکه ائمه معصومین (ع) با نوجوانان و جوانان طوری رفتار می کردند تا نیازهای ذاتی و غریزی شان سرکوب نشود.
در کتاب «مکارم الاخلاق» روایت جالبی از سبک زندگی حضرت علی (ع) وجود دارد: « روزی حضرت همراه غلامشان (قنبر) به بازار رفتند و یک لباس ساده و ارزان و یک لباس زیبا و گران خریداری کردند و لباس زیباتر و گران تر را به قنبر دادند. قنبر عرض کرد: « شما آقای من هستید و من غلام شما هستم! لباس گران تر و زیباتر برازنده شماست». حضرت در جواب قنبر فرمودند: « تو نوجوان هستی. نوجوان دوست دارد ظاهری زیبا داشته باشد. پس این لباس زیباتر و گران تر برای تو باشد.»
بنابراین داشتن لباس زیبا، یکی از نیازهای نوجوان و جوان است چرا که می خواهد از طریق آن خودش را به دیگران نشان بدهد و از زیبا بودن خودش لذت ببرد. البته باید توجه داشت که تعریف زیبا بودن از نظر یک نوجوان با افراد بزرگسال متفاوت است. والدین و مربیان نباید حس زیبادوستی را در نوجوان ریشه کن کرده یا مدام او را به خاطر این احساس سرزنش کنند. بعضی از بزرگ ترها آنقدر نوجوان خود را به خاطر افراط در حس زیبادوستی سرزنش می کنند که نه تنها او را سر به راه نمی کنند بلکه کارشان به درگیری و اختلاف منجر می شود و در نهایت نه تنها نوجوان به حرف بزرگ ترها گوش نمی دهد بلکه تفکر آنها را قدیمی می داند. در کتاب «بحار الانوار» از امام صادق (ع) نقل است که می فرمایند: « تراشیدن موی سر برای جوان، شکنجه و برای پیر، بزرگی و وقار است.» این سخن امام صادق (ع) نشان می دهد که والدین و مربیان باید به خواسته و تمایلات نوجوان توجه کنند. به هر حال طبیعی است که سلیقه آنان با سلیقه نوجوان متفاوت باشد.

4.عزت نفس، شهوت را بی ارزش می کند

از مواردی که والدین باید در تربیت جنسی نوجوان خود در نظر داشته باشند. این است که او را با فرهنگ اسلامی و دینی آشنا کنند تا از دین و فرهنگ خود غافل نباشد. در کتاب «بحارالانوار» از حضرت علی (ع) روایت است که می فرمایند: « کمتر کسی هست که خودش را شبیه گروهی کرده باشد و تقریباً عضوی از آن گروه نشده باشد.»
بنابراین نوجوان باید یاد بگیرد اگر ظاهرش را شبیه گروه خاصی از جامعه کند، ناخودآگاه طرز تفکر و رفتارش شبیه همان گروه خاص می شود. نکته ای که باید به آن توجه داشت، این است که کنترل و نظارت بر رفتارهای نوجوان لازم است در عین حال، احترام گذاشتن به خواسته های نوجوان باعث می شود که او در عین اینکه عزت نفسش را در امان می بیند، احترام گذاشتن را هم یاد بگیرد. به این صورت والدین بهتر می توانند رفتارهای نوجوانشان را کنترل کنند.
در واقع میان عزت نفس و خودداری از رفتارهای نامناسب رابطه ای مستقیم برقرار است؛ زیرا کسی که برای خودش ارزش قائل باشد، مرتکب گناه نمی شود و ارزش خود را زیر سوال نمی برد. همین موضوع درباره نوجوانان هم صدق می کند. اگر والدین به نوجوان خود حس کرامت نفس و شخصیت را القا کنند، او هم خودش را با ارزش تر از آن می بیند که بخواهد مرتکب کاری خلاف اخلاق شود؛ چنانچه امیرالمومنین(ع) در «غررالحکم» فرموده اند: « کسی که در خود احساس کرامت کند، شهوات و لغزش ها برایش بی ارزش می شوند.»

5. به سوالاتشان پاسخ دهیم

کارشناسان معتقدند محیط خانواده و جمع هایی که نوجوان در آنها شرکت می کند، از عوامل موثر در رفتار جنسی نوجوان و بروز رفتارهای مناسب یا نامناسب از سوی اوست. نکته ای که باید به آن توجه داشت، این است که در قرآن و روایات مطالبی درباره رفتارهای جنسی آمده است در عین حال، مطالعه و خواندن آیات و روایات ممنوعیت سنی ندارد این موضوع نشان می دهد که بر اساس آموزه های اسلام، باید به سوالات کودکان و نوجوانان درباره موضوعات این چنینی با رعایت ادب و حیا پاسخ داد. از سوی دیگر، رفتار بزرگ ترها الگویی برای نوجوان است و نمی توان او را از تقلید منع کرد، به هر حال وقتی بزرگ ترهای خانواده دائم پای برنامه های ماهواره ای می نشینند و بدون هیچ حد و مرزی تمامی برنامه ها را تماشا می کنند، نباید از بچه ها انتظار رفتار درست داشت. از سوی دیگر، استفاده بدون قاعده و چارچوب از اینترنت خطر بسیار بزرگ دیگری است که در کمین نوجوانان است و والدین باید بر این موضوع نظارت داشته باشند. البته بداخلاقی های بی مورد باعث می شود که نوجوان دست به مخفی کاری بزند یا رابطه اش را با والدین کم کند. بنابراین پدرها و مادرها بهتر است دوستانه با نوجوان خود ارتباط برقرار کرده و او را درباره ی استفاده درست از اینترنت راهنمایی کنند. این کار باعث می شود که نوجوان راحت بتواند مشکلات و مسائل خود را با والدینش مطرح کند و در نتیجه دچار انحرافات جنسی نشود.
منبع مقاله: ماهنامه دین و زندگی همشهری آیه شماره 6 مهرماه 1391