منطقه حفاظت شده الوند در 20 کیلومتری غرب شهرستان خمین و 30 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان شازند قرار دارد.
منطقه حفاظت شده الوند با مساحت 7200 هکتار، منطقه‌ای کاملاً کوهستانی با کمربندهای ارتفاعی متفاوت است که از کوه‌ها و تپه ماهورهای بلند و دره‌های متعدد تشکیل شده است. بلندترین مکان در این منطقه قله کوه الوند با ارتفاع 3096 متر و پست‌ترین نقطه آن در جنوب شرقی منطقه در محلی به نام سه راهی چارطاق واقع شده و 2050 متر ارتفاع دارد.
منطقه حفاظت شده الوند دارای اقلیم مدیترانه‌ای معتدل می‌باشد. میانگین بارندگی سالانه این منطقه 380 میلی‌متر و دمای متوسط آن 10 درجه سانتی‌گراد می‌باشد.
منطقه حفاظت شده الوند جزو رویشگاه‌های ایران- تورانی به شمار می‌رود و تنوع زیستی موجود در آن در هیچ نقطه دیگری از محدوده‌های جنوبی استان تکرار نشده است به همین دلیل این منطقه از سال 1381 خورشیدی توسط شورایعالی حفاظت محیط زیست، به عنوان «منطقه حفاظت شده» تعیین گردید.
برخی گیاهان مانند زیره کوهی، انجیر کوهی، گاوزبان، زعفران، بابونه، گل ماهور، گل گندم، گل عقربی و میخک به وفور در این منطقه یافت می‌شوند. این منطقه همچنین در فروردین و اردیبهشت ماه محل رویش لاله واژگون می‌باشد. لاله واژگون از گیاهان کمیاب ایران است که از آخرین روزهای فروردین تا اوایل خرداد ماه در مناطق محدودی از کشور از جمله دشت گلستان کوه در منطقه خوانسار استان اصفهان، مناطق ییلاقی سررود و دامنه‌های دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد و دشت لاله‌های واژگون در دامنه کوه‌های استان چهارمحال و بختیاری قابل رؤیت می‌باشد.
این گل در ارتفاع بالاتر از 1500 متر در دشت‌های صخره‌ای می‌روید و ساقه آن حدود 120 سانتی‌متر طول دارد. اگرچه لاله واژگون و به خصوص پیاز آن سمّی است، اما از آن برای درمان رماتیسم، درد سینه، درد دندان، سرفه، آسم و برونشیت استفاده می‌شود.
در نقاطی این گل‌های زیبا را با نام «اشک سیاوش» نیز می‌شناسند. دلیل آن افسانه‌‌ای است مربوط به پهلوان اسطوره‌ای ایران باستان که می‌گویند جایی که خون سیاوش اولین بار بر زمین ریخت، پرسیاوش رویید. گل لاله سرخ رنگی که شاهد این اتفاق بود، سر به زیر انداخت و بر بی‌گناهی سیاوش گریست. بعد از آن این گل به همان حال مغموم باقی ماند و لاله واژگون نام گرفت. لاله‌های واژگون را به دلیل شبنم صبحگاهی که روی آن می‌نشیند، «اشک مریم» نیز می‌نامند.
گفته می‌شود این گیاه نخستین بار در قرن 16 میلادی به وسیله جهانگردان اروپایی از ایران به اتریش برده شد و در باغ‌های ثروتمندان و خاندان سلطنتی پرورش یافت و از قرن 19 میلادی کشت آن در هلند نیز رایج شد.
منطقه حفاظت شده الوند 12 درصد پرندگان ایران و 44 درصد پرندگان استان را در خود جای داده است. در این منطقه بیش از 60 گونه پرنده حضور دارند که 19 گونه آن‌ها حمایت‌شده و آسیب‌پذیر می‌باشند. از 11 گونه پستاندار که در این منطقه دیده شده‌اند، 3 گونه جزو گونه‌های حمایتی محسوب می‌شوند. گونه‌های مهم جانوری این منطقه عبارتند از کل و بز، قوچ و میش، پلنگ، روباه، شغال، گراز، خرگوش، تَشی، گورکن، خارپشت، گرگ، شاه بوف، کوکر، سنگ چشم، دم سرخ، چکاوک کوچک، فاخته، دودوک، سنقر سفید، زرده پر سر سیاه، زرده پر مزرعه، سهره، گنجشک سینه سیاه، طرقه بنفش، بلدرچین، کبک، تیهو، دلیجه، بالابان، دال، عقاب طلایی، قرقی، شاهین، لاک پشت، مار گورخری، مار آتشی، سوسن مار و مار شاخدار ایرانی.
نام این منطقه برگرفته از کوهی در غرب شهرستان خمین و جنوب استان مرکزی به نام الوند است.
