تاریخ خبر: 1393/2/16 – شهرکرد- ایرنا – گرچه نامش ˈ لاله واژگون ˈ است، ولی به خودی خود واژگون نمی شود و بر زمین نمی افتد، بلکه دست بی مهر برخی گردشگران این گونه گیاهی منحصر به فرد و در معرض تهدید را بر زمین می افکند.
از چهارمحال و بختیاری که سخن به میان می آید، بلافاصله جاذبه اکوتوریسمی دشت لاله های واژگون کوهرنگ از نخستین جاذبه هایی است که در ذهن گردشگران و مسافران این استان نقش می بندد.
از میان جاذبه های اکوتوریسمی چهارمحال وبختیاری، دشت لاله های واژگون یا دشت ˈ گل اشک مریم ˈ در اردیبهشت ماه زیبایی خاصی دارد.
دشت لاله های واژگون به مساحت سه هزار و 400 هکتار در مجاورت روستای ˈ بنو استکی ˈ و فاصله 12 کیلومتری شهر چلگرد مرکز شهرستان کوهرنگ، از اردیبهشت تا نیمه خردادماه پذیرای خیل عظیم گردشگرانی است که برای دیدن جاذبه های این دشت و لاله های واژگون قرمز و زرد رنگ آن به این منطقه سفر می کنند.
در محدوده زمانی حدود یک ماه و نیم، دشت لاله های واژگون چهارمحال و بختیاری پذیرای گردشگران زیادی از داخل و خارج از استان است و دوره رویش گل های لاله واژگون که بسیار کوتاه نیز هست، بسته به شرایط آب و هوایی از اواخر فروردین ماه آغاز و حداکثر تا اوایل خردادماه ادامه دارد.
این گل در ارتفاع بالاتر از هزار و 500 متر از سطح دریا و بیشتر در دشت های صخره ای می روید و ساقه آن تا ارتفاع حدود 120 سانتیمتر رویش دارد.
اگر چه لاله واژگون و به خصوص پیاز آن از جمله گیاهان سمی به شمار می رود اما برخی افراد محلی از این گیاه برای درمان رماتیسم، درد سینه، دندان درد، سرفه، آسم و برونشیت استفاده می کنند، خواص درمانی این گیاه هنوز مورد بررسی دقیق علمی قرار نگرفته است.
گفته می شود این گیاه نخستین بار در سده 16 میلادی از سوی جهانگردان اروپایی از ایران به اتریش برده شد، در باغ های ثروتمندان و خاندان سلطنتی پرورش یافت و از سده 19 میلادی کشت آن در هلند نیز رایج شد.
اما برخی ناهماهنگی ها بین دستگاه های مسوول و کم توجهی برخی گردشگران به این گونه گیاهی در معرض تهدید در سال های گذشته باعث شده هر ساله از تراکم این لاله ها در رویشگاه های استان کاسته شده و زنگ خطر نابودی این جاذبه طبیعی ملی نواخته شود.
ناهماهنگی در مدیریت و فقدان برنامه ریزی مدون برای بهره گیری درست از فرصت گردشگری دشت لاله های واژگون باعث شده تا به این دشت بی نظیر خسارت های زیادی با بی مهری گردشگران وارد شود.
زیبایی دشت لاله های واژگون، چشم های گردشگران را محسور تابلو زیبای خلقت خداوند می کند، ولی این نعمت زیبای خداوندی به نیکی پاس داشته نمی شود و زیرپای گردشگران له می شود و برخی گردشگران نیز با چیدن این گل زیبا، آن را به سوغات که نه، به تاراج می برند.
برخی از افرادی که از این دشت دیدن می کنند، با تصور اینکه پیاز این گیاه را در باغچه کاشته و منزل را به لاله زاری زینت دهند، آن را با خود می برند، بی توجه به اینکه شرایط خاص آب و هوایی در دامنه زاگرس موجب رشد این گل شده و این گل زیبا، خارج از رویشگاه بومی خود به سختی تا دو ساعت دوام می آورد.
برخی نیز می خواهند چند ساعتی آن را در آب نگه دارند و از زیبایی آن لذت ببرند غافل از اینکه زشتی از ریشه درآوردن این گل ها، زیبایی را از چهره آن می رباید.
از اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، اداره کل منابع طبیعی، اداره کل حفاظت محیط زیست چهارمحال و بختیاری، فرمانداری کوهرنگ و شهرداری چلگرد به عنوان دست اندرکاران و متولی این جاذبه گردشگری نام برده می شود.
دشت لاله به مدیریت جامع و کلان نگر نیاز دارد.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه در سال های گذشته از تراکم و تعداد لاله های واژگون در مساحت سه هزار و 400 هکتاری آن کاسته شده، افزود: اینکه گفته می شود مساحت این دشت به 100 هکتار کاهش یافته، آمار درستی نیست.
ˈ خسرو عبداللهی ˈ با بیان اینکه این دشت از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری به عنوان جاذبه توریستی اعلام شده، می افزاید: برای حفظ این گونه گیاهی منحصر به فرد برنامه جامع و کاملی ارائه نشده است.
وی از اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری به عنوان متولی این دشت یاد کرده و تصریح می کند: لازم است با همکاری همه دستگاه های دست اندرکار برای حفاظت از این منطقه برنامه جامعی تهیه و اجرا شود.
عبداللهی اضافه کرد: دیدگاه منابع طبیعی استان بر این است که مهم نیست چه دستگاهی متولی این دشت است، تعیین و تدوین برنامه جامع و اجرای آن برای صیانت از این دشت مهم ترین موضوع است.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با بیان استقرار یگان حفاظت از منابع طبیعی استان و همیاران طبیعت در این دشت و اجرای برنامه های ترویجی و آموزشی برای حفظ این گونه گیاهی، تاکید می کند: متخلفانی که در این منطقه نسبت به بوته کنی اقدام کنند، توسط نیروی انتظامی بازداشت و به مراجع قضایی معرفی می شوند.
** دستگاه های اجرایی با رویکرد توسعه گردشگری فعالیت کنند**
اما صحبت های معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال وبختیاری نیز در خور توجه است.
ˈ حیدر صادقی ˈ با بیان اینکه در شرایط حاضر انواع مختلف گردشگری در جهان مطرح است و دولت ها با بهره گیری از آن سودکلانی نصیب خود می کنند، شناخت نادرست از صنعت گردشگری را عامل ناهماهنگی های موجود در زمینه دشت لاله ها عنوان می کند.
وی می افزاید:در صورتی می توانیم به تحقق اهداف سند چشم انداز توسعه گردشگری کشور در افق 1404 امیدوار باشیم که همه دستگاه ها برای توسعه گردشگری همکاری و مشارکت کنند.
صادقی تصریح می کند: به عنوان مثال اگر اداره کل حفاظت محیط زیست، مناطق حفاظت شده را با نگاه توسعه گردشگری مدیریت نکند، نمی توان از قابلیت های زیست محیطی استان بهره برداری مناسب کرد.
این مسوول در اداره کل گردشگری چهارمحال وبختیاری با بیان اینکه اداره کل گردشگری تنها به عنوان دستگاه هماهنگ کننده توسعه گردشگری و سیاست گذار مطرح است، می افزاید:اگر دیگر دستگاه های متولی با این اداره کل همکاری نکنند، راه به جایی نخواهیم برد.
صادقی همچنین در زمینه مدیریت دشت لاله های واژگون چهارمحال و بختیاری افزود: حدود دو سال و نیم گذشته طرح جامعی با رعایت تمامی موضوعات محیط زیستی و با هدف ایجاد حداقل 50 شغل به شورای توسعه گردشگری استان در این زمینه ارائه شد.
وی تصریح کرد: این طرح هم اکنون در دستور کار این شورا قرار دارد و امید است با بررسی و تصویب آن، مدیریت واحد و جامعی در این منطقه شکل گیرد.
صادقی گفت: بر اساس طرح پیشنهادی، ورود خودرو شخصی به این منطقه ممنوع شده و ارائه خدمات اقامتی و رفاهی به گردشگران در جاذبه گردشگری چشمه دیمه متمرکز می شود.
وی ادامه داد:بر این اساس، گردشگرانی که بخواهند از دشت لاله دیدن کنند، از چشمه دیمه با سرویس های حمل و نقل پیش بینی شده به این منطقه اعزام و تنها در مسیرهای پیش بینی شده، پیاده روی می کنند تا به لاله ها آسیب وارد نشود.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه مدیریت و ساماندهی گردشگران ورودی به این دشت درسال جاری به شهرداری چلگرد مرکز شهرستان کوهرنگ واگذار شده، گفت: امیدواریم با تصویب وابلاغ این طرح درسالجاری، مدیریت جامعی برای دشت لاله ها شکل بگیرد.
