فراوانی و تنوع محورهای گردشگری شهرهای آبادان و خرمشهر، این امکان را به گردشگران حوزه‌های مختلف می‌دهد تا با آگاهی و انتخاب محور موردنظر خود به گردشگری بپردازند.
به گزارش ، وقایع اتفاقیه نوشت: رابطه مستقیمی میان گردشگران با جاذبه‌های موجود در هر شهر است که می‌تواند به‌عنوان مقصد اصلی و انتخاب دوباره آنان مدنظر قرار گیرد که به گفته سرپرست ادارات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرهای آبادان و خرمشهر، این دو شهر به‌لحاظ تنوع محورهای گردشگری موجود در آنها به‌مثابه یک ایران کوچک هستند. سجاد پاک‌گهر گفت: اگرچه در تمام ایران، محورهای گردشگری وجود دارد اما فقط در شهرهای آبادان و خرمشهر است که محورهای مختلف و متنوع گردشگری به‌طور مجموع قابل دسترسی و بازدید است.
امکان دستیابی به گردشگری پایدار در آبادان و خرمشهر
او در ادامه گفت: در صورت آماده‌سازی کامل زیرساخت‌ها، ساماندهی، برنامه‌ریزی و ارائه محورها و مکان‌های گردشگری به گردشگران، می‌توان به یک گردشگری پایدار در این شهرها رسید. بسیاری که با موضوع میراث فرهنگی و ویژگی‌های یک اثر برای ثبت ملی آشنایی ندارند، به نظرشان می‌رسد هر بنایی در سطح شهر که زمانی از ساخت آن گذشته یا مخروبه باشد باید به‌عنوان بنای ارزشمند معرفی شود.
سرپرست ادارات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرهای آبادان و خرمشهر با بیان اینکه برای ثبت یک اثر در فهرست ملی باید یکسری ویژگی‌ها وجود داشته باشد، اظهار کرد: متأسفانه بسیاری از افراد که با موضوع میراث فرهنگی و ویژگی‌های یک اثر برای ثبت ملی آشنایی ندارند به نظرشان می‌رسد هر بنایی در سطح شهر که زمانی از ساخت آن گذشته یا مخروبه باشد باید به‌عنوان بنای ارزشمند آن را معرفی کنیم و این در حالی است که واقعیت امر چنین نیست.
پاک‌گهر با اشاره به اینکه سه نوع ثبت ملی، جهانی و دفاع مقدس داریم، تصریح کرد: شاخصه‌های ثبت یک اثر در محور دفاع مقدس از سوی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس تعیین و تعریف شده اما در بحث ثبت ملی که در میراث فرهنگی برای ثبت، حفظ و نگهداری بناها از آنها استفاده می‌شود، آیتم‌های مختلفی وجود دارد؛ نخست آنکه آن اثر نشان‌دهنده مقطعی از تاریخ ملی، بین‌المللی یا دارای بار غنی فرهنگی و تاریخی باشد که تعلق و ارتباط‌داشتن این بنا با شخصیت‌های برجسته تاریخ کشور یا اینکه نشانگر گوشه‌ای از زندگی آن شخصیت یا فعالیت و اثر آن باشد، مدنظر است.
وی تصریح کرد: اینکه یک اثر نشان‌دهنده یک مبدأ یا رویداد تاریخی، نقطه عطف در تاریخ انسان یا دست‌ساخته آن بوده، به‌عنوان دیگر شاخص‌های لازم برای ثبت یک اثر در فهرست آثار ملی است. به گفته پاک‌گهر، یک اثر در ثبت ملی یا بین‌المللی حاوی اطلاعات جامعی از تاریخ و معارف انسانی، فرهنگ و تمدن بشری، تاریخ علوم و فنون و هنرها یا نقش تعیین‌کننده در این زمینه‌هاست که سیر تحول و تکامل شهرسازی و تمدن شهرنشینی را نشان می‌دهد؛ به عبارتی، یک اثر ملی یا بین‌المللی بخشی از هویت، اصالت و تاریخ یک شهر یا منطقه است که تکنیک‌ها و روش‌هایی که پیشینیان در حوزه معماری، تزئینات و سایر موارد مربوط به معماری استفاده کرده‌اند یا نزد عامه مردم مورد احترام یا بنایی معروف است را یادآور می‌شود. سرپرست ادارات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرهای آبادان و خرمشهر از رضایت مالک به‌عنوان مهم‌ترین آیتم برای ثبت یک بنا در فهرست آثار ملی نام برد که بدون آن، اجازه ثبت تحت هیچ شرایطی داده نمی‌شود.
طبقه‌بندی ارزشی ابنیه به‌لحاظ کیفیت
پاک‌گهر درباره نحوه طبقه‌بندی ارزشی ابنیه گفت: نخست آنکه یک بنا در حوزه معماری ارزشمند و از شاخص‌های مربوطه برخوردار باشد، دوم اینکه موضوع تاریخی که شامل بخش‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و... است، تأیید‌کننده نقش مهم و اثرگذار این ابنیه در شهر باشد (همچون بناهای مذهبی و دینی) و درنهایت قدمت آن بنا مورد توجه است. وی افزود: در آبادان 92 بنا که تعداد زیادی از آنها در بافت شرکتی قرار دارند، به ثبت ملی رسیده‌اند و این رقم در خرمشهر به چهار بنا می‌رسد. سرپرست ادارات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرهای آبادان و خرمشهر اظهار کرد: در بخش ثبت آثار در محور دفاع مقدس، تاکنون سه اثر در آبادان و پنج اثر در خرمشهر (شامل یادمان‌ها و محوطه‌ها) به ثبت رسیده است.
طبقه‌بندی کاربردی بناها
پاک‌گهر با اشاره به طبقه‌بندی کاربردی بناها در حوزه‌های مختلف در شهرهای آبادان و خرمشهر تصریح کرد: بررسی‌های انجام‌شده دراین‌باره نشان‌دهنده آن است که 90 درصد از کاربری بناهای ثبتی در حوزه شهرسازی بوده و این برای شهرهای آبادان و خرمشهر که در محدوده منطقه آزاد اروند قرار دارند، یک امتیاز بزرگ محسوب می‌شود.
وی از کاربری مذهبی، فرهنگی، آموزشی، مسکونی، صنعتی، درمانی، تأسیسات و تجهیزات شهری، اداری، تجاری و ارتباطی به‌عنوان 10 کاربرد اصلی در طبقه‌بندی بناهای ثبت‌شده شهرهای آبادان و خرمشهر در فهرست آثار ملی نام برد و گفت: کاربری مذهبی، شامل مسجد و کلیساست که شامل مساجد رنگونی‌ها، بلوچ‌ها، ولی‌عصر و کلیسای ارامنه در آبادان و مسجدجامع در خرمشهر است. پاک‌گهر تأکید کرد: در بخش کاربری تجاری، بناهای ثبت‌شده در فهرست آثار ملی، ساختمان بانک ملی آبادان و درزمینه کاربری ارتباطی نیز پل بهمنشیر واقع در ایستگاه 7 آبادان که نقش مهمی در اقتصاد و سیاست شهری داشته را داریم.
شناسایی و ثبت محوطه باستانی کاوش‌نشده معروف به عبادان قدیم
او در ادامه گفت: علاوه‌بر بناهای یادشده، یک محوطه باستانی ثبتی که اخیر شناسایی شده نیز داریم که در حوالی روستای شلحه آبادان و به‌عنوان محوطه عبادان قدیم معروف است، محوطه مذکور هنوز کاوش نشده و باید برای آن برنامه‌ریزی شود. سرپرست ادارات میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرهای آبادان و خرمشهر ادامه داد: علاوه‌بر موارد یادشده، درصدد هستیم بناهایی را که در سطح شهر براساس آیتم‌ها و ارزش‌های اشاره‌شده می‌تواند در لیست بناهای ارزشمند قرار گیرد را نیز شناسایی کرده تا اگر فرصت ثبت به‌وجود آمد، آنها را نیز در مراحل ثبت قرار دهیم؛ لذا برای آن نقشه آثار ثبتی و ارزشمند را تهیه و بناهایی را که به‌طور اخیر شناسایی شده‌اند در آن مشخص کرده‌ایم.
