19 راه براى خاموش کردن این آتش!
کتاب را کنار بگذارید، به طرف یخچال بدوید، تا جایى که مىتوانید بخورید.
سپس با عجله برگردید!
شما این کار را انجام دادید؟
خب، حالا آمادهاید که درباره ترش کردن معده صحبت کنیم.
ترش کردن چیست؟ چند دقیقه صبر کنید حتما خواهید فهمید.
علت این سوزش چیست؟ عوامل گوناگونى دخیل هستند. اما در اغلب موارد، جریان اسیدى مقصر است.
بعضى از مایعات گوارشى که به طور معمول در معده یافت مىشوند به خارج از معده و به طرف مرى تراوش مىکنند و باعث سوزش مىشوند. این مایعات حاوى اسید هیدروکلرید مىباشند. اسیدى که به خاطر خاصیت خورندگى در صنایع تمیز کردن فلزات به کار مىرود. در معده پوششى وجود دارد که مانع از اثر اسید روى معده مىشود ولى در داخل مرى چنین لایهاى وجود ندارد. به همین علت است که این اسید در حرکت رو به بالا سوزش ایجاد مىکند و گاهى وقتها آن قدر شدید است که گویى انسان دچار حمله قلبى شده است.
چه عواملى باعث بالا آمدن اسید معده مىشوند؟ خودتان حدس بزنید. حمله گاز انبرى به یخچال یکى از علل آن است، اما تنها علت نیست.
متأسفانه بعضى از افراد بدون زیادهروى در خوردن دچار ترش کردن مىشوند. براى چگونگى خاموش کردن این آتش سوزنده و چگونگى عملکرد آن ما موضوع را با متخصصانمان در میان گذاشتهایم:
در خوردن زیادهروى نکنید.
اسید معده هنگامى مجبور به بالا آمدن به داخل مرى مىشود که غذاى بیش از حد، داخل معده باشد و شما معده را مجبور مىکنید که اسید بیشترى تولید کند. دلایل زیادى براى ترش کردن وجود دارد اما اگر شما گه گاه دچار آن مىشوید، علت معمول آن، خوردن غذاى زیاد با سرعت زیاد است.
صاف دراز نکشید.
سرپا بایستید تا اسید معدهتان شانس بیشترى براى ماندن در معده داشته باشد. دکتر کلچر »متخصص گوارش« مىگوید: آب سر بالا نمىرود، اسید معده هم همین طور.
وقتى که دراز کشیدید، سر خود را از تخت 10 تا 15 سانتىمتر بالاتر بگذارید. شما مىتوانید با گذاشتن آجرهایى زیر پایههاى تخت و یا گذاشتن چند بالش زیر سر این کار را انجام دهید. )استفاده از بالشهاى بیشتر مىتواند موثرتر باشد(؛ کج نگه داشتن رختخواب، مانع از تکرار ترش کردن معده مىشود.
از داروهاى آنتىاسید استفاده کنید.
ضد اسیدها باعث تسکین سریع ترش کردن معده مىشوند.
مشکل خود را با توصیههاى غلط بدتر نکنید.
چه اشکالى در مصرف نعناع یا شیر وجود دارد؟ نعناع یکى از غذاهایى است که باعث شل شدن اسفنکتر مرى مىشود، )دریچهى کوچکى که کارش نگه داشتن اسید معده در داخل معده مىباشد( و این سرپوش کوچک حتى وقتى زیاد خورده باشید مىتواند از شما محافظت کند. اما مشکل شیر چیست؟ چربى، پروتئین و کلسیم موجود در شیر مىتواند ترشح اسید معده را تحریک کند.
دکتر کلین مىگوید: بعضى افراد شیر را توصیه مىکنند چون احساس خوبى در هنگام پایین رفتن به انسان مىدهد اما باید بدانید که شیر همچنین باعث تحریک ترشح معده مىشود.
دیگر غذاهایى که باعث شل شدن اسفنکتر مرى مىشوند و باید براى جلوگیرى از ترش کردن، از مصرف آنها خوددارى کرد شامل آب جو، شراب و دیگر مشروبات الکلى و گوجه مىباشد.
مصرف کافئین را محدود کنید.
نوشیدنىهاى کافئیندار نظیر قهوه و چاى، مرى ملتهب را حساستر و آزردهتر مىکند. کافئین همچنین باعث شلى اسفنکتر مرى مىشود.
از بدترین دسر دنیا پرهیز کنید.
بدترین غذاى تحریک کنندهى ترش کردن معده چیست؟ شکلات؛ این ماده شیرین از دو راه باعث بدتر شدن سوزش معده مىشود. اول این که این ماده همهاش چربى است و در ضمن حاوى کافئین است.
هوا را پاک نگه دارید.
مهم نیست که شما سیگار مىکشید و یا دود سیگار فرد دیگرى به شما مىرسد؛ به هر حال از دود سیگار اجتناب کنید. دود سیگار باعث شل شدن اسفنکتر و افزایش تولید اسید مىشود.
قسم بخورید دیگر نوشیدنىهاى گازدار مصرف نکنید.
دکتر لرىگود »متخصص معده و روده از مریک نیویورک« مىگوید: حبابهاى موجود در این نوشیدنىها مىتواند باعث اتساء معدهتان شود و همان اثر زیاد خوردن را روى اسفنکتر مرى بگذارد.
اگر چیز برگر سه لایه با سیبزمینى سرخ کرده و شیر بستنى خوردهاید، دلیل درد معدهتان مشخص است. غذاهاى چرب و سرخ کرده مدت زیادترى در معده مىمانند و در نتیجه باعث تولید اسید بیشترى مىشوند. از مصرف گوشتهاى چربىدار و فرآوردههاى شیرى پرهیز کنید تا به طور مشخص تعداد حملات اسیدى کاهش یابد.
اندازه کمر خود را کنترل کنید.
معده شما مثل تیوپ خمیر دندان است. اگر شما تیوپ را از وسط فشار دهید، خمیر دندان از سر آن بیرون مىآید. یک توده چربى که در اطراف معدهتان قرار گرفته مثل فشار به لوله خمیر دندان عمل مىکند. اما آن چه که شما به دست مىآورید، اسید معده است.
کمربند خود را شل کنید.
به تیوپ خمیر دندان فکر کنید. خیلى از مردم مىتوانند براى تسکین دردشان از بندهاى شلوار که روى شانه مىآید، به جاى کمربند استفاده کنند.
هنگام بلند شدن، از زانو خم شوید.
اگر از شکم خم شوید به معدهتان فشار وارد مىشود. از زانو خم شوید زیرا هم براى معدهتان سودمند است و هم کمرتان را سالمتر نگه مىدارد.
کمد داروى خود را کنترل کنید.
ممکن است درد شما از آن جا منشأ گرفته باشد. بعضى از داروها نظیر آرام بخشها و داروهاى ضد افسردگى مىتوانند باعث ترش کردن شوند. اگر دچار سوزش معده هستید و دارو مصرف مىکنید آن را با پزشک خود چک کنید.
منطقى فکر کنید، ادویهجات همیشه خوب نیستند.
فلفل و دیگر ادویهجات مشابه آن، مىتوانند یکى از علل ترش کردن معده باشند. خیلى از بیماران این غذاهاى پر ادویه را بدون هیچ گونه مشکلى مىخورند و بعضىها برعکس، نمىتوانند.
محتاط باشید ولى نترسید.
غذاهاى اسیدى نظیر پرتقال و لیمو، ممکن است مشکلزا باشند ولى اسید آنها نسبت به تولید اسید معده ناچیز است. دکتر کلنکر توصیه مىکند: بگذارید در مورد این غذاها، معده خودتان تصمیم بگیرد.
سعى کنید فردا شب شام را زودتر بخورید.
دکتر کلنکر مىگوید: هرگز در طول 5 / 2 ساعت قبل از خواب، غذا نخورید. یک شکم برآمده و جاذبهى زمین دست به دست هم مىدهند و راه مطمئنى را فراهم مىکنند تا اسید معده به داخل مرى رانده شود.
هشدار پزشکى
بیمارى شما مىتواند زخم معده باشد.
دکتر ساموئل کلین مىگوید: اگر شما به طور منظم دچار ترش کردن و سوزش معده بدون هیچ دلیل خاصى مىشوید، باید به پزشک مراجعه کنید. به چه تعداد؟ با یک حساب سرانگشتى: دو یا سه بار در هفته به مدت بیش از یک ماه، اگر چه ترش کردن در اثر به جریان افتادن دوباره اسید معده ایجاد مىشود، اما مىتواند نشانهى زخم معده باشد.
سوزش معدهاى که همراه هر کدام از علایم زیر باشد باید به وسیله پزشک بررسى شود:
- سختى و درد در هنگام بلع
- استفراغ همراه خون
- مدفوع سیاه یا خونى
- تنگى نفس
- گیجى یا سبکى سر
- دردى که به شانه و گردن بزند.
- به علاوه، سوزش معدهاى که به علت تراوش ساده اسید معده ایجاد مىشود. معمولا بعد از غذا خوردن عود مىکند. اگر سوزش معده شما قبل از وعدههاى غذا است، مىتواند نشانهى زخم معده باشد.
زندگى را آسانتر بگیرید.
دکتر کلین مىگوید: استرس ممکن است باعث تولید اسید معده شود.
آنتى اسیدها مىتوانند کمک کنند.
داروهاى کمک کننده به هضم غذا معمولا مؤثر و بىخطرند. در این میان، داروهاى ضد اسید آشناترین داروهاى گوارشى مىباشند. همهى آنها از مخلوط منیزیم هیدروکساید و آلومینیم هیدروکساید درست شدهاند. )یکى یبوستزا است و دیگرى باعث تحریک اسهال مىشود. آنها اثرات هم را خنثى مىکنند(.
اگر چه ترکیب این دو به طور نسبى اثرات خاصى ندارد، ولى با این حال عاقلانه نیست که بیش از یک یا دو ماه از این دارو استفاده کرد. این دارو بسیار قوى مىباشد. متخصصان ما موافقند که نوع مایع آنتىاسید، اگر چه به راحتى مصرف قرص نیست، معمولا کارآمدتر مىباشد.
راهى دیگر
درمانهاى گیاهى
در فروشگاه بهداشتى مورد علاقه خود قدم بزنید تا چندین گیاه دارویى را بیابید که استفاده از آنها براى ترش کردن معده معمول است. دانیل مورى روانشناس و داروسازى که 15 سال دربارهى داروهاى گیاهى مطالعه کرده به این نتیجه رسیده که بعضى از درمانهاى گیاهى باعث تسکین ترش کردن و یا جلوگیرى از آن مىشوند.
ریشهى زنجبیل: دکتر مورى مىگوید زنجبیل مؤثرترین گیاه است. من در بسیارى موارد دیدهام که این گیاه بسیار مؤثر است. البته مطمئن نیستیم که این گیاه چطور عمل مىکند اما به نظر مىرسد که اسید معده را جذب کرده و اثر ثانویه بر آرامش اعصاب دارد. با خوردن دو کپسول شروع کنید و تا آن جا که لازم است، مقدار آن را افزایش دهید تا کمکم به مزه آن عادت کنید.
آروماتیکها: گیاهان آروماتیک نظیر رازیانه نیز در درمان ترش کردن معده معروف هستند؛ اما تحقیقات کمى در مورد آنها صورت گرفته است.
سرکه سیب: به جز گیاهان دارویى، یک درمان معروف ترش کردن معده ریختن یک قاشق چاى خورى از سرکه سیب در نصف لیوان آب و خوردن آن در طول وعدههاى غذایى است.
منبع : دایرة المعارف پزشک خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا
پی‌نوشت‌ها:
* انتشارات سپهر اندیشه - 1387
