به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، برخی آسیب دیدگی ها منجمله یک شکستگی باز استخوانی و یا در رفتگی انگشت شست به وضوح قابل تشخیص اند و برخی از ضایعات دیگر ممکن است تنها توسط رادیوگرافی یا اشعه ایکس مشخص شوند.
در حین بررسی های تشخیصی خود توجه داشته باشید که تا حد امکان از حرکت دادن بی مورد موضع آسیب دیده خودداری نمایید.
سعی کنید تجسم نمایید که نحوه ایجاد و شیوه بروز آسیب چه بوده و چه میزان نیرویی برای ایجاد ضایعه دخیل و مورد لزوم بوده است.
شکل ظاهری،وضعیت قرارگیری و موقعیت اندام آسیب دیده را با طرف مقابل مقایسه کنید.اگر در مورد شدت آسیب دیدگی شک دارید،باید آن را به عنوان یک شکستگی ، تحت مراقبت و درمان قرار دهید.
● مروری بر آناتومی :
206 استخوان در بدن همه انسانها وجود دارد .
از این 206 استخوان , 6 استخوان داخل گوش و 200استخوان داخل بدن است.
تقسیم بندی استخوان :
1- جمجمه (کالواریم )
شامل 8 استخوان می باشد .
2- صورت
شامل 14 استخوان است .
تنها استخوان متحرک صورت استخوان فک تحتانی ( سندیبل ) است.
3- مهره های ستون فقرات شامل 33 مهره است که:
الف) 7 استخوان گردنی (سرویکال )
ب) 12 استخوان سینه ای
ج) 5 مهره کمری( لومبار ): این استخوانها بزرگترین مهره ها هستند.
د) استخوانهای خاجی (ساکروم ): شامل 5 مهره جدا , که بعد از بلوغ به هم می چسبند .
ه) استخوان دنبالچه ( کوکسی ژتیال ): شامل 5-3 استخوان است . (در بعضی از افراد 3, در بعضی دیگر 5 استخوان وجود دارد.)
4- تر قوه (کلاویکول – یقه ای) شامل 2 استخوان – در هر طرف بدن (کتف ) 1 استخوان .
5- کتف (اسکاپولا ) شامل 2 استخوان – در هر طرف بدن 1 استخوان
6- ستون فقرات ( دنده ها ) شامل 24 دنده – 12 دنده در هر طرف بدن
از این 12 استخوان :7 استخوان حقیقی – 5 استخوان کاذب
از این 5 استخوان کاذب :2 استخوان به صورت شناور است
- جناق سینه (استر نوم ) شامل 1 استخوان است .
جناق سینه دارای سه قسمت است:
1- قسمت بالا ئی (مانوبریوم ) 2- قسمت وسط (استرنوم ) 3- قسمت پایین (گزیفوئید یا خنجری )
نکته : به غضروف بین مهره ها که حالت ژله ای دارند دیسک بین مهره ها می گویند.
8 – دستها شامل 60 استخوان در هر دو دست .
در هر بازو (هوموروس ) 1 استخوان – در هر ساعد 2 استخوان , استخوانی که طرف شست است رادیوس (زند زبرین ) و آنکه طرف انگشت کوچک است اولنار (زند زیرین ) است .
9- لگن (پلوسین )
10 – پاها شامل 60 استخوان در پاها.
• آشنایی با علایم آسیب های استخوانی ، مفصلی و عضلانی
ممکن است موارد زیر وجود داشته باشند:
- زمین خوردگی و یا ضربه شدیدی که اخیراً وارد شده است
- صدای بی مقدمه ، ناگهانی و شلاق وار شکستن استخوان و یا پاره شدن رباط
- درد تیز و خنجری حاصل از پارگی عضله
موارد زیر نیز ممکن است گاهی دیده شوند:
- ناتوانی کامل از انجام یک حرکت و یا دشواری در حرکت یک اندام به گونه طبیعی(مثلاً عدم توانایی در راه رفتن)
- وجود درد در محل ضایعه و یا اطراف آن که با حرکت بدتر می شود. اغلب اوقات وجود درد شدید و بدتر شدن آن با حرکت نشانگر در رفتگی می باشد و اگر در لمس ملایم و سطحی، استخوان حساس و دردناک باشد بیانگر شکستگی است.
- تورم، خون مردگی، کبودی و تغییر شکل در ناحیه شکستگی
- برخورد انتهاهای شکسته استخوان با هم ممکن است باعث تولید صدایی خش خش مانند ( و یا ترق و تروق) و یا ایجاد احساسی دلخراش در مصدوم گردد.هرگز خودتان قصد نکنید این حالت را به طور عمدی (مثلاً برای تشخیص گذاری )ایجاد نمایید.
- علایم و نشانه های شوک،بخصوص در شکستگی های استخوان ران،لگن و دنده ها
- کوتاه شدگی ،خمیدگی و یا پیچش اندام آسیب دیده
● تعریف شکستگی (فرکچر یا فراکچر):
از بین رفتن تداوم استخوان را شکستگی گویند .
برای به وجود آمدن شکستگی استخوان ضربه (تروما ) خیلی باید شدید باشد .
اشکال شکستگی :
1- عرضی
2- مار پیچ
3- در هم فرو رفته و خرد
4- ترک خورده
5- مایل
انواع شکستگی :
1- بسته
2- باز ( مرکب)
شکستگی کامل (با جا به جایی ) دو نوع است :
الف ) بسته :
زمانی که استخوان شکسته اما از پوست خارج نشده
ب ) باز :
شکسته و از پوست خارج شده است.
● عامل شکستگی :
1- ضربه مستقیم (مثل تصادف )
2- بیماریها (مثل پوکی استخوان – بعضی سرطانها که منجر به شکستگی می شوند – کزاز )
3- ضربه غیر مستقیم
4- چرخش بیش از حد اندام
5 – کار بیش از حد توان از استخوان خواستن (مثل رژه سربازان – کسانی که به مسافت زیاد پیاده رویی می کنند .)
6- انقباض ناگهانی عضله (مثل برق گرفتگی )
● علائم شکستگی:
1- DOTS ازعلایم و نشانه های مهم شکستگی به شمار می آید .
الف)D(DEFORMITY) تغیر شکل ، همیشه روئیت نمی شود
ب)O( OPEN WOUND) زخم باز ، هنگام تصادف شدید یا سقوط از ارتفاع رخ می دهد .
ج)T( TENDERNESS AND PAIN) حساسیت و درد در اثر لمس)
د)S(SWELLING) تورم
م) ناتوانی در استفاده از عضو آسیب دیده
ن) احساس به هم سائیدگی سر دو استخوان شکسته
و)لمس فاصله بین دوسر استخوان شکسته
هـ) تغیر رنگ وکبودی محل شکستگی .
● کمک های اولیه
1- دورکردن هر نوع عامل تهدید کننده
2-مصدوم را از نظر شوک هایپوولمیک بررسی و درمان کنید .
3- محل دقیق شکستگی را معلوم کنید
4- لباس های محل شکستگی را به ملایمت کنار بزنید و عضو صدمه دیده را از نظر ( تورم – درد- تغیر شکل – زخم باز و خونریزی ) بررسی کنید
5-خونریزی را بند آورید و زخم باز را قبل از آتل بندی بپوشانید .
6-عضو صدمه دیده را ازلحاظ وجود نبض و حس وقابلیت پرشدن عروق مویرگی بررسی نماید .
7- از حرکت دادن عضو خود داری و و آنرا بی حرکت یا آتل نمایید .
● عوارض شکستگی :
عوارض شکستگی به 2 صورت می تواند باشد :
الف ) زودرس
ب) تاخیری
الف ) درعوارض شکستگی زود رس مصدوم ممکن است دچار یکی از حالات زیر شود :
1- شوک هایپوولمیک (شوک به خاطر خونریزی شدید )
2- سندرم کمپارتمان
3- آمبولی چربی
4- نکروز آواسکولار
ب) در شکستگی تاخیری دو حالت داریم :
1- دیر جوش خوردن 2- جوش نخوردن
سندرم کمپارتمان :
وقتی خون کافی نباشد تا به عضله برسد و عضله تغذیه شود . سندرم کمپارتمان بوجود می آید . که این بیماری بیشتر در شکستگی ساق پا و ساعد دیده می شود .
● عواملی که باعث این بیماری می شوند:
1- بانداژسفت باشد
2- قالب گچی سفت باشد
کسی را که دچار این سندرم شده باید هر چه سریع تر به مرکز درمانی انتقال دهیم . چون اگر بیش از 6 ساعت طول بکشد عضو آسیب دیده را باید قطع کنند.
● اقدامات :
- شل کردن بانداژ
- انجام فاشیوتومی
● عوارض تاخیری :
1- دیر جوش خوردن
در این مرحله عضو دیر جوش می خورد اما بالاخره جوش می خورد
جاهائی که زود جوش می خورد : سر استخوان ها – لگن – کتف
جاها ئی که دیر جوش می خورد : سر استخوان دراز
●
عواملی که باعث دیر جوش خوردن یا جوش نخوردن می شوند :
1- عفونت
2- کشش بیش از حد (تراکشن )
● پیچ خوردگی ( SPRAIN):
به آسیبی اطلاق می شود که در اثر چرخش یا کشش بیش از حد معمول یک عضو در سطح مفصلی روی دهد و کپسول اطراف مفصل و رباطهای آن آسیب ببیند
پیچ خوردگی اغلب در قوزک پا و زانو روی می دهد و نباید به صورت ناشیانه با آن برخورد کرد . در مان و برخورد نادرست با این آسیب میتواند اختلال در کار عضو را برای تمام عمر به ارمغان بیاورد .
در بعضی مواقع جهت اصلاح این نوع آسیب نیاز به عمل جراحی برای ترمیم پارگی و جود دارد .
● علائم و نشانه ها :
1- حساسیت به فشار (تندرنس ) به صورت یک نقطه بالای رباط آسیب دیده .
2- درد شدید , بطوری که مانع از حرکت عضو آسیب دیده شود.
3- بی ثباتی مفصل به صورت افزایش دامنه حرکات مفصلی بروز می کند . ممکن است با تورم و گرفتن وضعیت ضد درد مخفی شود.
تورم و خون مردگی و گرم شدن سطح مفصل به علت پارگی و مویرگها و رباط ها
● کمکها ی اولیه : - RICE -
استراحت کردن (REST )
یخ (ICE) – برای کاهش درد – خونریزی – تورم و نگه داشتن اسپاسم عضلانی است .
فشار دادن ( COM PRESSION)
بالابردن عضو ( ELEVATION )
وقتی استخوانی می شکند عضله منقبض می شود . همان انقباض کمک می کند و همانند آتل عمل می کند .
پیچ خوردگی در واقع آسیب مفصل است . اما تروما شدید نیست و رباط پاره نشده است .
رباط ( لیگامان ) : چیزی که دو استخوان را به هم وصل می کند . رباط دارای بافتی نرم و ارتجاعی اما سخت و محکم است
● در رفتگی : - Dislocatio -
به خارج شدن سر استخوان از حفره مفصلی , در رفتگی گویند .
(در واقع در رفتگی جا به جا شدن مفصل از محل طبیعی خود به طوری که همراه با آسیب به لیگامان ها باشد , می باشد .)
● علائم و نشانه ها :
1- تغییر شکل مفصل .
2- درد شدید در سطح مفصل که با تغییر وضعیت بدتر می شود .
3- تورم اطراف مفصل
4- تغییر رنگ اطراف مفصل
5- ناتوانی در حرکت دادن ناحیه صدمه دیده
6- اختلال ظاهری در مقایسه با مفصل سالم
7- حساسیت موضع به لمس یا فشار (تندر نس )
● اقدامات و کمکهای اولیه:
1- نبض , حس و قابلیت پر شدن مویرگی را در اندام صدمه دیده بررسی کنید .
2- قسمت آسیب دیده را با طرف مقابل قسمت آسیب ندیده مقایسه کنید .
3- توصیه می شود که در رفتگی را مانند شکستگی با استفاده از آتل ثابت کنید .
4- در صورت وجود شکستگی عضو را آتل بندی کنید .
5- مفاصل را حرکت ندهید زیرا ممکن است آسیب عروقی و خونی روی دهد.
6- مفصل در رفته را جا نیندازید .
7- در صورت بروز شوک آنرا در مان کنید
8- مصدوم را به مرکز درمانی انتقال دهید .
● کشیدگی (رگ به رگ شدن ) STRAIN
رگ به رگ شدن یا کشیدگی عضله زمانی روی می دهد که عضله بیش از محدوده حرکتی طبیعی کشیده شده و این عمل منجرب به پارگی فیبرها و رشته های عضلانی گردد.
در رگ به رگ شدن به تاندون ( زردپی ) آسیب وارد شده است .
● علائم و نشا نه ها :
1- در تیز و شدید بلافاصله بعد از آسیب دیدگی
2- حساسیت بیش از حد ناحیه در لمس( تندرنس شدید)
3- تغییر شکل عضو (دندانه دار – حفره دار شدن یا برآمدگی قسمتی از اندام )
4- ضعف شدید و از دست دادن قسمت آسیب دیده
5- صدای پارگی عضله در زمان ورود ضربه
● کشیدگی رباطها ( Sprain
● اقدامات و کمک های اولیه :
1- بی حرکت کردن عضو
2- گرم نگه داشتن عضو
3 – ماساژّ
4- استفاده از باند کشی
5- اگر شدید بود از یخ استفاده می کنیم (استفاده از سرما باید به مدت 30 -20 دقیقه ادامه یابد.
6- اگردرد خیلی شدید بود از مسکن استفاده می کنیم .
نکته 1:
در شکستگی – دررفتگی و پیچ خوردگی دادن مسکن به مصدوم ممنوع است زیرا ممکن است جائی دیگر هم آسیب دیده باشد و مسکن باعث پنهان شدن درد در آن ناحیه می شود.
نکته 2:
در صورت استفاده زیاد از استا مینوفن مبتلا به هپاتیت می شویم زیرا استا مینوفن کبد را خراب کرده . و هپاتیت هم در اثر تخریب کبد بوجود می آید .
منبع:http://www.pezeshk.us/?cat=25
ارسال توسط کاربر محترم سایت :ahmadfarm