بررسی فیلم «اوکجا» Okja: یک داستان پریان مخوف

داستان علمی تخیلی/ فانتزی «اوکجا» Okja با یک کنفرانس مطبوعاتی آغاز می‌شود که آن‌قدر احمقانه و دیوانه‌وار است که واقعی به نظر می‌رسد. در آینده‌ی نزدیک٬ شرکت میراندو سعی می‌کند با اعلام پروژه جدیدی قیمت سهام خود را افزایش دهد: سوپر خوک یا خوک جهش‌یافته. حیوانات عظیم‌الجثه‌ای که فضولات آن‌ها با محیط زیست سازگار است. آن‌ها جهان را تغذیه می‌کنند بدون آنکه آن را آلوده کنند. این زمانی است که همه‌چیز واقعاً عجیب‌وغریب و هیجان‌انگیز می‌شود. رئیس جدید شرکت میراندو، لوسی میراندو به همچنین خود را نیز به دنیا و این سیرک رسانه‌ای معرفی می‌کند. او درباره‌ی اینکه چقدر از خواهر دوقلویش نانسی مدیر پیشین شرکت بهتر است صحبت می‌کند و اینکه چقدر با پدر دیوانه و شیطانی‌اش که شرکت میراندو را به یک کارخانه شکنجه حیوانات تبدیل کرده متفاوت است. حالا که او مسئول است همه‌چیز قرار است زیبا و خارق‌العاده باشد.
آنچه این صحنه را فوق‌العاده می‌کند این است که این نسخه تنها کمی اغراق‌آمیزتر از نحوه عملکرد شرکت‌ها در ارائه داستانی برای فروش محصولاتشان چه خوب چه بد است. طنز «اوکجا» به اندازه کافی عجیب‌وغریب هست که خنده‌دار باشد اما همچنان به اندازه کافی بُرنده و گویا هست.
لوسی اعلام می‌کند که آن‌ها 26 عدد از این سوپر خوک‌ها را به نقاط مختلف جهان می‌فرستند و 10 سال بعد یکی از آن‌ها به عنوان برنده انتخاب خواهد شد. جانی ویلکاکس که زمانی یک شخصیت محبوب تلویزیونی شبیه “شکارچی کروکدیل ” استیو ایروین Steve Irwin بود حالا یک بازنده‌ی معتاد به الکل است که برای هر شرکتی که به او پول بدهد کار می‌کند. لوسی او را استخدام می‌کند تا چهره رسانه اجتماعی برای مسابقه‌ای که به راه انداخته باشد.
شما تقریباً می‌توانید صدای نویسنده دوم «اوکجا» جان رانسون Jon Ronson نویسنده «مردانی که به بزها خیره می‌شوند» The Men Who Stare at Goats را در پس کاراکتر جانی بشنوید. جان رانسون برای تفسیرهای منتقدانه و کنایه‌آمیزش در مورد اینکه چگونه قدرت، هویت مردم را منحرف می‌کند، مشهور است.«اوکجا» در ابتدا بسیار شبیه داستان‌های فیلیپ کی. دیک Philip K. Dick است (نویسنده داستان‌های چون “آیا آدم‌مصنوعی‌ها خواب گوسفند برقی می‌بینند؟ “ مبنای فیلم «بلید رانر» Blade Runner و “ساکن برج بلند “ مبنای سریال «مردی در رأس قلعه»  The Man in the High Castle) پر از فضاها و شرکت‌های دیستوپیایی و رسانه‌های مسموم کننده و بی‌روح؛ اما همه این‌ها تبدیل می‌شود به یک داستان عاطفی متأثر کننده. بخش بزرگی از قدرت آن از اجراهای باورنکردنی و فوق‌العاده آن می‌آید. اجراهایی که به شکل اغراق‌آمیزی کمدی هستند به‌وسیله صحنه‌های عمیق و صادقانه از اندوه و وحشت در زیر سایه پیچیدگی‌های صنعت گوشت٬ متعادل می‌شوند.
شخصیت اصلی داستان٬ میا به نظر می‌رسد تنها شخص سالم و عاقل در فیلم باشد. او دختری جوان است که در یک روستا در کره زندگی می‌کند و با سوپر خوکِ پدربزرگش دوست است که نامش “اوکجا ” است. بی‌گناهی و خشمِ به‌حق او سپر مدافع کاملی در برابر بدبینیِ افسارگسیخته‌ی جانی، لوسی و دستیار لوسی فرانک دانسون است. میا و اوکجا که در جنگلی فوقِ زیبا و صلح‌آمیز باهم به جست‌وخیز بازی مشغول‌اند، جدایی‌ناپذیر هستند؛ اما البته زمان بودن آن‌ها باهم نمی‌تواند دوام بیاورد. یک روز جانی با گروه تلویزیونی‌اش و قلدرهای شرکت میراندو از راه می‌رسد تا جایگاه اول مسابقات را به اوکجا بدهد…میا در تلاش برای نجات اوکجا، با گروهی از فعالان حقوق حیوانات همراه می‌شود که می‌خواهند سوءاستفاده از حیوانات در میراندو را فاش کنند. رهبر رادیکال آن‌ها جِی، به نوعی نسخه دیگری از لوسی است. او که وسواس گونه در رؤیا و هدف خود غرق شده، بیشتر به خلوص ایدئولوژیک خود اهمیت می‌دهد تا سلامت و رفاهِ اوکجا. فیلم ما را بین دو رهبر متظاهر پاس می‌دهد تا جایی که تنها چیزی که می‌توانیم به آن اعتماد کنیم رابطه بین میا و اوکجا است…
فیلم‌های کارگردان و نویسنده بونگ جون هو Bong Joon-ho از جمله «مادر» Mother، «خاطرات قتل» Memories of Murder، «میزبان» The Host و «برف‌شکن» Snowpiercer اغلب مابین هجونامه‌ای تاریک و اعتراضاتِ علمی تخیلی و اکشن شناورند. او از این‌که یک فیلمِ “پیام‌رسان و شعاری ” بسازد نمی‌ترسد، به شکلی که مخاطب به طور واضحی بداند که چه کسی کار بد انجام داده و چگونه آن کار بد زمین را نابود می‌کند. در عین حال او تخصص این را دارد که سایه‌های خاکستری فروانی را اطراف پیام اصلی خود نقش بزند. در فیلم‌های او آدم‌های بد و آدم‌های خوب وجود دارند اما اغلب کاراکترهای او کورکورانه در زمین حدفاصل این دو سرگردان‌اند.در فیلم «اوکجا» صحنه‌های وحشتناکی از سوءاستفاده از حیوانات وجود دارد که به صراحت به نمایش درنمی‌آیند بلکه به شکل مفهومی بیان می‌شوند. همین باعث می‌شود که به مراتب بدتر و ترسناک‌تر باشند؛ ما به‌راحتی می‌توانیم درد فیزیکی و عاطفی این سوپر خوک‌ها را که به شکل واضحی هوشمندند را هنگام روانه شدن به سمت خط تولید گوشت شرکت میراندو، حس کنیم. در همین حال هیچ انسانی در برابر دردی که ظلم و ستم شرکت ایجاد می‌کند در امان نیست. جانی که یک حیوان‌دوست بوده که خود را به پول فروخته دچار یک فروپاشی روانی رقت‌انگیز و ترسناک می‌شود. حتی لوسی نیز توسط دسیسه خونین خانواده‌اش نابود می‌شود.
تنها مشکل فیلم این است که تقریباً تمام کسانی که در آن قرار دارند آن‌قدر نفرت‌انگیز هستند که نمی‌توانیم برای هیچ‌کدام دل بسوزانیم یا برای پیروزی‌شان خوشحال شویم. اگرچه «اوکجا» احتمالاً می‌تواند شما را به گیاهخوار تبدیل کند و دلیل آن مشخصاً گروه ضد گوشت خواری جِی نیست.با این حال همین چشم انداز تلخ و بدبینانه است که «اوکجا» را به یک داستان پریان واقعی تبدیل می‌کند. این داستان اغراق‌آمیز، طنزآلود، عجیب‌وغریب و تاریک است. آدم بدها واقعاً کارهای وحشتناکی انجام می‌دهند که رؤیاهای شما را تسخیر کرده و تبدیل به کابوس می‌کنند. وقتی اخلاقیات داستان را درک کنید احساس بدی به شما دست می‌دهد. این به این خاطر است که افسانه‌ها صرفاً درباره‌ی پایان خوش نیستند. آن‌ها به همچنین به این قصد خلق می‌شوند که به شما درباره بدی و شر بیاموزند تا بتوانید آن را تشخیص دهید حتی اگر به شما پیشکشیِ خوشمزه‌ای را ارائه کند.
فیلم «اوکجا» توانسته نظر مثبت اکثر منتقدان را در همان نمایش اولیه‌اش در فستیوال کن 2017 کسب کند. فیلم در سایت “روتن تومیتوز “ امتیاز قابل قبول 86 از 100 و رتبه میانگین 7٫5 از 10 را بر اساس 166 ری‌ویو کسب کرده. “متاکریتیک “ به فیلم امتیاز 76 از 100 را بر اساس 35 نقد (30 نقد مثبت، 4 نقد متوسط و 1 نقد منفی) داده است.
بازیگرانی که در این فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند:
آن سئو-هیون Ahn Seo-hyun در نقش میجا
تیلدا سوئینتن Tilda Swinton در نقش نانسی میراندو
جیک جیلنهال Jake Gyllenhaal در نقش جانی ویلکاکس
پل دانو در Paul Dano نقش جِی
استیون ین Steven Yeun در نقش کِی
لی‌لی کالینز Lily Collins در نقش رِد
جیانکارلو اسپوزیتو Giancarlo Esposito در نقش فرانک داوسن

شما می‌توانید این فیلم را با دوبله اختصاصی در نماوا تماشا کنید و نظرات خود را درباره آن با ما به اشتراک بگذارید