شرکتهای توسعه دهنده موبایل در سالهای اخیر خلاقانهتر در مسیر ساخت اسمارتفونهای خود گام برداشتهاند و به تازگی میبینیم که شرکتها و کاربران به دو گرایش جدید توجه خاصی میکنند. گرایش اول نمایشگر با حداقل حاشیه و حالتی لبه تا لبه است و دوم، اضافه شدن یک دوربین دیگر به بخش پشتی موبایلهای پرچمدار و در نهایت قرارگیری یک سیستم دوربین دوگانه در آنها.
با این حال سامسونگ به عنوان بزرگترین سازنده موبایلهای هوشمند، پرچمدار اول خود در سال 2017 را بدون دوربین دوگانه و صرفاً با یک دوربین 12 مگاپیکسلی به بازار عرضه کرد که در ابتدا امری عجیب به نظر میرسید. این شرکت اکنون گلکسی نوت 8 را معرفی کرده که از دوربینی دوگانه بهره میبرد و حالا این سوال به وجود میآید که چرا دوربین دوگانه در گلکسی اس 8 جایی نداشت؟
آیا دو الزاماً بهتر از یک است؟
موبایلهای مجهز به دوربین دوگانه میتوانند عمق بیشتری را در تصاویر ثبت کنند. سازنده میتواند دوربین دوم را به لنزی وایدتر مجهز کند و یا به لطف ترفندهای نرمافزاری، حالتی بوکه در پشت سوژه ایجاد شود که آن را با اسم حالت پرتره میشناسیم؛ ترفندی که البته چندان هم ساده نیست و مهندسی بسیار پیچیدهای پشت آن نهفته است.
اما در واقع حضور یک سیستم دوربین دوگانه در موبایل، حتماً کیفیت نهایی بالاتر در آن را تضمین نمیکند و دوربین دوم، بیشتر برای افزودن قابلیتها دیگر (مثل پرتره) و رفع محدودیتهای سخت افزاری مورد استفاده قرار میگیرد. حتی خود مدیران سامسونگ هم چند ماه پیش عنوان کرده بودند که هنوز این فناوری را برای حضور در موبایلهای هوشمند کامل نمیبینند و ارزش واقعیاش را نیافتهاند.
در این میان وقتی به سراغ DxOMark به عنوان یکی از معتبرترین منابع برای سنجش کیفیت دوربینهای حرفهای و دوربینهای موبایل بروید، مشاهده خواهید کرد که هیچ یک از موبایلهایی که در سه رتبه اول یعنی امتیازهای 90، 89 و 88 جای گرفتهاند، دارای دوربین دوگانه نیستند.
اجزای مختلف ماژول دوربین مثل سنسور، لنز و یا گشودگی دهانه دیافراگم اهمیت زیادی در کیفیت نهایی دارند اما همه چیز نیستند. بخشی از کیفیت تصویر، مربوط به الگوریتم پردازش آنهاست که نه به خود سنسور تصویربرداری، بلکه مستقیماً به چیپ ISP (پردازشگر سیگنال تصویر) درون چیپست مجتمع موبایل مربوط میشود.
در واقع این ISP درون چیپست اگزینوس، اسنپدراگون یا سری A اپل است که میتواند از ظرفیتهای بالای سنسورهای امروزی و باکیفیت استفاده بهینهتری داشته باشد و باعث ثبت تصاویری شود که فوق العاده واضح هستند و حتی در تاریکی شب هم کیفیت قابل قبولی ارائه میکنند. جالب اینجاست که خود سامسونگ از چیپست مجتمع متفاوتی در گلکسی اس 8 و نوت 8 استفاده نکرده و هر دوی این موبایلها از اگزینوس 8895 (در منطقه ما) بهره میبرند.
بیشتر به نظر میرسد که سامسونگ تمرکزش را روی افزایش کیفیت دوربین گلکسی اس 8 قرار داده و تصمیم گرفته است در گلکسی نوت 8 که موبایلی حرفهای تر به شمار میرود، دوربین دوم یا همان قابلیتهای بیشتر را در اختیار کاربران قرار دهد. بعید هم نیست سامسونگ از تجربه اپل درس گرفته باشد: اپل با توجه بیش از حد به آیفون 7 پلاس و ویژگی ثبت تصاویر پرتره، تمرکز اندکی روی کیفیت دوربین آیفون 7 داشت و جهش کیفی در آیفون کوچکتر نسبت به نسل قبلی، در حداقل بود.
احتمالاً مدیران سامسونگ ترجیح دادهاند کیفیت گلکسی اس 8 را به شکل مناسبی ارتقا داده و در موبایل بعدی، به سراغ دوربین دوگانه و ویژگیهای بیشتر آن بروند.
جایگزینی نرمافزاری برای دوربین دوگانه
اپلیکیشنهای عکاسی حرفهای قادر هستند تا حدی جای خالی دوربین دوم را در پشت موبایلهای پرچمدار پر کرده و از تمام ظرفیتهای سنسور تصویربرداری بهره گیرند، اما خود سامسونگ هم در اپلیکیشن پیش فرض دوربین گلکسی اس 8، قابلیتهای مناسبی را در اختیار کاربر قرار داده و شاید این موضوع هم یکی دیگر از دلایل عدم استفاده از سیستم دوربین دوگانه در این موبایل باشد.
با تنظیم فوکوس به شکل دستی در تنظیمات حرفهای دوربین گلکسی اس 8، میتوانید در هنگام تصویر برداری، فوکوس را روی یک سوژه قرار دهید تا پس زمینه آن حالت بوکه و تار شدهای پیدا کند.
حتی این امکان در موبایل سامسونگ وجود دارد که پس از تصویربرداری، فوکوس را از روی سوژه بردارید و به پشت سر آن منتقل کنید یا برعکس. البته لازمه این کار، تصویربرداری با حالت «فوکوس گزینشی» (Selective focus) است.
جمع بندی
شاید بهتر باشد این سوال را از خود بپرسیم که اگر دوربین دوگانه کیفیت بیشتری را به ارمغان میآورد، چرا دوربینهای حرفهای چنین نیستند؟ شرکتهای سازنده موبایل از دوربین دوم در تلفن هوشمند استفاده میکنند تا برخی محدودیتهای سختافزاری و نرمافزاری را جبران کنند.
دوربینهای موبایل در دهه اخیر راه زیادی را طی کردهاند تا به نقطه کنونی رسیدهاند. کیفیت آنها چه در تصویربرداری و چه در فیلمبرداری به شکل قابل توجهی افزایش یافته و در حال حاضر، آنچه دوربین دوم به موبایلها اضافه میکند الزاماً کیفیت نیست، بلکه سرعت بخشیدن به قابلیتهای نو و تازه است.
شاید اگر روزی قدرت پردازش نرمافزاری بالاتر رود و محدودیتهای سختافزاری دوربینهای موبایل کاهش پیدا کنند، بتوانیم بی نیاز از دوربین دوم، تصاویری با عمق بالا یا پرترههای بهتر ببینیم و در پرچمدارهای سالهای بعدی شاهد اتمام تب زودگذر دوربینهای دوگانه باشیم؛ تبی که فعلاً سبب شده تا قیمت تمام شده موبایلها، جهشی ناخوشایند داشته باشد.